یادداشت روز به قلم مهران سعادت؛

تابستان امسال و نگرانی های اقتصادی پیشرو

گرچه فروکش کردن کرونا و صفر شدن آمار تلفات ناشی از این بیماری خبر خوبی در بهار سال جاری بود و کم کم می توانیم روزها بدون ماسک در تابستان را تجربه کنیم ( لازم هست از همه افراد تلاشگر در عرصه سلامت و بهداشت هم در دولت قبل و دولت جدید تشکر کرد)، اما گرانی های گسترده اخیر و حادثه ناگوار آبادان کام مردم را بسیار تلخ کرد. هم حادثه آبادان و هم تورم شدید اخیر می تواند یک پیام داشته باشد که توجه به نظرات کارشناسی بسیار مهم است. اگر نکته و نظرات کارشناسان فنی و اقتصادی را نادیده بگیرم، دیر یا زود هزینه ای زیاد و بعضا جبران ناپذیر را باید تحمل کنیم. بهر حال افرادی که حادثه آبادان را پی گیری کردند متوجه شدند که کارشناسان ساختمان در خصوص مشکل داشتن ساختمان متروپل را هشدار داده بودند. اما گوش ناشنوا، منافع اقتصادی و ضد و بند های سیاسی سبب شد که حادثه غم بار و ناراحت کننده پیش آید. بسیاری از کارشناسان اقتصادی چنین هشدارها و تلنگر های را در خصوص طرح جدید دولت اعلام کرده و می کنند.  مسئولین اقتصادی دولت بهتر است سایر دیدگاهای اقتصادی را نیز مد نظر قرار دهند. همه ما در یک کشتی قرار داریم و طبیعاتا منافع حاصل از سیاست های صحیح اقتصادی و ضررهای اقتصادی برگرفته از سیاست های نادرست  شامل حال همه شهروندان می شود. باید به تصمیم گیران اقتصادی گفت که صدای مشکلات اقتصادی به وضوح به گوش می رسد. فقر در نزدیکی اقشار متوسط است. با این طرح های ناپخته فقر گسترده حاکم خواهد شد. بهتر است مدیران اقتصادی دولت در خصوص مسایل اقتصادی بیشتر دقت کند، در غیر اینصورت تابستان امسال شاهد مشکلات شدید تر اقتصادی خواهیم بود و نگرانی ها افزون خواهد کرد.

بسیاری از کارشناسان بر این عقیده هستند که در سال جاری موج های از تورم را خواهیم داشت و شاید اوج این موج ها تابستان باشد. اکنون سوال اینست که وضعیت قیمت ها و تورم در تابستان پیش رو چگونه خواهد بود و چه اقداماتی می توان برای کنترل تورم انجام دارد. اولین نگرانی مربوط به اجاره بهای منازل و واحد صنفی تجاری است. به دلیل اینکه بسیاری از قرارداد ها در ایام تابستان مجدد بازنویسی می شود. بنابراین نگرانی در خصوص افزایش اجاره بها وجود دارد. افزایش افزایش اجاره بها منازل  و احد های تجاری استیجاری خود را در قیمت ها نشان خواهد داد. نظارت و توجه دولت به این مهم می تواند در کنترل تورم انتظاری مفید باشد. ۲_ نگرانی در خصوص قیمت بنزین. سال گذشته یکی از خواسته های مردم در خصوص افزایش یارانه ها بود. اما  می توان گفت تنها کالایی که قیمت نسبی آن بسیار پایین است، بنزین می باشد. تقریبا همه کارشناسان قبول دارند قیمت بنزین بایستی منطقی شود. اما نگرانی در این خصوص از این جهت است که افزایش قیمت بنزین موج جدیدی از تورم را ایجاد خواهد کرد. ۳_ نگرانی در خصوص افزایش قیمت ارز . با توجه شرایط بین المللی بیم آن می رود که یک جهشی در قیمت ارز رخ دهد و این امر موجب تورم بعدی  در تابستان باشد. این سه نگرانی اساسی در ارتباط با امواج تورم در سال جاری خواهد بود. این در حالی است که در ایام تابستان و فصول باقی مانده از سال بر اساس قرارداد ها امکان افزایش دستمزد کارگران و کارمندها نیست و این امر سبب فقیر تر شدن مردم به ویژه طبقه متوسط جامعه می شود. چرا که عمده بخش متوسط جامعه را کارگران و کارمندان دولت تشکیل می دهد و زندگی این بخش بستگی زیادی به سیاست های درآمد و دستمزد دولت و نظام حقوق و دستمز دارد که به صورت لاک پشتی حرکت می کند. این در حالی است سرعت تورم از سرعت خرگوش به سرعت یوز پلنگ رسیده است و مردم را توان رسیدن به سرعت تورم نیست.

