گزارش روز (گزارشگر : سولماز عرب عامری)

گلایه ‌شهروندان ‌از ‌افزایش ‌سرسام‌آور ‌اجاره‌بها

این روز‌ها به فصل جابه‌جایی‌ها نزدیک می‌شویم و این در حالی است که بسیاری از مستاجران و خریداران مسکن نگران از رشد جهشی قیمت‌ها به ویژه در بخش اجاره هستند.

اما از طرف دیگر بسیاری از مالکان و دلالان دندان طمع برای بالابردن قیمت‌های اجاره تیز کرده اند تا شاید بخشی از مشکلات اقتصادی و معیشتی خود را برطرف کنند.

تلاطم بازار مسکن، حجم سنگین فشار روحی را به خانه ها سرازیر می کند و بیشترین فشار بر دوش سرپرست خانوار است

در پایان موعد اجاره، مستاجران اغلب با افزایش نجومی مبالغ از سوی صاحبان خانه مواجه می شوند و زحمت جا به جایی را به جان می خرند

پای صحبت های مردم که بنشینی، می‌بینی بیشتر آن‌ها یا اجاره نشین هستند یا فرزندان اجاره نشین دارند و همه از بی سر و سامان بودن بازار مسکن و قیمت ها می نالند

خو گرفتن مردم با فشارهای سنگین روحی حاصل از ترس های مالی مانند ترس رهن و اجاره، مثل خو گرفتن با درد مزمن است

«اجاره نشین، خوش نشین است». این ضرب المثل قدیمی ایرانی که در باب آسوده خاطر بودن مستاجران ساخته شده، حکایت از این دارد که افرادی که صاحب خانه نیستند، با وسایل مختصر و ذهن راحت می توانند هر سال هر جای شهر که بخواهند، زندگی کنند.

البته کسی که اولین بار این مثل را به کار برد، فکر نمی کرد سال‌هایی نیز در راه باشد که مستاجران با نزدیک شدن تابستان و فصل جا به جایی خانه ها، تن‌شان به لرزه بیفتد.

این روزها دعای خیر بزرگ‌ترها برای بچه های‌شان این است که:« الهی صاحب خونه بشی، الهی از اسباب‌کشی راحت بشی!» یعنی نه تنها خرید خانه برای خیلی ها به آرزویی محال تبدیل شده که باید برای آن دست به دامن دعا شد، بلکه اسباب کشی با وسایل مختصر در کار نیست و بیشتر مردم باید هر سال یک خاور وسیله را در پی خود این سو و آن سو ببرند و مهم تر از همه اینکه وحشت اجاره‌نشین‌ها ازعدم ثبات قیمت در بازار مسکن، خوش‌نشینی را برای آن ها به طنز و کنایه تبدیل کرده است.

از راه رسیدن فصل گرما برای مردم اجاره نشین به مثابه زنگ آغاز بنگاه‌گردی‌هاست. یک، دو، سه و حرکت… همه عرق ریزان از این بنگاه به آن بنگاه می دوند تا نگذارند خانه مناسب را دیگری از دست‌شان بقاپد. البته اگر خانه مناسب را بیابند، در غیر این صورت باز می دوند و این چرخه گاه تا دو ماه اول تابستان یا حتی بیشترادامه دارد.

این روزها نیز به لطف افزایش تعداد مستاجران، آنچه مثل نقل و نبات در هر کوچه و خیابان به چشم می خورد، بنگاه مسکن است که در تمام سال وبیشتر از همیشه در تابستان مشتری و درآمد دارند.

بنگاه هایی که کارکنان آن ،گاه به صاحب خانه ها چشمک می زنند که نگران نباش، خانه را با قیمت بالاتری برایت اجاره می دهم. گاه به مستاجران چشمک می زنند که غمت نباشد، با مبلغ پایین تری برایت اجاره می کنم و در هر دوصورت به قیمت گزاف ، کمیسیون می گیرند تا برنده اوضاع بی سر و سامان بازار مسکن باشند، بی آنکه بدانند چه اضطرابی به جامعه تزریق می شود.

تلاطم بازار مسکن، با حجم سنگینی از فشار روحی همراه است که خود را به تمامی در خانه ها سرازیر می کند. در این فصل همان آرامش نسبی که وجود دارد نیز، از خانه‌ها کوچ می کند و مشاجره های زیادی بین زن و مرد خانه اتفاق می افتد و بیشترین فشار بر دوش سرپرست خانوار است. ثبات در هر موضوعی به آثار مثبت روحی می انجامد و عدم ثبات، درست مانند عدم امنیت به تنش و تشویش منجر می شود؛ به خصوص در خانواده هایی که فرزندان بزرگسال دارند و همچنان مستاجر هستند. مشکلات اجاره نشین ها از دو ماه قبل از پایان موعد اجاره آغاز می شود.

