گزارش روز (گزارشگر: سلماز عرب عامری)

توسعه صنعت گردشگری می تواند رشد اقتصادی، مزایا و منافع زیادی داشته باشد

صنعت گردشگری بزرگترین صنعت خدماتی جهان از نظر درآمدزایی شناخته شده است. رشد این صنعت، همواره آثار زیست‌محیطی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زیادی را به‌دنبال داشته است. توسعه‌ صنعت گردشگری برای کشورهای درحال توسعه که با معضلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک‌محصولی مواجهند، از اهمیت فراوانی برخوردار است.

رشد اقتصادی در اکثر کشورهای در حال توسعه مأیوس کننده است. با رشد آهسته، تولید نسبت به کشورهای مقایسه­شونده روند نزولی دارد. روند رشد اقتصادی مزایا و منافع زیادی می­تواند داشته باشد و به‌همین دلیل همه­ اقتصادها با وجود تفاوت­های زیادی که ممکن است با یکدیگر داشته باشند، رشد و توسعه­ اقتصادی را یکی از اهداف اصلی خود قرار می­دهند؛ اما بایستی در نظر داشت که دستیابی به رشد اقتصادی بالا و پایدار، نیازمند شناخت عوامل مؤثر بر آن است.

در میان عوامل مختلف مؤثر بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها، صنعت گردشگری یکی از عواملی است که گسترش آن با توجه به اثرات زیست‌محیطی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مختلفی که دارد، موفقیت­های قابل ملاحظه­ای را برای برخی کشورها به‌دنبال داشته است.

گردشگری، صنعتی است که امروزه سهم بزرگی از فعالیت های اقتصادی جهان را در بر گرفته و طبق محاسبات انجام شده، بالغ بر یک سوم کل تجارت خدمات سراسر جهان را به‌خود اختصاص داده است.

منافع و آثار مطلوب اقتصادی گردشگری، کلیه بخش های اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهد؛ به‌گونه‌ای که علاوه بر ایجاد زمینه برای توسعه  زیرساخت ها، ایجاد درآمد و اشتغال برای میزبانان و همچنین فراهم آوردن درآمدهای مالیاتی برای دولت از جمله آثار بارز این صنعت بوده است.

با توجه به اینکه در آستانه آغاز سال جدید و تعطیلات نوروز قرار گرفته ایم، سفرهای نوروزی فرصت مناسبی جهت جذب گردشگر به استان سمنان است به شرط آنکه بتوان بسترهای لازم را فراهم کرده و در جهت پویایی اقتصاد استان برنامه ریزی کنیم.

در گزارش اقتصادی امروز نظر چند تن از کارشناسان و شهروندان هم استانی را در این خصوص جویا شدیم که در ذیل از منظرتان می گذرد؛

کیوان کمالی جوان اراکی که بیش از ۵ سال است که در سمنان سکونت دارد در این خصوص گفت: امروزه صنعت گردشگری بسیار مورد توجه واقع شده و از ان به عنوان صنعت درآمدزا یاد می کنند و کشور ایران هم باید با فعال سازی این صنعت و رونق آن در جهت رشد اقتصادی کشور گام بردارد.

وی افزود: اتکای بیش از حد کشور ایران به صنعت نفت نگران کننده است و ایران باید بر روی این صنعت و رونق آن بیشتر تمرکز کند تا بتواند از اقتصاد تک محصولی خارج شده و به پیشرفت های بیشتری درست یابد.

وی افزود: من نزدیک به پنج سال است که در شهر سمنان هستم و در زمان هایی که وقت ازاد دارم به همراه دوستانم به مناطق دیدنی این شهر سر می زنم و واقعا این شهر قابلیت های بسیار خوبی برای جذب گردشگر دارد که متاسفانه به آن ها توجهی نشده و برای مردم ایران شناخته شده نیست و من هم اگر در این شهر دانشجو نمی شدم قطعا این قابلیت ها را نمی شناختم پیشنهادم به مسئولین محترم استان این است تا با معرفی جاذبه های گردشگری استان سعی در پویایی اقتصاد این استان کنند.

