گزارش روز (گزارشگر: سلماز عرب عامری)

اکثر مردم توان گذراندن زندگی روزمره خود را ندارند!!

نگاه کردن به قیمت سکه و دلار این روزها بیشتر شبیه به کابوس‌هایی است که در خواب‌های آشفته به آن نگاه می‌کنیم، اینکه طی چند ماه قیمت سکه به ۱۸ میلیون تومان برسد و قیمت دلار هم رکورد بزند و ۴۰ هزار تومان را رد کند، برای بسیاری از ما که توان خرید این اقلام را نداریم شاید خیلی معنایی نداشته باشد، اما وقتی قرار است این افزایش قیمت بر روی اساسی‌ترین کالاهای مورد استفاده مردم هم تاثیرگذار باشد آن وقت است که استرس و اضطراب و عدم امنیت روحی و روانی به سراغ‌مان می‌آید.
اینکه فردا قرار است نان را با چه قیمتی بخریم یا قرار است تخم مرغ از دانه‌ای ۳ هزار و ۵۰۰ تومان هم گران‌تر شود؟ علاوه بر امنیت روحی و روانی، امنیت غذایی بسیاری از افراد را به خطر می‌اندازد. مساله‌ای که مسوولان ظاهرا اصلا به آن توجه ندارند.
به خطر افتادن امنیت غذایی یک خانواده می‌تواند مشکلات بسیاری را در پی داشته باشد همانطور که به گفته کارشناسان حوزه سلامت افزایش میزان سوءتغذیه طی سال‌های اخیر در کشور به یک معضل تبدیل شده است.
این داستان نیست که بسیاری از خانواده‌ها تنها توان یک وعده غذایی کامل را ندارند، این قصه نیست که بسیاری از خانواده‌ها به سوءتغذیه مبتلا شده‌اند، این دور از واقعیت نیست که برخی خانواده‌ها به دلیل آن چیزی که فقر نامیده می‌شود به گرمخانه‌ها پناه آورده‌اند چون دیگر توان تامین هزینه‌های سرپناه را ندارند و ترجیح می‌دهند دور از هم در گرمخانه‌ها زندگی کنند.
برای خیلی‌ها شاید این افزایش قیمت سکه و دلار بازی به نظر برسد، بازی که برای آنها که غنی هستند برد – برد است و برای آنها که توان تامین معیشت یک روز خود را هم ندارند دو سر باخت است.
بی‌تدبیری دولت در مسائل اقتصادی حداقل‌های بسیاری از خانواده‌ها را هم از آنها گرفته است. حداقل‌هایی مثل نان و تخم‌مرغ، نان و پنیر و… اینها وقتی از زبان مردم شنیده می‌شود ظاهرا سیاه نمایی است اما واقعیتی است که شاید بتوان برای مدتی کوتاه آن را کتمان یا حتی تکذیب کرد اما در بلندمدت بالاخره از جایی خودش را نشان می‌دهد.
مساله یک شخص نیست، مساله سیاست‌های اشتباهی است که مسیر اقتصاد را به بیراهه می‌برد و در این بین مردم عادی بیش از همه متضرر می‌شوند.
برای کسی که توان تامین قوت کافی را ندارد قیمت سکه و دلار مهم نیست، اما او نیز به خوبی می‌داند که افزایش قیمت اینها یعنی ناتوان شدن روز افزونش برای تامین معاشی که همین حالا هم به سختی از عهده تامین آن بر می‌آید.