در حالی به ایام تابستان نزدیک می شویم که پارسال تابستان مردم با قطعی شدید برق مواجه شدند و سبب شده بسیاری از مردم ضرر های اقتصادی ببینند. امسال که فشار اقتصادی اقتصادی زیاد است، تحمل آسیب که از طریق قطع برق به لوزام خانگی خانواده ها و دستگاه های واحد تولیدی  وارد می شود، سخت است و جبران آنها دشوار خواهد بود. گرچه تغییر الگوی مصرف در این خصوص می تواند موثر باشد، اما توجه به تولید می تواند راهگشا باشد. در این ارتباط استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر کمک کننده است. البته لازم به ذکر است افزایش تولید برق نیاز به سرمایه گذاری دارد. متاسفانه بدلیل اینکه بازار برق انحصار در خرید است و تنها خریدار برق دولت است و توزیع برق بر عهده دولت است. اما بدلیل عدم پرداخت به موقع طلب تولید کنندگان برق از طرف دولت سبب شده سرمایه گذاران رغبت چندانی برای تولید و سرمایه گذاری نداشته باشند و در نتیجه ظرفیت تولید افزایش پیدا نمی کند و این امر سبب شکاف تقاضا و تولید و نهایتا منجر به خاموشی گسترده و کاهش شدید رفاه خانوار ها می شود. در این میان واحد های صنفی نیز بدلیل قطعی برق دچار آسیب و ضرر مضاعف می شوند. پارسال بسیاری از فروشنده های لبنیات و پروتئین بدلیل قطعی برق دچار آسیب شدید شدند. قطعی طولانی برق و مکرر مواد غذایی را در واحد های صنفی در معرض فاسد شدن قرار می دهد. بهر حال انتظار می رود که مدیریت صحیح در این ارتباط صورت گیرد تا شاهد  ناراحتی و نارضایتی مردم نباشیم.

این ایام یاد آور انتخابات سال گذشته است که در آن جناب آقای رئیسی به عنوان ریس جمهور انتخاب شدند و  مردم نامید از دولت تدبیر امید به برنامه ها و سیاست های رئیس جمهور امید بستند تا شرایط زندگی آنها بهبود یابد و اکنون پس از گذشت یک سال هنوز مردم دچار مشکلات معیشتی هستند. گرچه دولت در سال گذشته درگیر مشکلات و برنامه های دولت قبل بوده است و هنوز برنامه جدید خود را بطور کامل اجرا نکرده است. اما به نظر می رسد برخی از اقدامات دولت در سال جاری هنوز رضایت مردم را جلب نکرده و مشکلات هنوز پبا برجاست.  اکنون که فصل بهار رو به اتمام است و مردم به استقبال تابستان گرم می روند  امید است ریاست محترم جمهور با دستورات لازم و نظارت های بیشتر در خصوص مسائل متعدد بویژه حوزه اقتصادی  تابستان  گرم را برای عموم مردم  قابل تحمل و خوشآیند نماید.

payamgooyesemnan