گزارش روز (گزارشگر: سلماز عرب عامری)

نظارت حلقه مفقوده درگرانی های بازار

مدت‌هاست نبود ثبات در بازار و افزایش بی رویه قیمت کالاها و اجناس مختلف، نفس مردم را در ‏همه شهرها و مناطق کشور گرفته، این موضوع در سمنان به وضوح قابل مشاهده است، کافی است ‏مایحتاج روزانه تان ته بکشد و برای تأمین دوباره آن راهی بازار شوید، یا یک قطعه و وسیله ‏اساسی در منزلتان به تعمیرات نیاز داشته باشد، آنوقت باید یک جفت کفش آهنین به پا کنید و چند ‏هفته تمام فروشگاه‌ها، دکان‌ها و مغازه‌های شهر را زیر پا بگذارید برای یافتن آن قلم جنس منتها با ‏قیمت مناسب.

تفاوت فاحش قیمت ارزاق، ابزار و یراق، حبوبات، میوه و پوشاک و اقلام ضروری دیگر از این مغازه تا آن مغازه معضلی است که مدت هاست با آن دست به گریبان هستیم.

تفاوت قیمت میوه و تره بار و حبوبات و میوه بسیار زیاد است؛ مرغ و گوشت هم اختلاف قیمت دارد حتی ابزار یراق هم قیمت های متفاوت دارند که برای رسیدن به قیمت مناسب باید پرس و جوی بیشتری کنید.

این در حالیست که بسیاری از کاسبان و فروشندگان غیر منصف، اجناسی را که اکنون می‌فروشند قبلا در انبار داشته‌اند و با قیمت خیلی پایین سال‌های گذشته خریداری کرده‌اند و حالا به قیمت گزاف عرضه می‌کنند.

حال عمده مشکل فعلی مردم، اختلاف قیمتی است که بین قیمت درج شده و نرخی است که مغازه دار به مشتری می فروشد، بوجود آمده است، لذا در گزارش اقتصادی امروز به این مسئله پرداخته و نظر چند تن از شهروندان را در این خصوص جویا شدیم که در ذیل از منظرتان می گذرد؛

زهرا محمدی بانوی میانسال سمنانی از نبود ثبات در بازار و تفاوت قیمت‌ها گلایه کرد و گفت: فروشندگان هر چقدر تیغشان ببُرد، قیمت‌گذاری کرده‌اند.

این شهروند سمنانی با اشاره به اینکه برای خرید یک جنس باید کل شهر را زیر پا زد، افزود: یک شلوار را در یک مغازه  ۱۲۵ هزار تومان قیمت کرده‌ام در حالی که همان جنس جای دیگر ۱۱۴ هزار تومان قیمت خورده بود.

وی با تأکید بر اینکه همه ما باید نسبت به هم منصفانه رفتار کنیم و عدالت داشته باشیم، اظهارکرد: غالب مردم که قشر متوسط و ضعیف هستند زیر فشار اقتصادی کمر خم کرده اند، کاسبان نیز باید رعایت حال مردم را بکنند، از سوی دیگر کم کاری مسئولین کاملا مشهود است.

این شهروند خواستار نظارت بیشتر فرمانداری، اتاق اصناف و مسئولین اتحادیه‌ها شد و افزود: وقتی ما به خودمان رحم نمی‌کنیم، نباید انتظار داشته باشیم کسی به ما رحم کند.

حسینی که به عنوان ویزیتور مشغول به کار است، گفت: افزایش قیمت‌ها در بعضی از کالاها طی یکی دو ماه گذشته بسیار زیاد بوده است به طوریکه همکاران من خصوصا در گروه غذایی و دارویی، به آن اذعان دارند.

او با اشاره به اینکه قیمت یک قلم دارو نظیر قطره بینی از ابتدای امسال تاکنون چند بار افزایش داشته و از ۲ هزار تومان به حدود ۶ هزار تومان رسیده است، گفت: این موضوع در مورد سایر اقلام دارویی خصوصا داروهای پرمصرف، بسیار بیشتر بوده است و چیزی که بیماران را بیشتر آزار می دهد عدم همخوانی قیمت داروها در داروخانه ها با هم است به طوری که حتی یک داروی استامینوفن در دو داروخانه به قیمت متفاوت به فروش می رسد.