در گزارش اقتصادی امروز به دغدغه اصلی مستاجران در خصوص گرانی هزینه های اجاره بها پرداخته و نظرات شهروندان را در این خصوص جویا شدیم که در ذیل از منظرتان می گذرد؛

نوروزی یکی از مستاجران که در محدوده باغ فردوس سمنان ساکن است از بی انصافی مالکان گله‌مند بود و گفت: برای یک واحد ۶۰ متری ۱۲ سال ساخت ۳۰ میلیون تومان بیعانه و ماهانه ۱ میلیون و ۷۰۰ هزارتومان کرایه پرداخت می کنم.

او با بیان اینکه متاسفانه هر ساله قیمت‌های اجاره بسیار افزایش می‌یابد افزود: هر سال با رشد جهشی قیمت‌ها بسیاری از مستاجران مجبور می شوند به مناطق پایین تر نقل مکان کنند و این روند باعث ایجاد اخالال در مدارس فرزندانمان می شود.

او ادامه داد: به عقیده بنده باید هرچه سریعتر دولت ویا دستگاه‌های مختلف قیمت گذاری در محلات را انجام دهند تا شاید بخشی از مشکلات در این حوزه‌ها برطرف شود.

بانوی هم استانی دیگری هم گفت: خونه که اجاره می کنم، تازه استرس سال بعد رو دارم. یک سال مثل برق و باد می گذره و توی این یک سال باید حتما پس اندازی داشته باشی یا پولی تهیه کنی که رهن رو افزایش بدی یا رهن کامل کنی، در غیر این صورت باید اجاره رو ببری بالا که جفتش سخته.

زهرا افزود: مگه چقدر حقوق می‌گیریم یا چقدر می‌شه وام گرفت و قسط داد یا قرض کرد؟ من تمام سال استرس خونه دارم و اینگونه نیست که وقتی اجاره کردم، به آرامش برسم. هر سال استرس سال بعد رو دارم».

حسینی یکی دیگر از مستاجران با بیان اینکه برای یک واحد ۱۲۰ متری در سال گذشته ۸۰ میلیون تومان بیعانه و ماهانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان کرایه پرداخت می‌کردم اظهار کرد: متاسفانه قیمت‌ها روز به روز در حال افزایش است و این خود باعث شده که ما هرسال به محلات پایین‌تر برویم.

وی ادامه داد: اکثر مستاجران از وضعیت موجود گلایه دارند و این رویه باعث ایجاد مشکلات متعددی برای مردم شده است.

وی ادامه داد: متاسفانه هیچ مسئولی به فکر ما مستاجران نیست و هیچ تدبیری برای کاهش دادن و یا حداقل ثابت نگه داشتن قیمت‌ها دستگاه‌های مختلف در دستور کار خود قرار نداده اند.

او ادامه داد: سال گذشته قصد داشتیم با ۵۰۰ میلیون تومان یک واحد ۴۰ متری در مرکز شهر بخریم، اما متاسفانه نتوانستیم واحد مورد نظر خود را به دلیل بد نقشه بودن بخریم، اما متاسفانه امسال با همین مبلغ می‌توانیم تنها یک واحد ۷۰ متری در مرکز شهر رهن کامل کنیم.

رضا هم استانی دیگری هم گفت: باید بنگاه ها ساماندهی شوند وقتی هرروز به تعداد بنگاههای املاک بی هیچ نظارتی افزوده میشود وآنها فقط به فکر حق کمسیون با بالا بردن قیمتها چه اجاره وچه خرید هستند وضع کشورهمین می شود.

وی ادامه داد: باید در هرشهر یک تعداد خیلی کم بنگاه بر حسب جمعیت شهر وخانوار با نظارت دولت باشد نه اینکه هر کس دلش خواست بنگاه دار ودلال خونه شود.

وی افزود: امیدوارم هر چه سریعتر بنگاه ها را سامان دهند زیرا خیلی به قشر ضعیف جامعه ظلم میشود و البته خیلی از مردم هم دیگه رحم ومروتی به هموطنانشان ندارند.

رضایی روانشناس هم در خصوص موضوع گزارش ما با اشاره به اینکه عدم ثبات بازار مسکن برای دارندگان مسکن یا افرادی که در صنعت مرتبط با مسکن فعالیت می کنند، موجب خوشحالی است اما مصرف‌کنندگان را دچار به‌هم‌ریختگی‌های شدید روحی می کند، گفت: به‌خصوص قشر جوان از این آشفتگی آسیب خواهند دید؛ چرا که پس انداز ندارند و همین باعث می شود تعداد سال هایی که باید ضرب و تقسیم کنند تا به مسکن برسند، در شرایط فعلی طولانی باشد.

