یادداشت روز به قلم علی اکبر مختاری؛

روز دانشجو و دغدغه نسل آگاه

قشر دانشجو بعنوان نیروی جوان، آگاه، پویا و مبتکر در جامعه در همه تحولات پیشران و پیشتاز است و در رخدادهای اجتماعی بعنوان نیرویی که میتواند در ظلمات آگاهی بخشی کند از اعتبار ویژه ای برخوردار است. سابقه جنبشهای دانشجویی در ایران به فعالیت گروههای چپ و بویژه شاخه دانشجویی حزب توده در دانشگاه تهران در دوره پهلوی دوم مربوط میشود. یکی از تاثیر گذارترین جنبشهای دانشجویی مربوط به آذرماه  سال ۱۳۳۲ در دانشگاه تهران است که سه تن از دانشجویان مبارز در اعتراض به ورود ریچارد نیکسون به ایران و در مخالفت با پیوند حکومت پهلوی با امپریالیسم  به نامهای احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعت‌رضوی و مصطفی بزرگ نیا به شهادت رسیدند به همین مناسبت روز ۱۶ آذر روز دانشجو نامیده شده است. فعالیت دانشجویی همیشه  با مسئولیت پذیری و مطالبه گری و  مبارزه با ظلم، فساد، انسداد، خفقان و احیای عدالت و آزادی در جامعه عجین است. در علم سیاست دانشجو پیش‌قراول جریان‌های سیاسی است و از نفوذی عمیق در بطن جامعه با تمام جنبه‌های گوناگون برخوردار است. بگفته مرحوم بهشتی: «دانشجو موذن جامعه است اگر خواب بماند نماز امت قضا می شود». در دوره جمهوری اسلامی به ویژه در حوادث کوی دانشگاه در سال ۷۸  به طور کلی کنترل شدیدی بر دانشجویان اعمال شده است و با ستاره دارکردن دانشجویان و اخراج، تهدید و جریمه دیگر دانشجویان نقش فعال و پویا در مناسبات سیاسی -اجتماعی کشور را ندارند.

درمقام مقایسه شرایط دانشجویان در فعالیتهای سیاسی اجتماعی در دوران قبل از انقلاب و شرایط امروز شوربختانه امروزه دانشجویان و تشکلهای دانشجویی  آزادی و انسجام آن دوران را ندارند. در دوره گذشته آزادی عقیده و آزادی بیان شرایط بهتری داشته و  نیمی از دانشجویان عضو احزاب سیاسی بودند یا درگروههای آزاد و غیر دولتی سازماندهی شده بودند. اکنون آزادی اندیشه و تضارب آرا و عقاید تحمل نمیشود و اندیشه مخالف ایدئولوژی حاکمیت به شدت سرکوب میشود  و جنبش دانشجویی در قواره بسیج دانشجویی و گروههای جهادی و اندیشه نظامی گری تقلیل یافته است. در واقع آزادی که دال مرکزی گفتگوهای دانشجویی است  به محاق رفته است و پدیده کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاهها هم جرات اجرایی شدن نیافته است.

یکی از مصوبات خوب مجلس ششم قانون مصوب ۳۰ مردادماه ۱۳۷۹ مبنی بر «ممنوعیت ورود نیروهای مسلح به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش» است که اینک  حاکم است. در جریان جنبش اعتراضی اخیر وزیر علوم اعلام کردند که قرار است دفاتر ویژه نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها راه‌اندازی شود.  ایجاد این دفاتر آن‌هم در حالی که نیروهای امنیتی به خاطر قانون منع ورود به دانشگاه‌ها به‌شدت زیر ذره‌بین افکار عمومی هستند، خود باعث اما و اگرهای فراوانی شده  و خود تشکل بسیج دانشجویی نیز اکنون بعنوان بازوی اجرایی نیروهای مسلح در دانشگاهها عمل میکند. دانشگاه و دانشگاهیان نیروی عاقله جامعه هستند وبا  ابتکار و ابداع گفتماتهای جدید می تواند با گفتگو  و تعامل تحول گرایی و تغییر خواهی را به صورت مسالمت آمیز اجرایی کنند. فضای دانشگاه با خشونت و سرکوب و تهدید رابطه خوبی ندارد. لذا امنیتی کردن فضای دانشگاه موجب تخریب و تحقیر نخبگان است و خروجی  آن دانشجویانی منزجر و عصبانی و گاها ترسو است.

اکنون با تشدید محدودیتها در برخی دانشگاهها حتی همراه داشتن ماسک و دیگر لوازم ابتدایی ممنوع شده است. و دانشگاه به سوی پادگانی شدن می رود. دانشجویان و  اساتید آزاد اندیش و معترض به سیاستهای حکومت اخراج شده اند و دانشگاه و دانشجو به سمت انزوا و متروکه شدن سوق داده می شود. اینک  دغدغه روز دانشجو احیای هویت خود دانشجویی است  و به رسمیت شناختن کنش دانشجویی و توانمندسازی دانشجو در احیای عدالت و آزادی مطالبه اصلی نسل آگاه است.

payamgooyesemnan