یادداشت روز به قلم مهران سعادت؛

انقلاب اسلامی، خانه احزاب و مسیر توسعه سیاسی

به ایام سالگرد پیروزی انقلاب نزدیک می شویم. یکی از کارهای که در این ایام انجام می شود، بررسی دستاورد های انقلاب است. پس از گذشت جهار دهه از انقلاب و نزدیک شدن به نیم قرن حاکمیت جمهوری اسلامی ایران  و در گام دوم انقلاب مرور برنامه  ها و کارنامه جمهوری اسلامی و برنامه ریزی برای سال های آتی می تواند راهگشا باشد. در این میان عملکرد سیاسی و توسعه سیاسی از اوایل انقلاب جزء اهداف انقلاب محسوب می شد. در آن ایام متخصصین حوزه سیاست بر تشکیل و گسترش احزاب تاکید داشتند و توسعه سیاسی را از ارکان جمهوری اسلامی و تحقق جمهوریت نظام می دانستند. برخی معتقد هستند ما در این ارتباط به اهداف خود نزدیک نشدیم و عدم توسعه قابل قبول در این ارتباط روی توسعه اقتصادی کشور نیز موثر بوده است  و توسعه سیاسی و اقتصادی می تواند در شاخص های توسعه کلان کشور  اثر گذار باشد

یکی از شاخص های توسعه و بویژه توسعه سیاسی احزاب و فعالیت آنها است. بسیاری از کشور های پیشرفته از این ابزار استفاده کرده و به توسعه سیاسی و اقتصادی فراوانی دست یافته اند. اند. این پدیده وارداتی در قرن گذشته در ایران مورد توجه قرار گرفت و از عمر شکل گیری آن در ایران بیش از یک قرن می گذارد. اما واقعیت این است که به لحاظ پیشرفت به اندازه یک نهاد بیست ساله ها در ایران رشد نکرده است و هنوز راه طولانی تا رسیدن حد مطلوب وجود دارد. شاید در بحث ها و گفته گو ها کما بیش به این مهم توجه می شود و در خصوص ضرورت و کارکرد آن فراوان گفته می شود؛ اما در عمل با وضعیت ایده آل بسیار فاصله است. نه دولت ها بصورت عملی از این فضا حمایت کردند و نه مردم آن را به عنوان ضرورت مورد توجه قرار دادند. در اواخر دوره پهلوی، نه دولت حاکم با حزب رستاخیر نتوانست این  مهم را جا بیاندارد و نه بعد از انقلاب نیز هم حزب جمهوری اسلامی هم به طور وسیع جا بیافتد. در مجموع به دلایل مختلف حزب و سیاست ورزی حزبی نتوانست در این نقش واقعی خود را ایفا نماید. بنابراین عامل مهم در موفقیت سیاسی در رقابت های انتخاباتی ویژگی های فردی و پشتوانه مالی و قومی افراد است که یک روش سنتی است. درصورتی که جامعه مدرن می طلبد که از روش های روز سیاسی دنیا که همانا رقابت های سازنده حزبی است استفاده شود.

در دوره و دولت اصلاحات اقدامات زیادی در این خصوص صورت گرفت که در راستای توسعه سیاسی بود. مثلا راه اندازی شورای شهر و روستا در این اتباط گام مهمی بود و یکی از پایه های دموکراسی امروز کشور انتخابات شورای شهر و روستا است که باعث رونق سیاسی در کشور می شود و تقریبا با توجه به قبول صلاحیت افراد با سلایق مختلف شاهد حضور کاندیدا های متنوع و به تبع آن حضور بیشتر مردم بواسطه داشتن کاندیداها خود در رقابت های انتخابات هستیم. بنابراین شورا های شهر و روستا توانسته اند فضای رقابتی بهتری برای فضای سیاسی ایجاد نمایند. در مجلس شورای اسلامی فعلی برخی از نمایندگان موثر کشور در مجلس اشخاصی هستند که با موفقیت در انتخابات شورها و عملکرد مناسب در شهر و منطقه خود قابلیت لازم را برای حضور در انتخابات مجلس را پیدا کرده و اکنون بر کرسی مجلس نشسته اند و طبیعتا با تجربه ای که در دوران شورای اندوخته اند می توانند در پارلمان ملی خوش بدرخشند. برای مثال در حال حاضر نماینده جوان از شهر چابهار آقای معین الدین سعیدی از شورای شهر شروع کرد و اکنون در کرسی مجلس از حقوق مردم شهر خود و همچنین حقوق مردم ایران صیانت می کند. و بسیاری دیگر از نمایندگان را در سراسرب کشور می توان نام برد. در مجموع اقدامات دولت اصلات قابل تامل و توجه در حوزه سیاسی است.

در آن دورن بسیاری احزاب در ایران مجوز فعالیت گرفتند و تعداد و ابعاد احزاب گسترش یافت. در این بین نیاز بود که خانه احزاب به عنوان ارگان حامی احزاب در ایران شروع به کار نماید تا مسائل و مشکلات صنفی و عمومی احزاب را پی گیری نماید بنابراین در ادامه گسترش فعالیت های توسعه سیاسی در ایران خانه احزاب نیز در تهران و شهر بزرگ راه افتاد. در دولت تدبیر امید این توسعه سیاسی به شهرهای دیگر نیز راه یافت و خوشبختانه سمنان نیز صاحب و شاهد خانه احزاب شد. تشکیل جلاسات متعدد و اهتمام مقامات در آن دوران سبب پیشرفت های متعدد شد و احزاب و خانه احزاب باعث مشارکت مردم در صحنه های انتخاباتی شدند. اما امروز به نظر می رسد خانه احزاب کم تحرک و یا بی تحرک شده و شبیه خانه متروک گردیده است. نیاز است که با توجه مسئولین سیاسی استان و  تلاش فعالین سیاسی استان و افراد دلسوز این خانه  گرد گیری شود  و فعالیت خود را از سرگیرد. اکنون که کمتر از یک سال به انتخابات مجلس مانده است تقویت احزاب و خانه احزاب می تواند یکی از راه های حضور مردم در عرصه رقابت های انتخاباتی و امید آفرینی در عرصه های اجتماعی گردد. در این بین سیاست های وزارت کشور دولت سیزدهم و شورای نگهبان در راستای رضایت و جلب مشارکت فراگیر همه گروه ها و سلیقه ها می تواند نقش آفرین و امید بخش باشد.

payamgooyesemnan