گزارش روز (گزارشگر: سولماز محمود زاده)

گرانی بی‌سر و صدای لوازم خانگی و تولیدکنندگانی که همچنان ناراضی‌اند

امروز بازار لوازم خانگی با وجود بازدیدهای مسئولان همچنان با بی‌ثباتی روبه‌روست، قیمتها به‌صورت سلیقه‌ای افزایش پیدا کرده است و ازآن‌طرف تولیدکننده نیز از عدم حمایت‌ها صحبت می‌کند و مدام گله دارد مواد اولیه با قیمتهای بالا در اختیار ما قرار می‌گیرد.

کمتر از ۱۵ روز به پایان سال مانده است و همانند سال‌های گذشته باید در این مقطع خرید و فروش کالاهای مصرفی مردم از جمله لوازم خانگی رونق زیادی داشته باشد اما متأسفانه کاهش سبد درآمدی مردم باعث شده است کمتر کسی به‌سراغ خرید لوازم خانگی برود.

آن دسته از زوجهای جوان که مجبور به خرید هستند نیز با دوندگی بسیار سعی در خرید مایحتاج خود آن هم در قالب طرح‌های مختلف دارند تا شاید بتوانند بخشی از نیاز خود را خریداری کنند، اما آن دسته از افرادی که توانایی خرید لوازم خانگی نو ندارند بیشتر ترجیح می‌دهند همان لوازم قدیمی را تعمیر و از آنها استفاده کنند.

در مجموع هم کسبه و هم تولیدکننده دل خوشی از بازار لوازم خانگی ندارد و همه منتظرند تا شاید رکود از بازار برود و رونق معاملات ایجاد شود اما متأسفانه هنوز خبری از رونق معاملات نیست. نکته قابل تأمل اینجاست درشرایطی که هم فروشنده و هم تولیدکننده می‌دانند بازار در رکود مطلق معاملاتی قرار دارد مجدداً بعد از چند ماه قیمت لوازم خانگی با افزایش روبه‌رو شده است.

البته تولیدکنندگان لوازم خانگی قرار بود از اول بهمن ماه قیمت تولیدکننده را به‌روی محصولات خود درج کنند تا از این طریق قیمت‌گذاری در این کالا منطقی شود و مانع سردرگمی مصرف‌کنندگان و گران‌فروشی‌ها شود اما مقاومت تولیدکنندگان در اجرای این مصوبه باعث شده است هنوز این موضوع اجرایی نشود و حتی پیشنهاد درج قیمت به‌روی لوازم خانگی با تغییراتی نیز روبه‌رو گردد.

ناگفته نماند تولیدکنندگان در قالب نامه‌های مختلفی که به سازمان حمایت ارسال کرده بودند درخواست افزایش قیمتها را نیز با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه مطرح کرده بودند اما با توجه به اظهارات مسئولان سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان هنوز این موضوع به تصویب نرسیده است. نکته اینجاست با توجه به عدم اعلام رسمی سازمان حمایت در افزایش قیمت لوازم خانگی تولیدکنندگان گرانی بی‌سروصدای محصولات خود را اجرایی کردند.

مشاهدات از بازار نشان می‌دهد قیمت اکثر محصولات لوازم خانگی تا بیش از ۱۰ درصد افزایش داشته است، کسبه می‌گویند: تولیدکنندگان در پاسخ به چرایی افزایش قیمت‌ها به ما اعلام کرده‌اند “مجوز را از سازمان حمایت دریافت کرده‌ایم چراکه نمی‌توانیم با افزایش قیمت مواد اولیه فعالیت خود را ادامه دهیم.”، اما از آن طرف سازمان حمایت به‌صورت رسمی مطلبی مبنی بر افزایش قیمت لوازم خانگی را اعلام نکرده است.

مشاهدات بازار نشان می‌دهد آن دسته از کالاهایی که فروش چندانی ندارند افزایش قیمت ندارند اما آن تعداد از کالایی که با فروش خوبی روبه‌رو بودند و به‌نوعی نیاز مردم به حساب می‌آیند با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند.