رحمان اعرابی مرد میانسال سمنانی در خصوص موضوع گزارش ما گفت: به نظر من بین فرهنگ مردم ما و فرهنگ خیلی از کشورهای دیگر تفاوت اساسی در مسافرت های خارجی هست. خیلی از ایرانی ها ( آدم های معمولی ) به کشورهای دیگه سفر می کنن که تفریح کنند، به مراکز خرید مهم سر بزنند ، اگر ساحل خوبی داره ، ساعت های زیادی را آنجا بگذرانند و شاید بعضی از ماها هم می ریم سفر تا برای یه مدت هم که شده، یک جور دیگر زندگی کنیم. اما اون هایی که از کشور های اروپایی و یا حتی ژاپن و هند و کشورهای افریقایی به۲ دلیل عمده به ایران سفر می کند. یکی بررسی تاریخ ایران و دیدن آثار باستانی و جاهای ناب، منظورم جاهایی هست که ما ایرانی ها هیچ وقت به اونجا سر نمی زنیم و دلیل مهم بعدی هم برای درمان هست.

وی ادامه داد: ایران از مباحث پزشکی، حداقل به خاطر هزینه های پایین تر، مریضای خارجی زیادی داره. اما بحث درمان، ظرفیت خیلی خیلی زیادی هنوز داره که کم تر به آن توجه می شود .

وی ادامه داد: پسر بزرگ من در تهران در یک بیمارستان مشغول به فعالیت است که همیشه تعریف می کند؛ بارها دیده ام که یه خارجی وقتی برای درمان می آید، بعد از بهبود حتما سراغ جاهای دیدنی و قدیمی و حتی جدید  تهران می رود و برخی از اون ها حتی به شهرهای دیگه ایران هم سفر می کنند.

اگه مباحث مربوط به توریسم درمانی کشور ما بتواند به خوبی در همه دنیا تبلیغ کند، بسیار عالی خواهد بود.

وی ادامه داد: همین استان کوچک ولی وسیع و پهناور خودمان دارای آثار تاریخی، طبیعی و جذابیت های بالایی برای جذب گردشگر است که اگر بتوانیم از انها همانند شهرهای دیگر همچون اصفهان وشیراز بهره برداری کنیم قطعا رشد اقتصادی چشمگیری خواهیم داشت.

وی افزود: شهرهای تاریخی و باستانی همه از آثار خود نهایت درآمدزایی را دارند ولی ما در استان مان هیچ یک از اماکن تاریخی مان وقتی توریست به انجا سر می زند هزینه ای دریافت نمی کنیم و همین موضوع هم باعث شده تا آثار تاریخی و اماکن گردشگری مان آنچنان برای مردم جذاب نباشد و اصولا خصلت افراد به گونه ایست که اگر برای هر چیزی هزینه نکنند قدر آن را نمی دانند.

“زهرا ک” کارشناس گردشگری هم در این خصوص گفت: به گردشگری در ایران و بالاخص استان سمنان توجه ویژه ای نمی شود در حالی که امروزه اکثر کشورهای مطرح دنیا بر این صنعت روی آورده و ازقبل آن درآمدهای کلان کسب می کنند.

وی با بیان اینکه گردشگری و توریسم صنعتی نوپا و جدید است تصریح کرد: این صنعت با وجود اینکه سبقه چندان بالایی ندارد ولی امروزه در رده  صنایع اول دنیا قرار گرفته که در رشد اقتصادی کشورها سهم بسزایی دارد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه استان سمنان دارای سابقه چند هزار ساله تاریخی است تاکید کرد: سمنان به دلیل واقع شدن در گذر حوادث ناشی از لشکرکشی‌ها و مهاجرت‌های بین شرق و غرب و مهم تر از همه داشتن تاریخ تمدن دیرینه دارای آثار باستانی متعدد دیدنی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخ است که مبین قدمت کهن آن است.

وی اضافه کرد: استان سمنان همچنین دارای جاذبه های متعددی است که می تواند گردشگران خاص خود را جذب کند از جمله این جاذبه ها می توان به جنگل ها و فضاهای سبز متعدد در استان، امامزاده ها و آرامگاه های، دژها و قلعه ها، کاروانسراها، آب انبارها و گرمابه‌ها، تپه‌های باستانی، موزه ها و غیره اشاره کرد.