وی با تاکید بر شرایط سال های ۹۰ تا ۹۲ که بازار مسکن با رشد ۳۰۰درصدی قیمت مواجه شد، ادامه داد:  در آن سال‌ها، شوک روحی که ناگهان بر جامعه سایه انداخت و التهاب مردم، بی سابقه بود. هنوز نیز دامنه افسردگی های ناشی از ناتوانی در تهیه مسکن ادامه دارد و افرادی که در آن سال‌ها با مشکل مواجه شدند به لحاظ روحی و اجتماعی، آدم‌های سال های قبل نیستند.

وی ادامه داد: افزایش ناامیدی، بزرگ‌ترین عارضه‌ای است که ناتوانی در تامین نیازهای اولیه به افراد تحمیل می کند و کار به جایی می رسد که افراد احساس می‌کنند هر کاری که انجام می‌دهند، بی فایده است و باید به‌گونه‌ای زندگی کنند که امروز برای فردا محتاج نباشند. این افراد تفکری برای آینده ندارند و اگر داشته باشند، قادر به برآورده کردن آن نیستندو ظرف ذهنی آن ها روز به روز کوچک تر می شود؛ به خصوص قشر مستاجر احساس ناامنی دایمی را تجربه می کنند، ماه ها برای آن ها زود می‌گذرد، امنیت روانی ندارند و استانداردهای آن ها از خانه مورد نظر و شرایط زندگی هر سال پایین تر خواهد آمد.

به گفته این روان‌شناسی، والدینی که دایم در ترس ناشی از برآورده کردن نیازهای اولیه زندگی می کنند، این اضطراب را به نسلی که در حال پرورش آن هستند نیز انتقال خواهند داد یعنی انتقال ناامیدی، یاس وفرهنگی دال بر اینکه شرایط بهتر از این نخواهد شد و فرهنگ کوتاه آمدن از آنچه استاندارد و لازمه زندگی است. مردم از ترس اینکه به شرایط بدتری نیفتند، قید خرید خانه را می‌زنند، با حقوق های اندک خود می سازند، اجاره‌نشینی می کنند، بار تشویش و استرس را با خود به دوش می کشند و در پایان هر سال با کسری بودجه مواجه می شوند و این چرخه ادامه دارد.

رضایی ادامه داد: این روزها طوری به این روال زندگی عادت کرده ایم که اگر یک سال قیمت رهن و اجاره خانه ها بالا نرود، انگار که معجزه اتفاق افتاده است. انگار نه انگار که زندگی به‌گونه‌ای دیگر نیز می تواند جریان داشته باشد، ثبات می تواند وجود داشته باشد و در جوامع دیگر مردم هر سال از ترس پیدا کردن یا نکردن خانه جان به لب نمی شوند. مردم از یاد برده‌اند که تا همین ۱۰ سال قبل، خرید خانه تنها یک آرزو نبود که به صرف بار سنگین مالی برآورده شود. خیلی از مردم به دلیل شرایط بد اقتصادی در سال های گذشته همان که داشتند را نیز از دست دادند، خانه را فروختند و این روزها همین که در این آشفته بازار، سقفی بالای سر داشته باشند، خدا را شکر می کنند. در حالی که زندگی این نیست. خو گرفتن مردم با فشارهای سنگین روحی حاصل از ترس های مالی مانند ترس رهن و اجاره، مثل خو گرفتن با درد مزمن است، به همان اندازه فرسایش‌دهنده و در پایان کشنده.

سمایی یکی دیگر از شهروندان هم استانی  این روزها دغدغه پرداخت اجاره‌ خانه با پنج سر عائله زندگی را برایش سخت کرده است.

وی افزود: در حالی که هنوز چند ماهی از قراردادم باقی است، باید دنبال خانه بگردم چرا که مالک مبلغ اجاره ماهانه را چند برابر کرده و این مقدار با هزینه های سر سام آور زندگی برای من مقدور نخواهد بود.

سمایی عنوان کرد: افزایش سالیانه اجاره‌ بها کاملا قابل درک است اما ناگهان پرداخت اجاره‌ای معادل تقریبا ۲ و نیم برابر قبل با درآمد هیچ کارگر و حتی کارمندی امکان‌پذیر نیست.

سمایی بیان کرد: با تعداد بالای اعضای خانواده یافتن ملک در این شرایط بد اقتصادی به معضلی برای من و سایر خانواده های که شرایط اینچنین دارند تبدیل شده است.