این روزها که مسوولان بیشتر درگیر مسائل دیگری هستند تا توجه به معیشت مردم، افزایش میزان فقر در جامعه انگار برایشان تبدیل به مساله‌ای کاملا عادی شده است. اما برای مردمی که هر روز با این قیمت‌ها سر و کار دارند و هر روز سبد خریدشان خالی‌تر و سفره‌هایشان کوچک‌تر می‌شود، اینها مسائلی نیست که عادی شوند. برای بیمارانی که می‌دانند افزایش قیمت دلار یعنی کمبود دارو و سرگردانی در داروخانه‌ها این مسائل عادی نمی‌شود. برای آنهایی که هزینه اجاره یک سر پناه برایشان هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود تا جایی که دیگر توان تامین آن را ندارند این گرانی و افسار گسیختگی تورم هیچگاه عادی نمی‌شود.
فقر هر چه بیشتر شود آسیب‌های اجتماعی هم افزایش بیشتری خواهند یافت.
پس بهتر است دولتمردان این روزها بیش از هر چیز به این اقتصاد آشفته توجه کنند و به دنبال راه چاره‌ای برای مهار این تورم افسارگسیخته باشند.
به هر حال بسیاری از مردم در حال تاب خوردن روی شانه‌های فقر هستند و این وضعیت نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد
وضعیت اقتصادی فعلی که به کونه ای قشر وسیعی از مردم را زمینگیر کرده مساله دیروز و امروز و فردا نیست، مساله ایست که از گذشته بوده و متاسفانه روز به روز اوضاع وخیم تری پیدا می کند.
حالا در این بین سوال این است این شتاب و شیب شدید افزایش قیمت تا کجا قرار است ادامه یابد زیرا این رویه موجب فقیر تر شدن مردم و سخت تر شدن زندگی می شود.
به قولی ما فقط یک بار زندگی می کنیم چرا اینقدر سخت چرا اینقدر تلخ داریم میگذرانیم
در گزارش اقتصادی امروز به مساله تورم افسار گسیخته ای که در نهایت موجب کوچیکتر شدن سفره های کوچک شده مردم شده پرداخته و نظر مردم و کارشناسان اقتصادی را در این خصوص و نحوه برخورد با این مساله مهم اقتصادی را جویا شدیم که در ذیل از منظرتان می گذرد؛
محمد دارایی کارشناس اقتصادی در خصوص موضوع گزارش ما گفت: در تمامی کشورهای دنیا با سقوط قیمت دلار قیمت کالاهای اساسی کاهش و با افزایش قیمت دلار قیمت کالاهای اساسی نیز افزایش می یابد. اما متاسفانه در کشور ما معمولا کاهش قیمت ها براساس کاهش قیمت دلار بسیار دیرتر از افزایش آن ها اتفاق میفتد و ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد و حتی اصلا اتفاق نیفتد چون با وضعیت اقتصاد بیمار ما به ندرت پیش می اید که دلار در حدی کاهش قیمت داشته باشد که بتواند بر روی کالاهای اساسی تاثیر بگذارد بنابراین نوسان قیمت دلار به خصوص افزایش ان تاثیر به سزایی در اقتصاد کشور ایران و معیشت مردم دارد.
وی تصریح کرد: مهمترین بهانه ای که واردکنندگان و تولید کنندگان برای افزایش قیمت دارند، بالا رفتن قیمت ارز است. وقتی قیمت ارز پایین می رود، هفته ها یا ماه ها طول می کشد، که قیمت ها پایین بروند، اما وقتی قیمت ارز بالا می رود قیمت کالا طی یک روز افزایش قابل توجهی می یابد. با حذف ارزهایی مثل ارز دولتی ‌و یا از نوع نیما رقابت در کشور شکل می گیرد، زیرا ایرانی هایی که خارج از کشور هستند، سرمایه خود را به داخل کشور منتقل می کنند.
وی ادامه داد: افزایش نرخ دلار، قیمت کالاهای اساسی مثل مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ و لبنیات و غیره را که بر زندگی و معیشت مردم تاثیر می گذارد و باعث افزایش آن ها می شود.