این کارشناس گردشگری تصریح کرد: دولت و مسئولین استان باید با برنامه ریزی های دقیق، اصولی و کاربردی راه را برای ورود گردشگران خارجی فراهم کرده و محیط را برای آنان جهت جذب بیشتر گردشگران حاصل کرده و از مشکلات و موانع سر راه گردشگران بکاهند تا خاطره خوشی در ذهن انها بماند.

وی در پایان تاکید کرد: علاوه بر مسئولین همه اقشار مختلف هم استانی از جمله سمن ها و سازمان های مردم نهاد دوستدار طبیعت، مردم و شهروندان باید در جهت معرفی جاذبه های گردشگری این استان تلاش کنند تا با جذب گردشگر باعث رونق اقتصاد استان شوند، هر چه تعداد گردشگران بیشتر باشد مسلما رشد اقتصاد و پویایی آن هم بیشتر خواهد بود.

رضا دارایی جوان دانشجوی رشته گردشگری در خصوص موضوع گزارش ما گفت: از دیرباز اقتصاد کشور ایران با صنعت نفت گره خورده و همچنان هم ادامه داد، به طوری که اگر نفت را از اقتصاد ایران جدا کنیم با مشکلات عدیده اقتصادی در اداره کشور مواجه خواهیم شد.

وی افزود: در حال حاضر اکثر کشورهای پیشرفته دنیا چرخه اقتصادی خود را بر پایه گردشگری بنا نهاده اند و و آن را به عنوان صنعت مهم قلمداد می کنند که می تواند موجب رونق اقتصادی آنها شود.

وی ادامه داد: طی دو سال اخیر به دلیل شیوع گسترده کرونا میران سفرهای نوروزی به حداقل رسیده بود اما امسال خوشبختانه شیوع این ویروس با توجه به واکسینه شدن جمع کثیری از مردم رو به کاهش است و می طلبد تا مسئولین به ویژه مسئولین استانی برای جذب گردشگر اقدامات اساسی ترتیب داده و موجب گسترش این صنعت و گردش اقتصادی شوند.

دارایی تصریح کرد: کشورهای پیشرفته و حتی در حال پیشرفت دنیا از جمله ترکیه درآمدهای هنگفتی را از کنار گسترش این صنعت به دست می آورند.

این دانشجوی رشته گردشگری ادامه داد: کشور ایران از نظر جاذبه طبیعی در جهان رتبه پنجم را دارد و امروزه اکوتوریسم مهمترین بخش صنعت گردشگری به شمار می آید. وجود تالاب های حائز اهمیت بین المللی ، پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده که ذخیره گاه کره مسکون نام گرفته و تنوع بسیار زیاد گونه های گیاهی و جانوری از پتانسیل های اکوتوریسمی بسیار بالایی برخوردار است.

وی در ادامه اضافه کرد: استان سمنان هم دارای قابلیت های جذب توریست بالایی ست ولی متاسفانه به دلیل نداشتن زیر ساخت های لازم تا به امروز نتوانسته انطور که باید و شاید در جذب گردشگر موفق عمل کند و در رشد اقتصاد استان تاثیر بسزایی داشته باشد.

وی در پایان گفت: هر ساله نزدیک به ایام تعطیلات نوروز و تابستان مسئولین برای جذب گردشگر به فکر می افتند ولی این کار نیازمند برنامه ریزی گسترده تر و فراهم اوردن زیرساخت های اساسی است.

سمانه شاهی جوان دیگری هم گفت: ایران دارای منابع طبیعی و خدادادی بسیاری برای جذب گردشگران است و باید در این زمینه برنامه ریزی های خوبی انجام شود تا موجب رشد و درآمدزایی این صنعت در کشور شود.

وی ادامه داد: استان سمنان هم مانند کل کشور از مواهب الهی بسیاری برخوردار است و باید بیشتر بر روی این صنعت تمرکز شود.

وی افزود: مردم هم باید فرهنگ پذیرش توریست و گردشگر را پیدا کنند تا در برخورد با گردشگران چطور رفتار کنند.

وی ادامه داد: من در سفری که به کشور ترکیه داشتم از رفتار خوب و گرم مردم بسیار لذت بردم و این رفتار موجب می شود تا اگر دوباره هم خواستم به سفر خارجه بروم برای رفتن به این کشور اشتیاق داشته باشم.