علاوه بر این قیمت کالاهای ایرانی به خارجی نزدیک شده است و مصرف‌کننده عمدتاً ترجیح می‌دهد کالای خارجی را که متأسفانه قاچاق است خریداری کند. مردم تصور می‌کنند با وجود قاچاق، این کالاها نسبت به محصول داخلی کیفیت بالاتری دارند درحالی که این‌گونه نیست و تولیدکننده باید با تعیین قیمت مناسب رغبت مصرف‌کننده را نسبت به خرید محصول ایرانی به وجود بیاورد.

البته یکی از توجیهات قابل توجه تولیدکنندگان لوازم خانگی در افزایش قیمت‌ها افزایش مواد اولیه است اما سؤال اینجاست؛ چرا زمانی که دلار ارزان می‌شود خبری از کاهش قیمتها نیست اما وقتی دلار روند صعودی پیدا می‌کند قیمت محصولات جهش قابل‌توجهی دارد؟

به گفته مسئولان، گران شدن لوازم خانگی به عوامل متعددی بستگی دارد. از مهم‌ترین دلایل گرانی لوازم خانگی، افزایش ۳۹ درصدی نرخ دستمزد، نوسان نرخ ارز و افزایش قیمت مواد اولیه می‌باشد. بیشتر تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی، جهت بالا بردن کیفیت و افزایش اعتماد مردم به محصولات، قطعات اصلی دستگاه‌های خود را از سایر کشورها وارد می‌کنند؛ در نتیجه تولید محصولات با مشارکت کشورهای دیگر انجام می‌شوند یا در نهایت تحت لیسانس کشورهای تامین‌کننده قطعات قرار می‌گیرند.

فروشندگان با اعتراض به گرانی بی حساب لوازم خانگی، ادامه کار خود را منوط به ثبات قیمت‌ها می‌دانند، زیرا معتقدند در بازاری که مشتری نیست، چرخ کسب و کار نمی‌چرخد.

یکی از فروشندگان لوازم خانگی گفت: قیمت لوازم خانگی داخلی به شدت بالا رفته و فروش ما به کف رسیده؛ از طرفی ما امکان خرید و فروش محصولات بدون گارانتی و قاچاق را نداریم، ولی مغازه‌هایی که این محصولات را می‌فروشند، مشتریان را جذب می‌کنند، زیرا محصولات قاچاق قیمت پایین‌تر و کیفیت بالاتری دارند. از طرفی مشتری ترجیح می‌دهد سامسونگ قاچاق را بخرد تا کالای ایرانی.

یکی از پخش کنندگان لوازم خانگی می‌گوید: برخی شرکت‌های لوازم خانگی کوچک مانند شرکت «پارس خزر» قیمت محصولات خود را افزایش دادند. شرکت‌های لوازم خانگی بزرگ نیز در حالی برخی تا ۲۵ درصد افزایش قیمت را لحاظ کردند که برخی با نبود تقاضا در بازار مواجه شدند و به همین دلیل فعلا افزایش قیمت را تعدیل کرده اند.

رجایی ادامه داد: تنها محصولی که همه شرکت‌ها بدون استثنا آن را گران کرده اند، تلویزیون است. به دنبال گرانی ۳۵ درصدی تلویزیون در چین، از برج ۱۰ سال گذشته شرکت‌ها این محصول را به صورت پله‌ای ۵ تا ۱۰ درصد گران کردند تا اینکه آخرین افزایش قیمت مربوط به شرکت «مادیران» بود که ابتدای امسال ۱۰ درصد تلویزیون‌های خود را گران کرد.

این توزیع کننده با بیان اینکه به دنبال افزایش قیمت جهانی تلویزیون، شرکت‌های داخلی ناگزیر از گرانی بودند، گفت: به طور مثال یک پنل تلویزیون ۴۳ اینچ، تقریبا ۱۰۰ دلار در چین است و وقتی قیمت جهانی آن ۳۵ درصد بالاتر می‌رود در داخل هم به همان میزان افزایش قیمت خواهد یافت.