حسینی در خصوص اقلام غذایی نیز گفت: قیمت کالاها از نان گرفته تا حبوبات، لبنیات، تنقلات و مواد پروتئینی، به طور میانگین بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش را تجربه کرده است اما بعضا به دلیل اینکه این افزایشها، در دوره‌های زمانی مختلف اما کوتاه اعمال شده و برخی از این اقلام هم مصرف گسترده و دائمی ندارد، برای بعضی محسوس نیست. یا کمتر مشهود است.

او گفت: یک بطری یک و نیم لیتری نوشابه اکنون حدود ۱۳ هزار تومان قیمت دارد و یک قوطی نوشابه ۳۰۰ سی سی بین ۶ تا ۷ هزار تومان است؛ حال آنکه قیمت این کالاها در پائیز سال گذشته، یک سوم بوده است.

حسینی با اشاره به افزایش قیمت حبوبات و خشکبار، گفت: افزایش قیمت خشکبار سرسام آور بوده اما به دلیل شیوع کرونا و کاهش مصرف این اقلام که عمدتا در میهمانی و اعیاد مصرف دارد، کمتر به آن پرداخته شده است.

احمدی فروشنده ظروف یکبار مصرف و حبوبات و برنج  با تأیید این موضوع گفت: این اتفاق بیشتر در مورد اقلامی رخ داده که در بازار کمبود داریم. البته گرانی هر روز در یکی از اقلام رخ میدهد ولی اینکه بخواهد بین قیمت درج شده و قیمت فروش آن اختلاف وجود داشته باشد، تنها موبوط به چند قلم کالا خاص و کمیاب در بازار است.

وی با اشاره به نابسامانی و افزایش بی حساب و کتاب قیمت ها، خاطر نشان کرد: بیشتر اجناس، قیمت ثابتی نداشته و به وجدان فروشنده بستگی دارد که با چه میزان سود، اجناس خود را بفروشد. مثلا برنج در این مدت بارها افزایش قیمت داشت به طوری که حتی به قیمت کیلویی ۶۰ هزار تومان هم رسید واین به دلیل عدم ثبات بازار است که باعث شد طی یکی دو ماه هر کیلو برنج تا ۲۰ هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کند.

رضایی یکی از فروشندگان مغازه سوپر مارکت در این خصوص اظهار داشت: وقتی برخی اقلام بی دلیل آنقدر گران شده، که ترجیح می دهیم نخریم، درست است مشتری این اقلام را می خواهد ولی به دلیل گران بودن، نمی خریم.

وی افزود: من سعی می کنم همیشه همان سود معقول را از خریدار طلب کنم اما هستند در همین سمنان همکارانی که قیمت ها را بی رویه افزایش می دهند و می گویند مشتری نیاز دارد و پول میدهد پس چرا گران نکنیم.

وی افزود: متاسفانه بیشتر مردم به خودشان رحم نمی کنند و فقط به دنبال سرکیسه کردن مشتریان هستند گرچه من معتقد هستم این افراد تاوان کار خود را میدهند اما دولت باید نظارت ها را بیشتر کند تا شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم چون واقعا اکثر مردم در قشر متوسط و ضعیف هستند و با مشکلات مالی روبرو هستند.

سلمانی یکی از فروشندگان بنکدار با گلایه از تغییر مدام نرخ کالاها و نبود ثبات و مبنای مشخصی برای  قیمت، گفت: خودم به شخصه  تا زمانی که مجبور نباشم، کالایی را گران تر از قیمت مصوب نمی خرم، تا مجبور نباشم، با نرخی غیر متعارف و مصوب به مردم بفروشم.

وی یکی از مشکلات فعلی مغازه داران را خرید اجباری برخی اجناس کم فروش به ازای خرید کالاهای اصلی که مغازه دار نیاز دارد، دانست و خاطر نشان کرد: روز گذشته به ازای خرید  ۴ حلب روغن ۵ کیلویی جامد، دو کارتن ۱۲ عددی  روغن زیتون خریداری کرده ام، یا مثلا وقتی چای میخریم، باید در کنارش از دم نوش ها نیز سفارش دهیم،در غیر این صورت جنسی به ما فروخته نمی شود.