جوان هم استانی دیگری که از  اجاره بهای بالای مغازه ها گلایه مند است تصریح کرد: از مسئولین تقاضا دارم فکری برای اجاره بهای مغازه ها بکنند من تعمیرکار لوازم خانگی سنگین هستم نمی توانم در پاساژ مغازه اجاره کنم و از طرفی هم مغازه مورد نیاز من باید حدود چهل متر باشه که بودجه ام نمیرسد و مغازه ۱۵ متری گرفته ام و به سختی کار می کنم

وی افزود: امسال صاحب مغازه ام کرایه را حدود دو برابر کرد من هم مجبور شدم برای جبران روی اجرت تعمیر و سود فروش قطعات بکشم و این چرخه ادامه پیدا می کند و باعث افزایش گرانی خواهد شد من قبلا حق عیب یابی را می بخشیدم الان مجبور هستم آن را هم دریافت کنم تا بتوانم از پس مخارج هزینه های خودم برآیم.

وی ادامه داد: لطفا فکری برای ما کاسب ها بکنید بخدا دوست نداریم گرون کار کنیم وقتی مشتری دست خالی برمی گرده ناراحت میشویم اما مجبوریم وگرنه خودمون گرسنه می مونیم.

جوان دیگری با گلایه از افزایش اجاره بهای مسکن گفت: ما هم مستاجر هستیم یک عروس و داماد که دو سال زندگیمون رو شروع کردیم و به خاطر کرونا و نداری جشن عروسی برگزار نکردیم و با وام ازدواج توانستیم وسایل خانه بخریم حالا هم باید قسط هایش را بدهیم.

وی افزود: شوهرم به دلیل تورم شدید و کرونا کار خود را از دست داد حالا ما نه میتوانیم پول رهن را جور کنیم و نه اجاره و تا نفس در سینه داریم باید قسط وام ازدواج را بدهیم.

وی گفت: حال که نمی توانیم خانه اجاره کنیم من باید به خانه پدر و مادرم بروم و همسرم نیز به خانه پدر مادر خودش.

وی ادامه داد: اول ازدواج چنان زندگیمان رو بهم زدند و کسی هم پاسخگو نیست و می گ.یند چرا جوانان از اردواج فراری شده اند با این هزینه های سرسام آور مگر می شود زندگی کرد که مردم را به ازدواج و فرزندآوری تشویق می کنید.

رحمانی هم هم وضعیت بازار مسکن را نگران‌کننده می‌داند و معتقد است وضعیت نامساعد اقتصاد کلان کشور، بازار مسکن را هم مانند تمامی بازارها تحت تأثیر قرار داده است.

او می‌گوید که عرضه مسکن نسبت به تقاضا بسیار پایین است و کاهش ساخت‌وساز و صعود قیمت زمین، افزایش قیمت مصالح ساختمانی و دستمزد کارگران و… همه و همه منجر به تورم بالا در بخش مسکن شده و از آن سمت تورم دورقمی موجب شده مسکن از حالت کالای مصرفی خارج شده و به شکل کالای سرمایه‌ای تغییر کارکرد دهد و با ادامه این شرایط و تورم دورقمی این وضعیت ادامه دارد و بسیاری مسکن را نه برای مصرف شخصی که برای حفظ ارزش سرمایه خریداری می‌کنند.

رضا و همسرش یک زوج جوان که این روزها فارغ از آشفته بازار اقتصادی و کاهش آمار ازدواج، تشکیل زندگی داده اند از گرانی مسکن گلایه دارند.

این زوج هم استانی اظهار داشتند: با وجودی که هزینه‌های اولیه مرسوم مثل؛ جهیزیه، تالار و تشریفات و… به صورت خلاصه و با ملاحظه انجام شده، به مرحله اجاره‌ای سرپناهی برای خویش در اول راه زندگیمان رسیدیم اما در شرایط کنونی خرید مسکن و اجاره منازل استیجاری به‌دلیل افزایش تورم، خلاء نظارتی، کمبود مسکن و فقدان قوانین حمایتی و نظارتی به چالشی جدی برای هر زوج تبدیل گشته است به طوری که این مشکل عظیمی سد راه هر زوج جوان شده و مانع از سرو سامان گرفتن آنها میشود.

این زوج جوان ضمن اظهار تاسف از بازار آشفته مسکن گفتند: حقیقتا برای یکی مثل ما که به سختی توانستیم زندگیمان را به اینجا برسانیم به نظر میرسد با این اوضاع جای هیچ نوع پیشرفتی نخواهیم داشت چرا که باید تمام در آمدمان را برای پرداخت اجاره ماهیانه کنار بگذاریم و با هزینه‌های بالای زندگی دیگر باید فکر خانه دار شدن را به فراموشی بسپاریم.

payamgooyesemnan