یادداشت روز به قلم مهران سعادت؛

ماکارونی و مردان اقتصادی دولت!!

ادریبهشت سال گذشته روحانی نا محبوبترین و مغضوب ترین مرد ایران بود و مخالفین و حتی موافیقین وی نیز از وضعیت  اقتصادی کشور و عملکرد دولت ناراضی بودند. منتقدین دولت روحانی شمشیر را از رو بسته بودن و باعث و بانی تمام مشکلات داخلی و خارجی دولت تدبیر و امید، ریس جمهور و مدیران آن دولت معرفی می کردند و معتقد بودند با رفتن روحانی و یاران او درهای خوشوقتی به روی مردم باز خواهد شد. اینکه دولت وقت اشکالات و ایراداتی داشت، پرواضح بود. اما اینکه تمام مصایب اقتصادی ناشی از عملکرد تیم روحانی باشد به نظر می رسد که نمی توانست درست باشد و تصور اینکه با تغییر دولت مشکلات اقتصادی حل و فصل بشود جای تردید اساسی داشت. اما جای تعجب آنجا بود که مخالفین عنوان می کردند کلید بهشت اقتصادی در دست آنها است و به راحتی مشکل مسکن، اشتغال ، تورم را  حل خواهند. در میان آنها دکتر رضایی که تحصیل کرده اقتصاد بود، برنامه های ارائه می داد که نسبت به بقیه منطقی تر بود. اما نکته جالب اینجاست آنهای که به هیچ عنوان با اقتصاد و اقتصاد ایران آشنایی نداشتند ادعای بیشتری داشتند و برنامه های اعجاب انگیزی را بیان می کردند که میلیتون فریدمن برنده چندین جایزه نوبل اقتصادی جرات ادعای چنین بهبود اقتصادی نبود.

اینجا قصد ندارم آقای روحانی را تطهیر کنم. ایشان هم به اندازه سایرین در بحرانی شدن اقتصاد مقصر بودند. اما واقعیت این است که مشکلات اقتصادی کشور بزرگتر آن چیزی است که به راحتی از پس آن برآمد. آنهای الفبای اقتصاد را خوانند و واقع بیگانه به اقتصاد ایران نگاه کنند، می دانند مشکلات اقتصادی کشور ریشه ای و ساختاری است و با وعده و وعید دادن مشکلات حل فصل نمی شود. کاندیداهای انتخابات سال گذشته وعده حل مشکلات اقتصادی را در چند ماه می دادند تا مردم نا امید و خسته را راضی کنند به آنها رای بدهند. همین یک سالی که از آغاز دولت گذشته اکثر اقلام اساسی چندین برابر شده است. شاید سال گذشته دغدعه مردم خرید گوشت بود اما سطح معیشت مردم امروز به ماکارونی رسیده که حداقل معاش و غذا است. بیشتر کاندیداهای وقت اکنون پست های مهم اقتصادی را دارند اما خبری از بهبود اقتصادی نیست و فقط مدیران قبل عوض شدند و مدیران جدید روی کار آمدند و مشکلات اقتصادی همچنان به قوت خود باقی است.

یکی از رقبای جدی آقای روحانی در انتخابات آقای رضایی بود. گرچه وی نتوانست ردای ریاست جمهوری را بر تن کند اما در دولت جدی توانست مسئولیت اقتصادی کسب کند. ولی این مسولیت هم دوام نداشت و برنامه های یارانه ای او به مذاق دولت خوش نیامد. ساز جدایی آقای رضایی از دولت به صدا درآمد و پشت بند آن صدای آزاد سازی قیمت ها به گوش رسید. صدای از  سوی تغییر قیمت نان و ماکارونی. ماکارونی که در تاریخ اقتصادی ایران هیچ وقت مورد توجه نبود، مرکز ثقل اقتصادی قرار گرفت. شاید باورتان نشود در هفته گذشته رصد قیمت ماکارونی بوسیله مردم از پی گیری قیمت ارز هم بیشترشده است و این یعنی خطر امنیت غذایی در منتها علیه فقر.

