یادداشت روز به قلم مهران سعادت؛

بازار بورس( سرمایه) از دولت دوازدهم تا دولت سیزدهم

تقریبا دو دهه است که بازار مالی و سرمایه رشد مناسبی داشته است. اما بازار سرمایه و بورس ایران از دو سه سال گذشته تا کنون اتفاقات زیادی به خود دیده که بیشتر آنها به زیان سرمایه داران و سهامداران خرد بوده است. اتفاقات دو سال گذشته در دولت آقای روحانی را نمی توان بر تداوم وضعیت کنونی بی تاثیر دانست چرا که بخش زیادی از امید به سرمایه گذاری های خرد در این بازار از بین رفت. رشد کاذب که در بورس به صورت تصنعی ایجاد می شود در هر دولتی اعم از این دولت یا دولت قبلی، مهمترین فاکتوراعتماد زدایی است چرا که سرمایه های مردم را نابود می کند. هنگامی که دولت قبل سهام های ارزش خود را با قیمت های گزاف به مردم فروخت باید به فکر این روزها و ریزش هایی می بود که درآینده نه چندان دور بازار و کل اقتصاد و حتی سرمایه اعتماد اجتماعی را تحت الشعاع خود قرار می داد.

در حال حاضر شاهد تداوم ترس ناشی از زیانهایی هستیم که از دو سه سال گذشته تا کنون در مردم ایجاد شده است به این خاطر مردم تمایل چندانی برای سرمایه گذاری در بورس ندارند. ضمن اینکه وعده های حمایتی دولت در بورس محقق نشده و حتی اگر به صورت مقطعی برخی از وعده ها محقق گردد در کوتاه مدت نمی تواند اثرگذار باشد چرا که برای بازسازی اعتماد مردم بورس و اقتصاد باید چند سال به درستی مدیریت شوند تا شاهد برقراری اعتماد نسبی مردم به مدیران بورس و مدیران اقتصادی کشور باشیم.

دولت در چند ماه اخیر به دلیل درگیری حل مسائل برجامی و هسته ای فرصت چندانی برای تحقق وعده های بورسی خود و بازنگری در مسیر مدیریت قبلی بورس نداشته است. از سوی دیگر درگیری دولت در مسائل اقتصاد داخلی مثل اصلاح قیمت ها، حذف ارز ترجیحی یا سامان بخشی یارانه ها، توزیع گندم و آرد دولتی و کارتخوان کردن نانوایی های کشور به عنوان یک طرح ملی بخش مهمی از انرژی دولت را صرف رتق و فتق این قضایا کرده است. قطعا اصلاح قیمت ها و تبعات ناشی از این مسائل باعث شد دولت تهی از انرژی لازم برای رسیدگی به سایر عرصه های اقتصادی و مسائل مهم بورس و بازار سرمایه شود. به هر حال دولت یا توان و انرژی برای مدیریت و رسیدگی به این محورها را نداشته یا در این موارد غفلت کرده است.

دولت سیزدهم بهتر است در تنظیم بودجه سال ۱۴۰۲ بورس را مورد حمایت قرار دهد چرا که منافع پنجاه میلیون نفر وابسته به رشد بورس است. این موضوع بدین جهت حائز اهمیت است چرا که بورس، موتور متحرک اقتصاد است و عموما باید در سال دوم فعالیت دولت با بررسی شاخص های بورسی و اقتصادی، از عملکرد دولت ارزیابی داشته باشیم. با توجه به اینکه عموما بخش قابل توجهی از فعالیت های اقتصادی دولت جدید در سال اول تابع دولت قبلی است و دولت جدید به دنیال مهار تبعات سیاست های قبلی است که به زعم خود تورم زاست، به نظر می رسد بعد از اصلاح قیمت ها و تنظیمات لازم در ساماندهی و اصلاح سیستم مالیاتی دولت باید سر و سامانی حسابی به حوزه مالی و پولی بدهد.

هر گونه غفلت مدیران دولتی از هدایت سرمایه ها به بورس و بازسازی اعتماد مردمی به سرمایه گذاری در این بازار، به معنای باز کردن راه برای هدایت سرمایه ها به سمت بازارهای دلالی و سوداگری مثل ارز، سکه، طلا و افزایش تقاضا برای خرید ماشین و انبار کردن خودرو به عنوان کالای سرمایه ای است. مدیریت بورس و بازار سرمایه و عدم غفلت دولت از این بازار نباید به اشتباه حضور دستوری و تکرار رفتارهای غلط دولت استنباط شود، بلکه تدوین سیاستها و ایجاد بالاترین رده از شفافیت در بورس و عدم توزیع رانت اطلاعاتی در بورس بهترین کمک به این بازار و راهبردی پیش برنده برای برد برد در این بازار به شمار می رود. در مجموع باید گفت که در یک اقتصاد مدرن بی توجهی به بازار های مالی و پولی رشد اقتصادی را کند می نماید. اکنون که دولت در آستانه تدوین بودجه سال آتی و همچنین برنامه هفتم توسعه اقتصادی و اجتماعی است، شایسته است مسئله بازار سرمایه را در کانون اصلی قرار دهد تا با رونق دوباره این بازار، اقتصاد کشور نیز رشد پیدا کند.

payamgooyesemnan