دارایی تصریح کرد: همچنین افزایش نرخ دلار، باعث نقدینگی سرگردان به فعالیت های غیرمولد و نیز سفته بازی را به دنبال دارد. افزایش نرخ دلار، سبب می شود که واحدهای تولیدی با حجم کمتری کالاهای اساسی که در داخل تولید می شود را بسازند، پس افزایش نرخ دلار بر کارگاه های تولیدی و صنعتی نیز تاثیر می گذارد. همچنین حجم صادرات و واردات کشور را به طور جدی، با اختلال ایجاد می کند و اقتصاد کشور را با زیان های فروانی مواجه می کند.
این کارشناس اقتصاد افزود: کالاهای واسطه ای، مواد و کالاهایی هستند که کارخانجات برای تولید از آن ها استفاده می کنند. کالاهای واسطه ای در واقع مکمل کالاهای اساسی هستند، برای مثال اگر به دلیل افزایش قیمت نرخ دلار یک کارخانه نتواند یک دستگاه خرد کن مرغ را تولید کند، این بر روی کالای اساسی مثل “مرغ” تاثیر می گذارد. کالاهای واسطه ای اگر با افزایش نرخ دلار گران یا ارزان بشوند، به طبع آن تاثیراتی روی کالای اساسی دارند.
وی در جمع بندی صحبت های خود گفت: همانطور که مطرح کردم واحد پولی دلار از تاثیرگذارترین نرخ های ارز در کل دنیا است که روی کشور ایران و بسیار از کشورها تاثیر می گذارد. عواملی مانند عوامل سیاسی یا عواملی مثل اقتصاد بسیار تاثیرگذار است. افزایش یا کاهش دلار تاثیر مستقیمی بر روی افزایش یا کاهش قیمت کالاهای اساسی دارد. به نسبتی که نرخ دلار افزایش بیابد، قیمت های کالاهای اساسی افزایش یافته و با کاهش نرخ دلار قیمت کالاهای اساسی هم کاهش می یابد.

رضا جوان هم استانی هم با گلایه از بی تدبیری دولت و گرانی هایی که زندگی عادی مردم را مختل کرده گفت: متاسفانه قیمت دلار افزایشی دارد که در ذهن آدم نمی گنجد و آنچه که غم انگیزتر است این است که مردم هم به یکدیگر رحم نمی کنند و با شنیدن بالا رفتن قیمت دلار سعی در افزایش کالاهایی که به فروش می رسانند هستند.
وی افزود: من به عنوان یک جوان نه خانه دارم و نه ماشین خوب و در خرج روزمره زندگی ام مانده ام و اطرافیانم من را به ازدواج تشویق می کنند واقعا شرایط زندگی به گونه ای شده که در خرج زندگی شخصی ام مانده ام چه برسد به اینکه فرد دیگری را وارد زندگی ام کنم.
وی ادامه داد: به عنوان یک جوان نگران آینده خودم هستم و از ادامه دادن زندکی هراس دارم و اگر پول کافی داشتم قطعا از این کشور مهاجرت می کردم تا بتوانم در جای دیگری آینده ام را بسازم.
وی در پایان گفت: گرچه خواستن از مسیولین برای حل مشکلات هیچ فایده ای ندارد چون آنها درد مردم را درک نمی کنند اما امیدوارم روزی شاهد ریشه کن شدن فقر و مشکلات اقتصادی در کشور عزیزم شود.

سارا نیاکان تحصیل کرده رشته اقتصاد هم گفت: صرف نظر از دلایل اقتصادی و سیاسی نوسان کنونی قیمت ارز در بازار آزاد، این افزایش و کاهش قیمت پیامدهای مهم اقتصادی در تولید و تجارت ایران خواهد داشت چراکه در ایران همیشه حساسیت فوق‌العاده‌ای نسبت به نوسان قیمت ارز وجود داشته و تلاطم نرخ ارز همیشه اثرات روانی مستقیم در اقتصاد دارد.
