هوش ایرانی چه کم از هوش چینی دارد؟!!

یادداشت روز به قلم رحمان سعادت؛

هوش ایرانی چه کم از هوش چینی دارد؟!!

این روزها تقریبا در اکثر محافل، صحبت از هوش مصنوعی است. شاید مهمترین خبری که دنیا را تحت تاثیر قرار داد، معرفی هوش مصنوعی چینی به نام Deep seek بود که سبب شد ارزش سهام مایکرو سافت صاحب شرکت اپن ای ای ۵ درصد سقوط کند. این اتفاق نشان می دهد تحول جدیدی در عرصه اقتصاد، رسانه و سیاست در راه است.
در قرن گذشته چین به جمعیت زیاد و نیروی کار ارزان معروف بود. اما این کشور در صده ی بیست و یکم به گونه ای دیگر است. در دور اول ریاست جمهوری یعنی ۲۰۱۶ چین شرکت های بزرگ خود به دنیا آمریکا معرفی کرد و این روز ها، در اولین ماه دور دوم ترامپ چین از هوش مصنوعی خود رونمایی کرد. به نظر می رسد که این رقیب اقتصادی آمریکا از مزیت نسبی نیروی کار به مزیت نسبی سرمایه، تکنولوژی و هوش‌ مصنوعی حرکت کرده است. در حالی است که کشور ما برای جبران ناترازی انرژی نهضت انرژی های تجدید پذیر با پایه انرژی خورشیدی روی زمین راه انداختیم، چین اول نیروگاه انرژی خورشیدی در فضا را افتتاح کرد. این حقیقت نشان می دهد که فاصله ایران با چین زیاد شده است. نه تنها به لحاظ اقتصادی با چین فاصله داریم، بلکه از نظر علم و تکنولوژی نیز فاصله، نجومی است. تنها چیزی که به لحاظ آماری ایران و چین مشابه هستند، تعداد دانشگاه ها است. آمار نشان می دهد تعداد دانشگاه های ایران ۸۰ میلیونی برابر با تعداد دانشگاه چین یک میلیارد و سیصد میلیونی برابر است. گرچه در تعداد دانشگاه ها برابر هستیم، اما خروجی اقتصادی علم و تکنولوژی دو کشور قابل مقایسه نیست. این در حالی است که بخش عمده معادن ما به وسیله چینی ها اداره می شود. بازار خودورو در ایران در احاطه چینی ها است. به زودی نسل جدید ما با هوش مصنوعی دیپ سیک مشغول خواهند شد. واقعا هوش ایرانی چرا سهم جدی در علم و تکنولوژی دنیا ندارد. دلیل عدم شکوفایی استعداد ایران چیست؟ در مقابل هوش چینی و این همه رشد و توسعه؟! چرا و چگونه؟
از دهه ۸۰ میلادی چین تغییر ژن داد. یعنی فعالیت های اقتصادی را به فعالیت های سیاسی ترجیح داد. این اولین اصل پیشرفت چین بود. دومین اصل، رویکرد کپی و مهندسی معکوس بود که را در برنامه اقتصادی خود قرار داد. چین گرچه در تکنولوژی و صنعت لیدر و رهبر نبود، اول در دنیای اقتصاد بین الملل پیرو خوبی بود. یعنی با قدرت یادگیری و تلاش شبانه روزی شکاف بین رهبر و پیرو را پر می کرد. چین در صنعت خودرو حدود ۳۰ سال است که وارد شده است. اما سرعت یادگیری و پیشرفت آن به گونه ای است که توانسته در بازار خودرو جهانی سهم قابل توجهی داشته باشد. این در شرایطی است که ایران بیش از نیم قرن یعنی بیش از ۵۰ سال در صنعت خودرو فعال است، اما هنوز در صنعت خودرو دنده به سر می برد، تکنولوژی که در دنیا منسوخ شده است.
سومین اصل؛ چین در اقتصاد بین الملل روابط گسترده ای دارد. با همه کشور های دوست و دشمن، کوچک و بزرگ روابط چندجانبه برقرار کرده است. دشمنی چین با آمریکا کمتر از دشمنی ایران و آمریکا نیست. اما این‌ کشور ضمن حفظ مواضع خصمانه با آمریکا روابط اقتصادی را قطع نکرده و کاهش نداده است. این در حالی است که در ایران تعدادی با اولین تنش سیاسی روابط اقتصادی را به حداقل می رسانند. واقعیت این است که تحریم های طالمانه و عدم عضویت در FATF، کیک اقتصادی را کوچک کشور کرده است. برخی از کارشناسان اقتصاد ایران معتقدند که در صورت کاهش تحریم ها، اقتصاد ایران پتانسیل تولید ناخالص یک تریلیون دلاری را دارد. این در حالی است که در سال گذشته تولید ناخالص ایران حدود ۴۰۰ میلیون دلار بوده است. یعنی از دو سوم اقتصاد ایران استفاده نمی شود‌. اگر اقتصاد ایران به یک تریلیون برسد فاصله ما با کشور قدرت اقتصادی میانه مانند آلمان، فرانسه و هند که کشور های ۴ تریلیونی هستند کم خواهد شد و با یک برنامه ریزی درست می توانیم در ردیف اقتصادی بزرگ دنیا قرار گیریم.
لازمه رسیدن به خط اول اقتصادی استفاده از هوش ایرانی وافر است. ایران نیز می توانند با فعال سازی هوش ایرانی جایگاه ویژه ای در دنیا پیدا کند. حضور جونان ایرانی در المپیاد های جهانی نشان می دهد که هوش ایرانی کم از هوش چینی و اروپایی و آمریکایی ندارد. اما این هوش ایرانی به دلایل متعدد از ایران مهاجرت کرده است و یا در داخل کشور به مورد اعتنا قرار نگرفته است. واقعیت این است که افراد باهوش در سیستم مدیریتی کشور به اندازه لازم وارد نشده اند. نتیجه این امر خود را در تولید ناخالص ملی نشان می دهد. اکنون که دولت عزم جدی برای تحقق برنامه هفتم دارد لازم است بر خلاف برنامه های قبلی از نیروهای جوان باهوش به وفور استفاده گردد. اکنون رییس جمهور با تکیه بر رای مردم و با شعار علم و عدالت و وفاق به میدان آمده است، می توان وفاق ملی را در عرصه های هوش ایران تعمیم داد تا نتیجه مطلوب حاصل شود. دنیای امروز مبتنی بر هوش است.

payamgooyesemnan