این عمده فروش لوازم خانگی ادامه داد: تلویزیون‌های «مادیران» امسال ۱۰ درصد گران شدند؛ ولی این شرکت در بخش ماشین لباسشویی و یخچال افزایش قیمتی را اعلام نکرد، زیرا بازار امسال به خاطر تعطیلات کرونایی صنوف در رکود محض بود.

این پخش کننده لوازم خانگی ادامه داد: برند‌های معروف داخلی افزایش قیمت را اعمال کرده اند، ولی برند‌هایی که زیاد قوی نیستند، مجبورند از کسبه پیروی کنند.

توزیع کننده محصولات لوازم خانگی گفت: در حال حاضر لوازم خانگی قاچاق ارزان‌تر از داخلی‌ها به فروش می‌رود. به طور مثال من ماشین لباسشویی ۷ کیلویی تی سی ال شرکت «مادیران» را ۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان می‌فروشم، ولی ۷ کیلویی «ال جی» ۸ میلیون تومان قیمت خورده است. این در حالی است که از لحاظ کیفیت نیز بسیار متفاوت با هم هستند. از طرفی مشتریان به «ال جی» راغب ترند.

رجایی گفت: رکورد در بازار لوازم خانگی رخنه کرده است، زیرا امسال یک سوم سال قبل فروش داریم.

این پخش کننده با اظهار نگرانی از اخذ مالیات از فروشندگان لوازم خانگی گفت: کالای ما کالای گرانی است. یک یخچال را ۳۰ میلیون تومان می‌فروشیم در حالی که ممکن است حاشیه سود کمی داشته باشد، ولی وقتی اداره مالیات مراجعه می‌کند فروش یک میلیارد تومانی ما را می‌بیند در حالی که در این بازار راکد نمی‌توان سود زیادی کرد.

کاهش قدرت خرید مردم در سال های اخیر و افزایش چشمگیر قیمت لوازم خانگی و از طرف دیگر تعطیلی پی درپی اصناف به دلیل شیوع ویروس کرونا بر کاهش قدرت خرید مردم تاثیر گذاشته است و مردم ترجیح می دهند اگر کالایی دچار مشکل شد به جای تعویض، آن را تعمیر کنند. در عین حال کالای زیادی هم در سطح بازار نیست، چرا که خط تولیدها در سال جاری به خاطر کرونا و قطعی برق با یک سوم ظرفیت کار کردند، اما به دلیل نبود تقاضا این کمبود کالا به چشم نمی آید.

رئیس اتحادیه سمساران و امانت فروشان هم از رونق بازار لوازم خانگی دست دوم به دلیل گرانی کالاهای نو خبر داد و گفت که بیشترین کالاهای دست دوم که خریداری می شوند، اول لوازم صوتی تصویری و یخچال و فریزر هستند و وسایل چوبی مثل مبلمان و سرویس خواب در اولویت های بعدی هستند.

عبدالهی فرد با بیان اینکه ۶۰ تا ۷۰ درصد مردم به خرید محصولات دست دوم روی آورده اند، گفت: البته اثاثیه دست دوم هم به دنبال گرانی لوازم خانگی نو دستخوش تغییراتی شده و اقشار ضعیف جامعه نمی توانند، لوازم خانگی دست دوم را ارزان تهیه کنند.

عبداللهی فرد درباره آسیب های ناشی از کرونا به این صنف نیز اظهار کرد: با شیوع کرونا و اعمال محدودیت ها، صنف سمساران نیز متحمل آسیب های جدی شد، چرا که با شیوع این ویروس، خانواده ها به دلیل ترس از ابتلا به کرونا به ندرت اجازه ورود افراد غریبه به خانه خود را می دهند.

