یادداشت روز به قلم مسعود کلاهی؛

برنامه ریزی برای روزهای سخت!

روزهای سخت زمستان در حالی می گذرد که در برخی نقاط کشور، قطعی گاز شرایط دشواری را ایجاد کرده و در اکثر شهرها روند اداری دچار تعطیلی گشت.

با اعلام استانداری ها اکثر مدارس و دانشگاه های کشور تعطیل و ادارات نیز شرایط تعطیلی و یا دورکاری را گذراندند. صنایع و کارخانجات هم با افت فشار و یا قطعی گاز همراه بودند و چند روزی را در تعطیلی به سر بردند، تا با این تصمیمات مردم تحت فشار بی گازی قرار نگرفته و سرمای استخوان سوز دامن منازل را نگیرد.

این وضعیت در استان سمنان هم مشاهده شد و با تعطیلی چند روزه ادارات، مدارس، دانشگاه ها و کارخانجات، مصارف خانگی دچار قطعی نگشته و دوران بحرانی سپری شد.در جلسات برنامه ریزی مقرر گردید اولویت برای مصارف خانگی باشد و گاز کارخانجات کم فشار و یا قطع گردد. اتفاقی که معمولا در خصوص مصرف برق نیز در تابستان شاهد آن بودیم تا مشترکان خانگی کمتر آسیب ببینند.اما به راستی این مدل از مدیریت منطقی و صحیح است؟ اینکه هر کجا در بحران مصرف انرژی قرار میگیریم، تولید را دچار اختلال می کنیم تا چه قدر راهگشا خواهد بود و آیا برای آینده برنامه ای پیش گیرانه داریم؟ خسارت های تعطیلی کارخانجات که علاوه بر سرمایه گذار، به کارگر و پرسنل نیز وارد است، چگونه جبران می گردد؟ تعطیلی صدها شغل مرتبط در سراسر کشور چگونه جبران و آیا فکری برای این بیکاری مضاعف شده است؟ موضوعی که رییس اتاق بازرگانی استان سمنان نیز به آن اشاره کرد و پیش تر رییس انجمن سیمان کشور، کارخانجات گچ، فولادی ها و… نیز گله های خود را مطرح کردند. در تابستان نیز بارها شاهد قطعی برق، تعطیلی این کارخانجات، ایجاد بازار سیاه در محصولاتی همچون سیمان و بیکاری بسیاری از شغل های مرتبط بودیم. مهمترین سوال را هم باید دولت پاسخگو باشد که برای این کمبودها و قطعی ها چه برنامه ی مدونی دارد؟ شواهد نشان می دهد برنامه ی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت مشخصی در دولت وجود ندارد و تجربه چندین ساله نشان داده، توفیقی در بهبود وضعیت رخ نداده است. علیرغم آمارهایی که ارائه می گردد اما تعطیلی های همه ساله و تداوم آن چیز دیگری را نشان می دهد.

اگر این قطعی موقتی باشد تاثیر آن نیز موقت خواهد بود اما اگر این محدودیت‌ها هر سال و در بلندمدت اجرایی می‌شود می‌تواند روی وضعیت سرمایه‌گذاری روی صنایع تاثیرگذار باشد. اگرچه هر ساله شرکت‌های بزرگ و صنایع مادر در کشور با قطعی گاز و برق روبرو هستند اما به نظر می‌رسد حل این مشکل در اولویت هیچکدام از دولت‌ها نبوده است؛ دولت سیزدهم هم مانند دولت‌های پیش از خود اهمیت این مساله را درک نکرده است. از این رو، صنایع در تابستان امسال با قطعی برق و اورهال اجباری روبرو شدند، حالا با زمستانی سخت به دلیل قطعی گاز مواجه هستند. صنایع بزرگ، پتروشیمی‌ها و فولادی توان مقاومتی بیشتری در این وضعیت دارند و برخی صنایع مانند نیروگاه‌ها و کارخانجات سیمان از مازوت استفاده می‌کنند و از آنجایی‌که قیمت تمام شده مازوت ۲ برابر گاز برای تولیدکنندگان تمام می‌شود بدون تردید در قیمت محصول نهایی تاثیر می‌گذارد و قیمت آن گران‌تر می‌شود و متضرر نهایی نیز مصرف کننده است.

اهمیت فعال بودن کارخانجات از سوی دولت می تواند راهکارهای مناسبی را به مرحله ی اجرا برساند و با برنامه، برای حل مشکلات گام بردارد تا با رضایت مصارف خانگی، ادا آن و کارخانجات دچار مشکل نشوند. جالب اینجاست که برای برد- برد کردن مصرف گاز در بخش خانگی و صنعت، بخش خصوصی به دولت پیشنهاد داده که یک الگوی مصرف به ازای هر فرد تدوین کند و اگر بر اساس این الگو مصرف‌کننده‌ای مصرف گاز را کاهش بدهد و میزان مصرف را به الگو برساند اختلاف قیمت را به ازای همان ۲ هزار تومان که از صنعت گرفته می‌شود صنعت به صورت مستقیم به مصرف‌کننده‌ای که مصرف را کاهش داده پرداخت کند کهخبری از اجرای آن نیست.

همچنین برای درست مصرف کردن باید به سوی بهره‌وری بالا حرکت کنیم. معدل بهره‌وری سیستم‌های گرمایشی در ایران  ۳۵ درصد و این میزان در اروپا به ۱۰۵ درصد هم رسیده است. قطعا این ایده‌آل مد نظر نیست، اما در ایران بخاری‌هایی وجود دارد که بالای ۸۵ درصد بهره‌وری دارند و شرکت‌های بزرگ می‌توانند سیستم‌های گرمایشی را تغییر دهند و این گونه مصرف را به یک سوم برسانند. همچنین در ایران بالای ۶۰ میلیون متر مکعب گاز فلر می‌شود این در حالی است که شرکت‌های داخلی و خارجی تمایل دارند که روی آن کار کنند که این گاز به جای فلر شدن به صنعت داده شود و شرایط تولید فولاد دگرگون و دیگر شاهد خواب تولید نباشند.

در هر صورت با یک چشم به هم زدن تابستان سختی که پیش بینی شده است نیز فرا می رسد و امیدواریم مردم، سرمایه گذاران و سیستم اداری و آموزشی کشور هیچ کدام متضرر نکردند و با برنامه ریزی درست روزهای سخت زمستان و تابستان به روزهای پر از آرامش و تولید مبدل گردد.

payamgooyesemnan