شاهی اضافه کرد: فرهنگ سازی مهمترین کاریست که باید ابتدا هر شخصی از خود شروع کند تا در برخورد با گردشگر چطور رفتار کند تا این فرهنگ سازی در کل جامعه فرا گیر شود. وقتی من به عنوان یک شهروند رعایت حال گردشگر را کرده و تمامی رفتارهای مناسب با یک گردشگر را به اجرا در آورم رفته رفته در کل جامعه این فرهنگ پیاده و نهادیه خواهد شد.

صداقتی جوان دیگری هم که کارشناس ارشد برنامه ریزی گردشگری ست گفت: برای جذب گردشگر، نیاز به یکسری زیرساخت ها است که مدیران این حوزه به لحاظ کمبود بودجه یا کمبود های دیگر به صورت پراکنده و موردی اهمیت می دهند.

وی ادامه داد: در این چند ساله به تاریخ دزدی زیاد برخورده ایم، کشورهایی با الگو گرفتن از تاریخ کشورهای متمدن برای نشان دادن تمدن در کشورشان دست به اقداماتی زده اند و در حال سرقت شخصیتها و پیشینه معماری و صنایع دستی شده اند. و ما که خود صاحب تمدن هستیم واقعا چه اقدامی انجام داده ایم؟ قطعا ما به تمدن قوی که داشته ایم افتخار میکنیم اما آیا برای حفظ آن این باور را نیز درخود ایجاد کرده ایم؟!

وی ادامه داد: اگر این باور در تک تک افراد جامعه ایجاد شده باشد میتوانیم به حفظ و نگهداری آثارمان و جذب گردشگرخوشبین باشیم.

صداقتی گفت: برای جذب توریسم باید اولویت بندی کرد و این امر نیازمند تحقیقات اولیه است و یک برنامه جامع کوتاه مدت و بلند مدت و عملی که حتی بعد از تغییر مدیریت نیز دستخوش تغییر و رکود نشود.هر سه مورد فرهنگ، ماجراجویی، تفریح و.. در کنار هم دارای اهمیت هستند.و بنظر من نمیتوان آنها را تفکیک کرد.

وی افزود: تیمهای کاری و سازمانهای دیگر مثل سازمان محیط زیست و گردشگری و غیره باید بر روی این موراد تامل کنند؛ شناسایی، نگهداری و حفظ آثار و ابنیه تاریخی و طبیعت (مراتع، جنگلها، سواحل، وحوش و..)، استفاده از طراحان و معماران برای حفظ بافت سنتی، برنامه ریزی دقیق و اطلاع رسانی همه جانبه برای ایجاد جشنواره های سالانه مطابق رسومات گذشته (با حفظ ارزشهای ملی و سنتی، بطوریکه از المانهای غربی استفاده نکنیم چراکه آنها هزینه نکرده اند تا گوشه ای از تمدن غربی خود را به شکل بی کیفیت “پوشش،موسیقی،غذا و ابزار و.. ” ببینند)، در حال حاضر جشنوارهای محلی برگزار میشود اما نحوه هماهنگی، طراحی فضا وچیدمان و.. مناسب نیست، چیزی که از دید هر فرد (داخلی و خارجی) جالب توجه ، میزان اهمیت آن جامعه نسبت به اصالتها و نگهداری طبیعت بکر منطقه است. افراد برای دیدن هتلهای زیبا و.. خیابانهای عریض و طویل و شلوغ سفر نمی کنند.

وی ادامه داد: یادم هست یکی از اساتیدم تعریف می کرد، برای تحصیلات به کشور اروپایی رفته بود و برای آنکه بتواند با هم دانشگاهی ها بیشتر آشنا شود  سعی کرده بود لباس و رفتار و… را شبیه به آنها کند اما همزمان با ورود وی خانم هندی نیز برای تحصیل به دانشگاه آمده بود اما تا پایان دوره با همان پوشش محلی تحصیل میکرده و با احترام افراد بیشتری روبرو شده بود.