البته به گفته وی آسیب اصلی به این صنف به دلیل کرونا نبوده، بلکه به خاطر فعالیت اپلیکیشین های مجازی بوده که محور فعالیت شان در راستای خرید و فروش اجناس دسته دوم تعریف شده و فعالیت آن ها باعث ریزش چشمگیر اعضای صنف سمساران شده است. اما افزایش تمایل مردم به کالاهای دست دوم به دلیل گرانی، نتوانسته آسیب های ناشی از کسب و کارهای مجازی را جبران کند.

یکی از فروشندگان حداقل از سه برندی که قیمت محصولات خود را افزایش دادند نام می‌برد و تاکید می‌کند که قیمت‌ها به حالت قبلی برنگشته است.

او همچنین از رکود شدید در بازار خبر می‌دهد و می‌گوید: هیچ شب عیدی بازار تا این حد راکد نبود. شب عید معمولا از بهمن ماه آغاز می‌شود که امسال هیچ خبری نبود. این وضعیت بازار بیشتر شبیه بعد از عید است تا پیش از آن.

فروشنده دیگری هم کاهش قیمت شرکت‌ها را رد می‌کند و می‌گوید: معمولا شرکت‌ها اگر بخواهند قیمت را به حالت قبلی هم برگردانند، مدتی می‌گویند محصول ندارند و سفارش نمی‌گیرند و بعد از مدتی می‌گویند حالا اگر می‌خواهید با همان قیمت افزایش یافته، کالا می‌فروشیم.

او هم حداقل از پنج برند نام می‌برد که قیمت‌های خود را افزایش داده‌اند و می‌گوید: عموم پیشتازان صنف لوازم خانگی قیمت‌ها را بالا برده‌اند.

مردم به امید وین بیعانه‌ها را پس می‌گیرند

این فروشنده همچنین درباره رکود حاکم بر بازار می‌گوید: مردم همه منتظر خبرهای وین هستند. حتی در مواردی شاهد هستیم مشتریانی که برای جهیزیه بیعانه داده‌اند، به امید کاهش قیمت بعد از توافق و اخبار کاهش قیمت لوازم خانگی ایرانی، پول خود را پس گرفته‌اند. بنابراین برخلاف سال‌های قبل که در این ماه کمبود کالا داشتیم، حالا وفور کالاست و نبود خریدار.

او همچنین پیش بینی کرد که سال بعد بسیاری از این صنف خارج شوند، چراکه توان پرداخت هزینه‌هایی که به طور سرسام آوری افزایش می‌یابد را ندارند. مثلا در مواردی اجاره مغازه‌ها برای سال بعد تا دو برابر هم در حال افزایش است، اما فروش مغازه‌داران حتی تا یک سوم کاهش یافته است.

هرچند می‌دانیم امروز تولیدکننده داخلی برای ادامه فعالیت خود نیازمند مواد اولیه با قیمت مناسب است اما عدم حمایت دولت از واحدهای تولیدی باعث شده است فشار افزایش قیمتها به مردم وارد شود این درحالی است که هر تولیدکننده‌ای در کشور برای ادامه فعالیت خود نیازمند حمایت است.

در مجموع امروز بازار لوازم خانگی با وجود بازدیدهای مختلف معاون اول همچنان با بی‌ثباتی روبه‌روست. قیمتها به‌صورت سلیقه‌ای افزایش پیدا کرده است و از آن طرف تولیدکننده نیز از عدم حمایت‌ها صحبت می‌کند و مدام گله دارد: مواد اولیه با قیمتهای بالا در اختیار ما قرار می‌گیرد.امروز مصرف‌کننده متضرر اصلی بازار لوازم خانگی است چرا که به‌ناچار باید کالاهای مورد نیاز خود را با قیمتی بسیار بالا خریداری کند.

از آن طرف دولت نیز پاسخی در چرایی افزایش قیمت‌ها مطرح نمی‌کند و مدام از افزایش اقدامات تعزیراتی برای مدیریت قیمت‌ها صحبت می‌شود این درحالی است که مشکل اصلی جای دیگری است و باید آقایان برای ساماندهی صنعت لوازم خانگی سیاست مناسبی را به‌کار گیرند.

payamgooyesemnan