به گفته این فروشنده، گاهی اوقات کالایی که باید به اجبار در کنار جنس اصلی خریداری کنیم ، قیمتش بیشتر است و متقاضی زیادی نیز ندارد، ولی برای اینکه مغازه خالی نباشد، به این اجبارها تن می دهیم.

وی با اشاره به افزایش قیمت کالاها در یک ماه گذشته تصریح کرد: اختلاف قیمتی که در برخی کالاها بین قیمت واقعی و قیمت  فروش وجود دارد، تا حدی به عمده فروشان مربوط می شود ، زیرا آنها اجناس را از کارخانه ها تهیه می کنند ولی به ما با نرخ های مختلفی می فروشند.

صبور دیگر شهروند سمنانی که خود را بازنشسته معرفی کرد، گفت: در گذشته وقتی پدر و مادر به سن بازنشستگی می‌رسیدند، اغلب فرزندان ازدواج کرده و مستقل شده بودند اما اکنون به دلیل فراهم نبودن شرایط، خانواده‌ای نظیر ما، همچنان ۶ عضو دارد.

او با یادآوری اینکه مادر همسرش هم یکی از اعضای خانواده است، گفت: برای تامین هزینه‌های روزانه تغذیه این خانواده، حداقل به ۲۵۰ هزار تومان درامد نیاز دارم، حال آنکه میزان حقوق دریافتی‌ام کمتر از ۹ میلیون تومان است.

این شهروند بازنشسته با بیان اینکه اسما بازنشسته شده اما رسما به شغل‌های دیگری مشغول است، گفت: اقلامی که امروز با ۳۰۰ هزار تومان می‌توانم از فروشگاه زنجیره‌ای خرید کنم، قبلا با کمتر از ۱۰۰ هزار تومان تامین می‌شد، این یک معادله ساده برای بیان افزایش قیمت‌هاست.

صبور هم از آنچه کاهش کمیت و کیفیت محصولات بسته‌بندی در اقلام مختلف پروتئینی و لبنی و …. عنوان می‌شد گلایه کرد و گفت: قطعا به نسبت سال گذشته و قبل از آن، کیفیت زندگی خانواده‌هایی نظیر ما کاهش یافته است.

فروشنده یکی از فروشگاه های زنجیره ای هم گفت: اختلاف قیمت فروش یک کالا با نرخ های مصوب، در فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای یکی از مشکلات و دلایل اعتراض مردم در پای صندوق ها است. اینکه مشتری کالایی را بر اساس قیمت درج شده انتخاب و در سبد خرید خود قرار می دهد، ولی وقتی در پای صندوق با نرخ دیگری رو به رو می شود، اتفاقی نیست که بتوان از آن گذشت، زیرا در این بازاری که قیمتها هر روز تغییر کرده و سبد خانواده ها کوچک شده است، مردم برای خرید خود برنامه ریزی می کنند و گذشت زمانی که بی حساب و کتاب و بدون توجه به قیمت چرخ های خرید پر و خالی می شد.

وی با تأیید تفاوت قیمت درج شده با قیمت فروش برخی از کالاها اظهار داشت: کافی است شما یک روز نامحسوس، هنگام محاسبه صورت خرید مشتری کنار صندوق بایستید و ببینید چقدر نسبت به این موضوع اعتراض می کنند. مردم ما را مقصر می دانند در حالی که قیمت ها در سیستم و آن هم به صورت مرکزی و همگانی ثبت می شود و ما تنها یک فروشنده هستیم.

وی در مورد دلیل این اختلاف قیمت و یکسان نبودن نرخ درج شده و قیمت فروخته شده به مشتری، گفت: روزانه ۷ الی ۸ قلم کالا از فروشگاه برگشت می خورد، زیرا به دلیل گران بودن و عدم خرید و فساد پذیری، مجبوریم، برگشت بزنیم. اما یکی از دلایل اختلاف قیمت فروش و مصوب یک کالا، تغییر روزانه برخی اجناس است، وقتی یک فروشگاه برای تأمین  اقلام خود مجبور است برخی از کالاها را هر روز خریداری کند، بنابراین  قیمت آن نیز در سیستم تغییر می کند.

