یادداشت روز به قلم مهران سعادت؛

رمز ریال؛ خیلی دور، خیلی نزدیک !

این روزها رمز پولهای ( مانند بید کوین، کش کوین، اتریم و غیره) بر ابعاد مختلف زندگی انسانها در سراسر جهان موثر است. در ایران نیز چند سالی است که این نوع رمز ارز ها رفته رفته بر زندگی ما ایرانیان نیز سایه افکنده و کما و بیش آثار آن محسوس است. اما آن چیزی که این ایام برای مردم و کشورمان اهمیت و حساسیت دارد کاهش مشکلات اقتصادی بویژه تورم است. از این جهت که به نوعی زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در دهه پیشرو سال های آتی به روند و نوع سیاست گذاری دولت در ارتباط با دنیای ارز الکترونیک، حکمرانی  اقتصادی و سیاسی الکترونیک وابسته است. از سوی دیگر احیای برجام از برنامه ای مهم دولت در یک سال گذشته است. این در حالی است که رئیس بانک مرکزی از معرفی و عرضه آزمایشی رمز ریال در ماه های آینده خبر داده است. صالح آبادی عنوان کرده با حکمرانی مطلوب ریال و رمز ریال میزان فرار مالیاتی و پولشویی به شدت کاهش می یابد. در این نوشتار بدنبال یافتن فصل مشترک پول های مجازی و رفع تحریم و پاسخ به سوالات در این خصوص هستیم. آیا رمز پولها بر کاهش تورم و کارایی فعالیت های اقتصادی تاثیر خواهد گذاشت؟ در صورت تاثیر، میزان اثر آن چقدر خواهد بود؟ دلایل، ریشه ها و مکانیزم تاثیر آنها چیست؟ ویژگی ها اقتصاد ایران مبتنی بر رمز ریال و رمز ارز چه خواهد بود.

در پاسخ به سوال اول در خصوص اینکه آیا پولهای مجازی بر  شاخص های اقتصادی و کسب و کارهای دهه های پیشرو تاثیر گذار است یا نه؟ بی شک پاسخ مثبت است و دلایلی برای آن مترتب است. اما اینکه بتواند نتایج نهایی را تغییر بدهد به نظر می رسد هنوز این تاثیر پول مجازی آنقدر زیاد نشده است که نتایج را تحت تاثیر خود قرار دهند. اگر بخواهیم واقع بینانه به جامعه و کشور نگاه کنیم باید بگوییم که نسبت به چهار سال پیش ضریب نفوذ رمز پول ها افزایش پیدا کرده است. به نظر می رسد بیش از ۵۰ درصد جامعه با این واژه و مفهوم آن آشنا هستند و تقریبا دانش رمز ارز ها به اطلاعات عمومی مردم در حال تبدیل شدن است. اما اگر خوش بینانه به این امر نگاه کنیم حدود ۲۰ درصد از مردم وارد فعالیت های عملی در این خصوص شده­اند. از دانشجویان که با من کلاس دارند در هر کلاس دو یا سه نفر هستند که به صورت عملیاتی وارد این بازار شده و به بشدت اخبار های مختلف و اثر آن بر ارزش این پولها را پی گیری می نمایند. در برخی موارد اطلاعات دانشجویان در ارتباط با رمز ارز ها بیشتر از دانش آنها در خصوص پول ملی است. این امر نشان میدهد که اقتصاد کشور و اقتصاد جهانی در حال پوست اندازی است و کشور های که در این زمینه پیشرو باشند می توانند در اقتصاد دنیا و تجارت بین الملل جایگاه شایسته ای کسب نمایند.

واقعیت این است که بخشی از جوانان به سمت بازار های مالی و مجازی کشیده شده­اند و در کلاس ها وقتی از دانشجوها در این خصوص سوال می پرسم، تقریبا نصف بیشتر کلاس با این امر آشنا و تعدادی به صورت عملی وارد این فضا شده­اند و با حرارت در این خصوص صحبت می کنند و این امر نشان می دهد که جوانان امروز بر خلاف دهه هفتاد و هشتاد که به مسائل سیاسی و فرهنگی علاقمند بودند، در دهه نود به سمت اقتصاد تمایل پیدا کردند. بخش عمده ای این جوانان به صورت مستقیم و بخشی دیگر به صورت غیر مستقیم در بازار سرمایه و یا در بازار ارز های مجازی یا فارکس مشغول هستند و این می تواند یک تغییر اساسی در فرایند ها ی اقتصادی و کسب و کار های سال های آینده باشد. با توجه به اینکه بخش عمده ای از دانشجویان و جوانان به حوزه های اقتصادی وارد شدند، لذا بعد اقتصادی در برنامه ریزی برای آنها موثر است. در این خصوص دولت راهبرد های عملیاتی در وارد کردن  ارز های مجازی و رمز ریال در فعالیت های اقتصادی بنماید. به نظر می رسد نوع سلیقه و رفتار های اقتصادی جوانان و دانشجویان با نسل قدیم و گذشته متفاوت است. جنس اشتغال و کسب درآمد و تفکرات این نسل نیازمند برنامه ریزی مبتنی بر اقتصاد روز جهانی است.

نکته دیگری که در ارتباط ارز دیجیتال وجود دارد اینست که فعالین این حوزه نیاز به سواد الکترونیکی و اینترنتی دارند. هر چه تسلط آنها به علوم کامپیوتری بیشتر باشد احتمال موفقیت آنها بیشتر است. در این میان دانشجویان رشته های مهندسی بیشتر در این بازار ها حضور دارند و بعضا مشاهده می شود رشته اصلی خود رها کرده و وارد بازارهای مالی همچون فارکس، ارز دیجیتال و همچنین بازار سهام شده­اند یکی از مزیت های این بازار این درآمدها ی سریع و وسیع ایجاد می کند و همچون در این فضا بیشتر از افراد میانسال و مسن جولان می دهند. باید واقعیت را قبول کنیم که رفته رفته افراد مسن و میان سال از چرخه اقتصادی خارج و بچه و جوانان امروز وارد فرایند های اقتصادی خواهند شد و آنان به مدیران، مهندسین، کارمندان و فعالین اقتصادی در اقتصاد و سیاست کشور نقش آفرین خواند بود. بنابراین سیاست گذاران امروز با آموزش صحیح و کارآمد و همچنین ایجاد زیر ساخت های مناسب الکترونیکی را بهتر است فراهم نمایند. در این زمینه طراحی پول الکترونیکی قوی و با ارزش می تواند با بالندگی اقتصادی آتی کشور  کمک شایانی بنماید. رمز ریال همان اندازه که دور به نظر می رسد، نزدیک هم هست چه بسا در چند سال آینده این رمز ارز در اقتصاد کشور به جریان بیافتد. البته لازم به ذکر است که دستگاه دیپلماسی کشور نیز در رونق اقتصادی و رفع موانع تحریم بایستی از تمام ظرفیت ها استفاده نمایند. بهر حال این روز ها در خصوص احیای برجام اخبار ضد و نقیض به گوش می رسد و این سبب آشفتگی اقتصادی می گردد و برنامه ریزی ها را تحت تاثیر قرار میدهد. امید است مقامات اقتصادی و مالی و همچنین سیاست خارجی با هم سوی و هم افزایی درست فضای اقتصاد پیشرفته را جوانان و عموم مردم فراهم بیاورند

payamgooyesemnan