وی افزود: اما مهمترین اثر افزایش قیمت ارز در زندگی مردم عادی افزایش تورم است به طوریکه بالارفتن نرخ ارز، قیمت کالاهای وارداتی را بالا می‌برد؛ از گندم و برنج گرفته تا گوشی موبایل و خودرو.
وی ادامه داد: تجربه نشان داده با وجود آن که کالاهای اساسی از یارانه دولتی منتفع می‌شوند، در میان‌مدت و با افزایش نرخ تورم، دولت هم قیمت کالاهای اساسی را بالا می‌برد، هرچند این اتفاق کمی دیرتر از موج اولیه اثرات تورمی ارز می‌افتد.
افزایش قیمت ارز به غیر از اثر مستقیم در هزینه واردات، قیمت کالاهای واسطه‌ای را هم زیاد می‌کند زیرا کالاهای واسطه‌ای مواد و کالاهایی هستند که کارخانجات برای تولید از آن استفاده می‌کنند، بنابراین هزینه تولید بالا می‌رود و بعضی تولیدات داخلی قدرت رقابتشان را از دست می‌دهند، به این ترتیب افزایش تورم حاصل از بالارفتن قیمت ارز، می تواند به رکود منجر شود.
وی تصریح کرد: اما یک اثر منفی دیگر نوسان‌های بزرگ قیمت ارز این است که به دلیل عدم قابلیت پیش‌بینی اقتصاد سرمایه‌گذاران خارجی دلسرد می‌شوند، عمده سرمایه خارجی وقتی در ایران به کار گرفته می‌شود باید به ریال تبدیل شود و موقع خروج هم این ریال‌ها باید دوباره به ارز تبدیل شوند؛ بنابراین کاهش شدید نرخ ارز، سود سرمایه خارجی را می‌خورد و سرمایه‌گذاران ممکن است در طول یک سال ضرر هم بکند.
وی در پایان گفت: بنابراین ضرورت دارد تا دولت بیش از آن که به کاهش نرخ ارز توجه کند، تمام تلاش خود را بر ثبات آن متمرکز کرده و همچنین همگام با کاهش نرخ، بر قیمت کالا‌های مصرفی نیز نظارت کافی انجام دهد تا دشمنان نتوانند بیش از این به واسطه قیمت ارز اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار دهند.
علی شاهی هم گفت: مردم به اقدامات و وعده‌های اخیر دولت در خصوص کنترل قیمت‌ها بی اعتماد هستند. تفاوت بین آن‌چه که مردم در زندگی خود شاهدند و وعده‌هایی که دولت می‌دهد، در واقع جنگ روانی بی‌اعتمادی ایجاد خواهد کرد که ناشی از عدم شفافیت و بد عهدی دولت است.
وی افزود: در واقع از سال گذشته تا کنون وعده‌های دولت در خصوص کنترل بازار و قیمت، عملی نشده است که با این وجود احیای اعتماد مردم کار بسیار دشواری خواهد بود.
وی افزود: در حال حاضر ما گرفتار تورمی هستیم که قابل کنترل نیست و این افزایش قیمت در واقع آثار همان تورم است نه گرانفروشی
وی در پایان گفت: باید بپذیریم که اقتصاد با شوک قیمت مواجه شده و نباید این افزایش را انکار کنیم چرا که عامل اصلی همه معضلات به جز بی اعتمادی به دولت، رشد بالای نقدینگی در جامعه است.
زهرا بانوی هم استانی دیگری هم گفت: در حال حاضر یکی از  تنها تهدیدهای اصلی اقتصاد کشورمان افزایش قیمت ارز است. مساله این است که افزایش لجام گسیخته قیمت ارز، مشکلاتی را برای مردم به وجود می آورد، زیرا تورم به صورت مستقیم به قیمت ارز وابسته است.
وی افزود: راه‌حل اساسی برای مساله ساماندهی بازار ارز، کنترل تورم در اقتصاد است و تا زمانی که نتوانیم تورم را مهار کنیم، نمی‌توانیم بازار ارز را ساماندهی کنیم.