این فروشنده خاطر نشان کرد: غافل از اینکه مشتری ممکن است جنسی را انتخاب کند که خرید روزهای گذشته باشد، و قیمت آن نسبت به آن روز تغییر کرده باشد. بنابراین در زمان دریافت صورت حساب ، قیمت هر کالا بر اساس آخرین نرخی که فروشگاه خریداری کرده است، محاسبه می شود. این وضعیت موجب نارضایتی و اعتراض مردم شده است. البته این شرایط تنها مربوط به دو سه قلم کالا نیست، بلکه در چند گروه کالایی چون، لبنیات، شوینده ها و گوشت و مرغ و … وجود دارد.

وی به این نکته نیز اشاره کرد که در برخی موارد وقتی مشتری نسبت به این موضوع اعتراض می کند، بعد از تماس با دفتر مرکزی، موضوع مطرح می شود و در صورت  تأیید، قیمت درج شده بر روی کالا را برای مشتری ملاک دریافت صورت حساب  می دانند. البته این پروسه ای نیست که در همان لحظه خرید قابل انجام باشد.

زهرا موسوی یکی از شهروندان هم با بیان اینکه در حال حاضر نظارت مؤثر بر بازار وجود ندارد گفت: هر روز باید شاهد افزایش قیمت کالا باشیم حتی کالاهایی که تحت حمایت دولت هستند نیز از قیمت ارائه شده بیشتر است.

وی افزود: زمانی که کالاهای مورد نیاز مردم مانند گوشت، تخم مرغ و لبنیات که تحت حمایت دولت با قیمت متعادل تولید شده، به چند برابر قیمت اصلی خود در بازار به فروش می‌رسد می‌توان سایه سنگین دلالان سودجو را در زنجیره تولید تا توزیع حس کرد که دست در جیب مردم کرده و برای خود کیسه دوخته‌اند.

تبیانیان هم استانی دیگر هم گفت: گرانی و افزایش بی ضابطه قیمت ها نه تنها مردم را بلکه مغازه داران را نیز کلافه وناراضی کرده است. وقتی به دلیل کاهش قدرت خرید مردم مغازه داران نیز درآمدشان کم شده است، بنابراین در تهیه اقلام مغازه خود با مشکل روبه رو شده اند. بنابراین یا ترجیح می دهند، کالایی را خریداری نکنند یا اینکه به تعداد کمتری تهیه کنند.

وی افزود: همه از نبود نظارت بر این وضعیت می نالند و مسئولان نیز در مصاحبه های مکتوب  و  تلویزیونی بر نظارت بیشتر تأکید می کنند، اما مشخص نیست چرا هنوز این شرایط نه تنها بهتر نشده بلکه روز به روز به مشکلات و دغدغه های مردم افزوده می شود، یک روز در انتظار گران شدن، یک روز در انتظار تأمین کمبود کالا، یک روز نبود قیمت بر روی اجناس، یک روز گران فروشی، یک روز کم فروشی ، تمامی هم ندارد.

وی ادامه داد: مگر مردم با این وضعیت و درآمد چقدر می توانند کمر راست نگه دارند، شاید بخشی از گرانی ها توجیه دارد و به قول مسئولان به دلیل نرخ دلار  باشد، اما نبود قیمت، اختلاف نرخ فروش با قیمت  درج شده،کم فروشی و .. نیز به دلار ربط دارد؟

تبیانیان افزود: وقتی قیمتی بر روی یک کالا درج می شود، یعنی مصرف کننده باید با این نرخ کالا را تهیه کند، اما وقتی فروشنده با ادعای این موضوع که کالا را گران تر خریداری کرده و بر همین اساس بیش از نرخ درج شده می فروشد،  یعنی یا مغازه دار دروغ می گوید، یا عمده فروشی که مغازه دار کالا را از آن خریداری می کند و یا اینکه شرکت تولیدی اجناس را بر خلاف قوانین و مقررات بیش از نرخ مصوب می فروشد.

وی  در پایان گفت: این یک معادله سخت و پیچیده نیست که نتوان به آن رسیدگی  کرد. البته اگر ورق را جوری بر نگردانند که مردم را مقصر جلوه دهند و نگویند،  مردم نباید با این شرایط کالایی را خریداری کنند. درست است مردم باید از خرید برای انبار کردن اجتناب کنند ولی این موضوع  باری از مسئولیت و وظیفه مسئولان برای رسیدگی به این اوضاع، کم نمی کند.