وی در پایان به موارد دیگری همچون؛ تغییر کاربری با حفظ ساختار ابنیه تاریخی، استفاده از پتانسیل های خاص برای جذب گردشگر (یک هفته زندگی مثل یک عشایر یا یک محلی کوه نشین، مسابقات صحرانوردی، اتومبیل رانی در کویر وسوارکاری)، زنده کردن و ترویج داستانها و افسانه های گذشته و تبلیغات روی انها برای جذب گردشگر (۱۰۰ سواره نظام آهنی در دوران هخامنشی، روایت زندگی حکام زن و سپهسالاران و دریانوردان و بینهایت داستان و اسطوره)، توریسم درمانی نیز چندسالی است که روی آن کار شده است و غیره اشاره کرد.

امید مصطفوی جوان تحصیل کرده در رشته گردشگری هم این طور در خصوص موضوع گزارش ما نظر داد: جذب گردشگر به ایران به نظر من یک حرکت ضربتی نیست یک عزم و اراده ملی می خواهد و تنها از عهده یک سازمان برنمیاد و دقیقا یک زنجیره گسترده است که همه ارگان های این کشور و به طبع آن در استان ها ادارات باید فعالیت کنندوهمه بخش ها باید همکاری کنند. باید برای همه این واقعیت مشخص شود که گردشگری واقعا میتونه اقتصاد و وضعیت زندگی مردم رو بهبود ببخشد.

وی ادامه داد: تاکنون بارها این مباحث مطرح شده ولی تا به امروز هرگز عملی نشده است.

مصطفوی اضافه کرد: برای جذب گردشگر به کشور باید از مردم عامه همین ۸۰ میلیون نفر از جمعیت استفاده کرد. یک فراخوان عمومی داد و یک جایزه برای اون در نظر می گرفت و از مردم خواست که برند گردشگری ایران را تعریف کنند.مردم ما در این زمینه خلاقیت های بسیاری دارند.

وی ادامه داد: تاکنون همایش های متعدد در زمینه گردشگری در سطح کشور همین استان خودمان سمنان برگزار شده است و اما؛ نتیجه این همایش ها چی شد؟؟این همه مقاله ارائه دادند، این همه سخنران داخلی و خارجی صحبت کردند آخرش به چی رسیدند؟

مصطفوی گفت: باید کار عملی انجام داد و  چند نفر از کسانی رو که دلسوزان این صنعت هستند و واقعا ایده های آنها در زمینه گردشگری تحسین برانگیز است را انتخاب کرد (که یافتنشان هم کار سختی نیست) و از میان این افکار بالاخره یکی رو انتخاب و وارد کار کرد.

وی تصریح کرد: همه کشورهایی که در گردشگری موفق شده اند یک کلیپ از کشورشون دارند که در حدود ۳-۴ دقیقه کشورشون رو معرفی می کنند ما در این مرحله کجاییم؟ چرا ما هم داریم اما یک سری کلیپ ههای خسته کننده که تنها چند جاذبه مثل تخت جمشید و… رو نشون میده و هیچ روحی نداره!

وی ادامه داد: مسئولین و دست اندرکاران باید عینک مردم را بر چشم بزنند و جاذبه هایی رو که اونها می بینند رو به کل دنیا معرفی کنند و درفراخوانی از گردشگران خارجی هم استفاده شود چیزهایی را که آنها می بینند و برایشان جاذبه دارد را به صورت کلیپ در آورند.

وی با تاکید بر اینکه سفر باید به یک ضرورت تبدیل شود تصریح کرد: در کشورهای دیگر همه اقشار جامعه امکان سفر دارند اما در کشور ما حتی سفرهای داخلی هم برای مردم سخت شده است.

مصطفوی افزود: باید برای اقشار مختلف با توانایی های مالی مختلف اقامت گاه هایی رو ایجاد کرد. در ایران افراد مختلفی که وارد کشور می شوند کجا باید اقامت کنند به طور مثال؛ گروه جوانانی که سفر می رن کجا باید اقامت کنند؟مسافرخانه هایی که در مراکز شهر هستند از امنیت بسیار پایینی برخوردارند.

وی افزود: باید یک ارتباط قوی بین صنعت و دانشگاه ها برقرار شود  یک ارتباط واقعی نه تنها یک تفاهم نامه امضا شده که فقط صوری عمل می کنه. این همه فارغ التحصیل این رشته که بیشتر آنها بیکارند کسانی هستند که حداقل میدونن گردشگری چیست.

payamgooyesemnan