بهر حال به نظر می رسد جدایی آقای رضایی با دولت جدید در حال وقوع است. کمتر کسی هست که در ایران آقای دکتر رضایی را نشناسد. فرمانده سپاه در دوران دفاع مقدس و دبیر مجمع تشخیص بعد از جنگ. دکتر رضایی در اواخر جنگ به این نتیجه رسید که مهمترین مشکل کشور بعد از جنگ امور اقتصادی هست. بنابراین بلافاصله پس از یک مدت کوتاهی حضور در سپاه، لباس نظامی از تن درآورد و راهی دانشگاه شد. اما این بار به جای دانشکده های فنی، راهی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران شد تا به علوم و فنون اقتصادی تسلط پیدا کند. به هر حال با حواشی خاصی توانست از دانشگاه تهران فارغ تحصیل شود و چهره جدیدی از خود به مردم ایران نشان دهد. دکتر رضایی از گذشته سودای ریاست جمهوری داشت همراه با مدرک اقتصاد بیشترین رکورد حضور در انتخابات ثبت کرد و در هر دوره انتخاباتی با شعار اقتصادی وارد کارزار رقابت های اقتصادی شد، اما نتوانست نظر مردم را جلب کند و موفق نشد ردای ریاست جمهوری را بر تن کند. گرچه دکتر رضایی تلاش زیادی کرد تا در جامعه علمی اقتصاد موقعیت و مقبولیت پیدا کند اما توفیق نداشت. در حوزه اجرایی نیز گرچه در دولت فعلی سعی نمود بتواند فرمانده اقتصادی باشد، اما ظاهرا دولت فعلی فرماندهی اقتصادی او را در حوزه اقتصاد برنتابید و پیشنهاد او در خصوص افزایش یارانه ها مقبول قرار نگرفت و نهایتا بلاخره وی را از کمسیون اقتصادی کنار گذاشتند. به نظر می رسد آقای دکتر رضایی برای اجرایی برنامه ای اقتصادی باید به انتخابات ۱۴۰۴ و شاید به انتخابات ۱۴۰۸ فکر کند.

با خروج محترمانه آقای رضایی از کمسیون اقتصادی به نظر می رسد که یک تیم کاملا جوان به هدایت آقای دکتر خاندوزی سکان اقتصادی کشور را در دست گرفتند و ایشان همراه با دوستان مرکز پژوهش های مجلس در صدد اصلاح اقتصاد ایران هستند و این امر را با اصلاح  قیمت آرد و نان شروع کردند. گرچه اصلاح قیمت می تواند آثار مثبتی به همراه داشته باشد، اما واقعیت این است اقتصاد ایران در شرایط تورمی بسیار حادی قرار دارد و درصورتی که این اقدام درست صورت نگیرد حداقل معاش غذای به خطر می افتد که نه تنها پیامد اقتصادی بلکه پیامد سیاسی و امنیتی نیز در پی خواهد دارد. بنابراین احساس می شود یک نوع سیاست های اقتصادی بدون توجه به شرایط مردم و وضعیت اقتصادی در حال شکل گیری است و این امر می تواند برای اعتبار دولت در همین سال ابتدای خطرناک باشد. گرچه تیم اقتصادی نقش اساسی در اداره معیشت کشور دارد، اما ریاست محترم جمهور بایستی تصمیم مناسبی را اتخاذ نماید. آقای رئیس جمهور، بدون شک تورم ایران بسیار بالا است و نسل ما تورم شدیدی را تجربه می کنیم.  با سیاست نپخته به تورم دامن نزنیم. تحمل این تورم برای مردم سخت است، بسیار سخت و دشوار. اجازه ندهید تعدادی با سیاست های آرمانی اقتصادی زندگی عادی و حداقلی اقتصادی را برای مردم دشوارتر نمایند.

payamgooyesemnan