وی تصریح کرد: اگر نتوانیم تورم را مهار کنیم، همچنان دور باطل تورم و دلار را خواهیم داشت. وقتی تورم بالا می‌رود، قیمت دلار را با وقفه افزایش می‌دهد و در ادامه با افزایش قیمت دلار، دوباره تورم بالا می‌رود. در واقع یک دور باطل و یک چرخه معیوب ایجاد می‌شود و عملا یک تسلسل ادامه‌دار خواهد بود.
سمانه مرادی هم گفت: گران بودن تولید و بالا بودن قیمت تمام شده اجناس یکی از علل اصلی گرانی است که خودش سبب پایین آمدن قدرت خرید مصرف‌کننده و عدم تعادل بین درآمد و هزینه می‌شود و اکنون مردم در حال دست و پنجه نرم کردن با این غول گرانی هستند.
خودِ گرانفروشی نیز به آشفته بازار تورم دامن می‌زند. تورم در سبد معیشتی بسیار بالاتر است ضمن اینکه قدرت خرید مردم هم به دلیل کاهش ارزش ریال بسیار کم شده و یک عده هم در این میان گرانفروشی کرده و فرصت طلبی می‌کنند و با بالا رفتن قیمت دلار، سرخود قیمت‌های خود را افزایش می‌دهند، اجناس خود را در انبار احتکار می‌کنند که با قیمت بیشتری بفروشند و همه اینها بر آشفته بازار گرانی اثر می‌گذارد و در نتیجه کالایی که در بازار به فروش می‌رود گاه تا دو برابر و نیم قیمت در کارخانه است.
وی ادامه داد: گرانی‌های لجام گسیخته، نوسانات شدید نرخ ارز و سکه و بازاری که در ابعاد مختلف مشغول تاخت و تاز در عرصه قیمت‌هاست؛ بیش از هر چیز معیشت و سرپناه مردم را تحت تأثیر شدید قرار داده است.
وی افزود: تأثیری البته کاهنده و تلخ که توانسته بخشی از برنامه ریزی های اقتصادی خانوارها را تغییر دهد و جدای از آن، گذران امور و معیشت روزانه را هم دستخوش التهاب کند.
البته امروز گرانی، مساله مبتلا به تمام کشورها و تمام مردم در سراسر دنیاست اما راهکارهایی برای کاهش آن نیز وجود دارد. در واقع، گرانی و تورم جزئی از مقوله اقتصاد در عصر جدید است و گریزی از آن نیست.
لکن مردم گرفتار در فشار این گرانی ها، از دولت انتظار دارند در ورای تورم و التهابات اقتصادی از سرپناه و سفره های مردم حفاظت کند.
وی گفت: راه این حفاظت هم اگرچه به روش و رویکرد دولت ربط دارد اما در شرایط فعلی و در مقتضای ایران به نظر می رسد که دولت بایستی از دو راه «نظارت کارا بر بازار برای جلوگیری از گرانی بیقاعده» و «ارائه کالابرگ به مردم» استفاده کند.
دو راهکاری که از اولی کمتر صحبت می شود و از دومی به مقتضای اینکه به قوانین مجلس راه یافته است، بیشتر!
وی در پایان تصریح کرد: حفاظت از معیشت و برنامه ریزی های اقتصادی عقلانی مردم، بسته به برنامه های دولت است هر چند نمی توان دو راهکار اشاره شده را بی بنیاد یا غلط دانست!
اگر راهکارهای حفاظت از معیشت مردم عمل نشود؛ بر عمق گرانی بیقاعده افزوده خواهد شد و نه تنها سبد کالاهای مصرفی خانوارها ممکن است به سمت حذفیات بیشتر پیش برود بلکه خلل های جدی در بحث سرپناه مردم نیز بوجود بیاید.

payamgooyesemnan