یادداشت روز به قلم مهران سعادت؛

دولت سیزدهم؛ پر انرژی اما کم تجربه

تقریبا بیش از شش ماه از استقرار دولت می گذرد و دیگری خبری از آقای روحانی و آقای جهانگیری و دولت تدبیر و امید نیست و قریب به ۹۰ درصد مدیران دولت قبلی دیگر مسند و مقامی در دولت ندارند و صدر و ذیل دستگاه اداری کشور در دست مدیران جدید و جوان قرار گرفته است. کابینه نسبتا جوان اما کم تجربه. فقدان تجربه چیزی بود که در رای اعتماد مجلس به دولت کاملا  گوش زد کرد. اکنون با نگاه به شش ماه قبل می توان قضاوت نسبی در خصوص دولت نوپا داشت. یکی از متود ها و روشهای ارزیابی دولت استفاده علم مدیریت دولتی و بررسی دولت ها از بعد خط مشی گذاری است. بر این اساس می توان دور نمای آینده کشور ر ا پیش بینی کرد. در این نوشتار ضمن بررسی اتفاقات سال قبل به ویژگی های دولت نیز می پردازیم. این امر می تواند در آنالیز دولت ما را یاری دادند. حال سوال این است که در طول شش ماه گذشته رویکرد و رویه دولت در مورد مسائل اجتماعی بویژه اقتصادی چیست؟

آنچه از مرور عملکرد دولت به دست می آید اینست که دولت در بسیاری از موارد هنوز خط مشی شفاف ندارد و این مسئله سبب ابهام در کشور نیز شده است مثلا در ارتباط با نظام اقتصادی، سیستم توزیع کالا و خدمات و یا حتی مذاکرات هسته ای خط مشی مشخصی وجود ندارد و این در بلند به کشور آسیب می زند. در چند ماه گذشته آنقدر اخبار ضد و نقیض در ار ارتباط مذاکرات  شنیدید که دچار سر گیجه شده اند. نقطه دیگری از هم اکنون به چشم می خورد کم تجربه بودن در کابینه دولت است و تصمیمات و مصاحبه های اعضا کابینه حاکی از این امر است مثلا سیاست های اعلامی وزارت اقتصاد در ارتباط با اعطای وام بدون ضامن و همچنین انواع قیمت گذاری برنج در سال گذشته و عدم موفقیت در کنترل اقلام خوراکی از برنج گرفته تا سیب زمینی نشان از این امر دارد که تیم اقتصادی دولت هنوز آشنایی لازم با اقتصاد ایران ندارند و سیاست های پوپولیستی اقتصادی در اقتصاد ایران جواب نمی دهد و تاریخ مصرف آنها گذشته است. در ضمن دوران این سیاست به دولت نهم و دهم بر می گردد که آن دولت در گفتار و عمل در سیستم پوپولیستی موفق بود و توانست بخش عمده ای از طبقه متوسط و متوسط به پایین را جذب نماید.

به نظر می رسد که دولت با شروع جدید برای اینکه نشان دهد که با قدرت شروع به کار می کند و بر خلاف دولت قبلی که خسته  و فرتوت به نظر می رسید سال جدید را با قوت و قدرت ر شروع می کند و نوید یک دولت چالاک را در سال جدید برای مردم می دهد و این امر را در ارتباط با شروع تمام قد مدارس و دانشگاه به حضوری به نمایش گذاشت و علی رغم  عدم آمادگی نظام آموزش عالی و نظام آموزش پرورش اصرار بر حضور کار دانشجویان  دانش آموزان است و گرچه نفس این قضیه خوب و مناسب است اما به نظر می رسد بیماری و تعداد مبتلایان در حال افزایش است و ممکن است دوباره مریضی اوج بگیرد در آن صورت دولت بر خلاف شروع هم جانبه مجبور به عقب نشینی از تصمیمات خواهد شد و این امر نمود آزمون خطا در تصمیم گیری ها است. به هر حال مردم انتظار دارند دولت فعلی تصمیمات منطقی اتخاذ نماید تا در سایه یک دولت هوشمند و مقتدر به کسب و کار و زندگی خود بپردازند. تصمیمات مبتنی آزمون خطا هزینه های اجتماعی و اقتصادی را افزون می نماید. در شرایط که مردم هزینه های زندگی برای آن ها سنگین است نبایستی هزینه های بی تجربه گی دولت نیز بر دوش مردم گذاشت. امروز در ماه مبارک رمضان گوشت کیلویی ۲۰۰ هزار تومن، برنج ۸۰ هزار تومن، سیب زمینی و ۱۷ هزار تومن و گوجه ۲۵ هزار تومنی به شدت سفره مردم را در ایام ماه مبارک کوچک کرده است.  برخی از این قیمت های فوق نتیجه عملکرد نامناسب دولت در بخش اقتصادی کشاورزی است.

دولت در خصوص نام گذاری سال نیز بهتر است خط مشی مناسبی را اتخاذ نماید و انرژی دولت را همراه تامل و اندیشه برای تحقق شعار سال به کار گیرد. در صورتی که بتوانیم به معنی واقعی این امر را انجام دهیم در آن صورت اقتصاد ایران مسیر توسعه را با شتاب بیشتری طی خواهد کرد. به نظر می رسد توجه به تولید دانش بنیان یک تیر است چندین هدف را می تواند نظر قرار می دهد. یکی از مخاطبین شعار سال پارک های علمی و فناوری هستند بر اساس هدف گذاری سال به نظر می رسد باید تعداد پارک های فناوری افزایش و شرکت های دانش بنیان به دو برابر افزایش یابد تا بتوانیم تولید بر محور دانش بنیان را رقم بزنیم. بنابراین وزارت علوم و وزارت صنعت معدن و تجارت در کانون تحقق سال قرار دارند و انتظار میرود سایر دستگاه های اجرایی نیز در کنار وزارتین مذکور بتوانند در مسیر تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین قرار گیرند. تولید و اشتعال بیشتر یعنی اعتماد مردم به دولت و افزایش سرمایه اجتماعی. دولت در کنار همه این وظایف بایستی سرمایه اجتماعی را ترمیم و تقویت نماید. این مهم در سایه صداقت و خدمت است. دولت مردمی بهتر است در شروع سال جدید با عملکرد درست و صحیح سرمایه اجتماعی تقویت نماید. وجود اعتماد بالا بین دولت و مردم می تواند کشور را در حوزه های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی یاری نماید.

payamgooyesemnan