یادداشت روز به قلم ابوالقاسم کواکبیان؛

دوست هر ملتی منافع ملی اوست

بی‌شک تلویزیون، مهم‌ترین رسانۀ ملی، با آن تعداد شبکه و آن حجم برنامه، باید تأثیرگذارترین رسانه در کشور بوده و بیشترین مخاطب و بهترین اطلاع‌رسانی را در عرصه‌های مختلف داشته باشد؛ ولی شوربختانه علی‌رغم گسترده‌بودن و صرف بودجه از بیت‌المال، آن‌طور که شایستۀ مردم کشورمان باشد، عملکرد شایانی ندارد؛ در بعضی برنامه‌ها جانب بی‌طرفی خود را از دست می‌دهد و حتی در زمینۀ پخش سریال و فیلم نسبت به رسانه‌های غیررسمی ازجمله شبکه‌های خانگی، ناموفق است و به‌خصوص در سال‌های اخیر، به‌جز چند فیلم و سریال با سوژه‌های دسیسه و کلاهبرداری و سرقت و خلاصه پلیسی و جاسوسی و بعضاً سریال‌های تکراری، محصول دیگری نداشته و فیلم‌ها و سریال‌های اجتماعی، آموزنده و سرگرم‌کننده کمتر تولید می‌شود.
این در حالی است که صداوسیمای جمهوری اسلامی باید نقش دانشگاه داشته باشد و محل تبادل افکار و ارائۀ اندیشه‌های مختلف بوده و خود نوعی کرسی آزاداندیشی محسوب شود؛ بااین‌حال، اخیراً شبکۀ چهار به پخش برنامۀ زنده‌ای به‌نام «شیوه» اقدام کرده است که در آنجا تا حدودی افکار و سلایق مختلف مطرح می‌شود که خود جای تقدیر دارد و ای کاش خیلی زودتر و برنامه‌های بهتر و بیشتری در زمینۀ تضارب آرا ساخته می‌شد تا همۀ نحله‌های فکری جامعه بتوانند دربارۀ مسائل مختلف کشور اعم از سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اظهارنظر کنند. به هر روی، در قسمتی از برنامۀ شیوه که با حضور دو تن از صاحب‌نظران سیاسی، آقایان کوشکی و زیدآبادی، پخش شد، متأسفانه در بعضی مسائل به علم و آگاهی بینندگان توجهی نمی‌شد و ظاهراً به نظر می‌رسید کارشناس محترم برنامه برای انسان‌های فضایی سخن می‌گوید؛ برای مثال، آقای کوشکی دولت‌های قبلی را دلدادۀ آمریکا و غرب می‌دانست! از طرفی رؤسای جمهور پیشین را صاحب اختیار و قدرت در حدی می‌دانست که می‌توانستند با هر کشوری که منافع ملی ما را تأمین کند، مذاکره و حتی رابطه برقرار کنند! به‌اعتقاد ایشان، دوستی در رابطۀ کشورها تعارف است و اصل، منافع ملی کشورهاست.
ای کاش آن مجری و آقای زیدآبدی به او می‌گفتند پس چگونه است که با اینکه رؤسای جمهور قبلی به رابطه با آمریکا و اروپا گرایش داشتند، هم‌اکنون ما بیشترین ارتباط را با روسیه و چین داریم و آیا در سایۀ رابطه با این کشورها نیست که ارزش پول ما در برابر اکثر کشورهای جهان کمتر شده و گرانی حلقوم مردممان را می‌فشارد؟ آیا همین روسیه در مقاطع مختلف برخلاف منافع ملی ما گام برنداشته است یا همین روسیه نبود که در قضیۀ برجام و ارتباط با کشورهای دیگر، با پیچیده‌کردن مذاکرات اجازه نداد گفت‌وگوها به نتیجه برسد؟ به‌علاوه، روسیه با اینکه خود یکی از سازندگان مهم سلاح‌های جنگی است، با موضوع خرید پهپاد، اختلاف ایران و غرب را به شورای امنیت کشید؛ در حالی که به‌طور قطع، در فناوری ساخت پهپادها از ایران پیشرفته‌تر بود! لذا روس‌ها در مقاطع مختلف، درجهت منافع ملی خود، با ایران بازی کردند.
آقای کوشکی ادعا می‌کرد دولتمردان ما در طی چند دهه، نوعی رابطۀ عاطفی با غرب داشتند؛ البته ایشان بیان نکردند رئیس‌جمهورهای قبلی با اکثریت آرای مردم انتخاب شدند. وقتی هم که بیان شد هم‌اکنون اکثریت مردم ایران علاقۀ چندانی به داشتن ارتباط گسترده با روسیه ندارند و مخالف آن هستند، در پاسخ به مخاطب خود گفت: «من را یاد فردی می‌اندازی که گفت اینجا که الاغم را بسته‌ام، مرکز زمین است، اگر قبول نداری، زمین را متر کن!» در اینجا باید به آقای کوشکی گفته می‌شد لازم به مترکردن کرۀ زمین نیست؛ در مسائل مختلف و اختلافی، قانون اساسی ما سازوکار خوبی پیش‌بینی کرده که همانا همه‌پرسی است و در اصل ۵۹ و ۱۱۰ قانون اساسی، تصریح شده است که در مسائل مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوۀ مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعۀ مستقیم به آرای مردم صورت گیرد و این در حالی است که در برخی کشورها برای مسائل بسیار کوچک‌تر نیز رفراندوم برگزار می‌کنند و برای بهترشدن وضعیت کشورشان مستقیماً از مردم نظرخواهی می‌کنند؛ بنابراین لازم نیست کرۀ زمین را متر کنیم که متوجه شویم چه عاملی موجب شده ارزش پول ملی ما در طی این چهار دهه چهارهزاربرابر کمتر شود و هم‌اکنون نیز روزبه‌روز سفره‌های مردم کم‌درآمد کوچک‌تر می‌شود.
در اینجا به کوشکی و هم‌فکرانش باید گفت همان گونه که خود اعتقاد دارید، بهترین دوست برای هر ملتی منافع ملی آن ملت است و رفاه عمومی در منافع ملی مستتر است. از طرفی احدی در این کشور نیست که منکر مشکلات معیشتی مردم باشد و همان گونه که بیان شد، می‌توان با همه‌پرسی به این نتیجه رسید که مذاکره و ارتباط با چه کشورهایی منافع ملی ما را بیشتر تأمین می‌کند.
در پایان، به‌نظر نگارنده بهتر است با همۀ کشورهای جهان، روابط سالم و نه عاطفی داشته باشیم تا منافع ملی ما در هرجای دنیا تضمین شود و همان طوری که در آن برنامه ذکر شد، می‌توانیم برای بهترزیستن مردم، با اکثر کشورهای دنیا ارتباط داشته باشیم و خود را به چند کشور محدود مثل چین و روسیه منحصر نکنیم؛ کما اینکه خود همین کشور چین با اکثر کشورهای دنیا مراوده دارد و در عین کمونیست‌بودن و نیز داشتن بیشترین رقابت با آمریکا، هرگز با این کشور قطع ارتباط نکرده است.

payamgooyesemnan