علی اکبر شریفی فرهنگی بازنشسته با گلایه از عدم نظارت بر بازار و قیمت‌ها گفت: هر موقع در خصوص عدم نظارت بر قیمت اجناس اعتراض کردیم، مسئولان ذیربط از نظارت کافی بر بازار حرف زدند اما اگر نظارت باشد اینگونه شاهد افزایش قیمت و یا چند نرخی بودن اقلام نمی‌شویم.

وی افزود: قیمت اجناس در بازار نه تحت تاثیر تحریم و نه نوسانات بازار بوده و نظارت نیست، تا زمانی که نظارت نباشد هر کس قیمت خود را اعلام می‌کند.

یک فروشنده در خصوص افزایش هر روزه قیمت‌ها بیان کرد: قیمت اجناس هر روز بالا می‌رود و یک فروشنده مجبور است کالای جدید را چند برابر قیمتی که به مردم فروخته و تهیه کرده و این فقط ضرر و کوچکتر شدن سرمایه است، هر جنسی که بخواهیم جایگزین کنیم باید یک مقدار از جیب روی آن گذاشت و سپس آن را خریداری کرد.

رضا افزود: ما هم در این گرانی ها بی نصیب نیستیم و هر بار که خرید می کنیم مبلغ بیشتری می پردازیم و همین امر باعث می شئد مردم از ما هم گلایه داشته باشند.

وی تصریح کرد: ما هم نمی خواهیم به مردم فشار وارد آید اما وقتی گران می خریم مجبوریم گرانتر هم بفروشیم.

وی در پایان گفت: مسئولین هم تنها روی برخی مغازه ها نظارت دارند و برخی از هم صنفان ما قیمت کالاها را غیر منصفانه گران می دهد و این واقعا برای مردم سخت است.

یک شهروند دیگر در خصوص اختلاف قیمت کالاها  گفت: ما یک خانواده ۵ نفری هستیم و تا قبل از گرانی‌ها هر هفته ۲ بسته پنیر و یک شانه تخم مرغ را در برنامه خرید داشتیم اما اکنون و با افزایش قیمت‌ها، مجبور به کاهش میزان خرید شده‌ایم و جدای از این گرانی ها عدم نظرات بیشتر ادم را آزار می دهد.

این خانم میانسال گفت: یک بسته پنیر ساده ۳۵۰ گرمی که به عنوان اصلی‌ترین غذا در صبحانه مصرف دارد، به بیش از ۳۵ هزار تومان رسیده و علاوه بر افزایش قیمت، شاهد کاهش حجم و کیفیت هم هستیم.

علی هم که از وضعیت قیمت‌ها در بازار گلایه مند است گفت: کرونا و افزایش نرخ تورم شرایط را برای مردم دشوار کرده است؛ در این شرایط برخی کاسبان هم اقدام به گرانفروشی می‌کنند و انگار نظارتی در این زمینه اعمال نمی‌شود؛ مسئولان می‌گویند ما نظارت می‌کنیم اگر اینگونه است پس چرا یک کالای مشخص در مغازه‌های یک منطقه از شهر با قیمت‌های متفاوت عرضه می‌شود؟

مریم هم استانی دیگر هم به با انتقاد از نبود ثبات در بازار گفت: شرایط به گونه‌ای شده است که از ترس گران‌تر شدن قیمت‌ها در روزهای آینده، مجبوریم هر چه سریع‌تر مایحتاجمان را تهیه کنیم. مسئولان باید در این زمینه تصمیمی اساسی بگیرند چرا که مشکلات ناشی از شرایط اقتصادی روز به روز در حال افزایش است.

مواردی بوده که یک کالا مثل پنیر با وجود اینکه تاریخ تولید دارد و مشخص است که چه زمان از کارخانه برای توزیع در فروشگاه‌ها خارج شده است و دارای قیمت هم هست، حدود پنج تا ۱۰ هزار تومان افزایش قیمت دارد. چرا باید چنین مواردی وجود داشته باشد؟

payamgooyesemnan