ویپ جذاب، بلای جان جوانان!

یادداشت روز به قلم صدیقه رهایی؛

ویپ جذاب، بلای جان جوانان!

پیشرفت علم وتکنولوژی به دست انسان از مدت‌ها پیش مدام در حال توسعه بوده است. هرساله خبرهایی از ظهور تکنولوژی‌های جدید به گوش ما می‌رسد. بی تردید تکنولوژی ارمغانی است که دنیای ما را گسترده‌تر، راحت‌تر و هیجان‌انگیزتر می‌کند. در این میان جدای از مزایای پیشرفت تکنولوژی و تاثیر آن بر کیفیت زندگی انسان، نباید از معایب آن غافل شد. ناگفته نماند که تکنولوژی بیشتر بر قشر جوان و نوجوان تاثیر گذار است. چند سالی است، سیگار‌های الکترونیکی با تبلیغات گسترده و القای مزایای آن نسبت به سیگار‌های معمولی، به بازار ایران وارد شده است. این محصولات در ابتدا به عنوان یک ابزار برای ترک سیگار و کاهش ضرر‌های ناشی از مصرف دخانیات معرفی شد؛ اما به تدریج به یکی از وسایل محبوب در بین جوانان و نوجوانان تبدیل گردید.

این وسیله ی به ظاهر بی خطر برای اولین بار توسط یک داروساز چینی به نام هون لیک ساخته شد تا جایگزینی برای سیگارهای سنتی باشد.

سیگار‌های الکترونیکی از طریق تبلیغات جذاب در شبکه‌های اجتماعی و سایر رسانه‌ها، به ویژه در میان گروه‌های سنی جوان و نوجوان، محبوبیت پیدا کرده‌ است. این تبلیغات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که این محصولات را به عنوان گزینه‌ای مدرن، بی‌ضرر و حتی مفید معرفی می‌کنند. در بسیاری از موارد، استفاده از سیگار‌های الکترونیکی با تصاویری از جوانان شاد و موفق همراه است که این تصویر به صورت ناخودآگاه در ذهن مخاطبان شکل می‌گیرد.

این وسیله به اشتباه به عنوان یک گزینه بی‌خطر در برابر سیگار‌های معمولی معرفی شده است که این مسئله باعث شده نسل جوان نسبت به خطرات جدی مصرف دخانیات کمتر حساس شده و این تصور در آنها شکل بگیرد که مصرف دخانیات به طور کلی بدون ضرر است؛ از آن سو این امر می‌تواند منجر به افزایش شیوع مصرف سیگار‌های سنتی در آینده شود.

در حالی که اکنون، بسیاری از سیگارهای سنتی دوری می کنند، برخی از آن‌ها به ویپ روی می آورند. مسئله ی نگران کننده این که ویپ در بین نوجوانان بسیار محبوب شده است. نظرسنجی ملی تنباکوی جوانان در سال ۲۰۱۸ نشان داد که بیش از ۳.۶ میلیون جوان از سیگارهای الکترونیکی استفاده کرده اند؛ که این آمار بیشتر از سیگار است. استفاده از ویپ در بین افراد خصوصا نوجوانان بسیار شایع است که درصد بالایی از این آمار مربوط به دختران نوجوان است. آنچه در این موضوع مورد غفلت قرار گرفته است، تبلیغات بی ضرر بودن آن است که باعث شده افراد به آن جذب شوند. اما تحقیقات علمی حاکی از آن است که این محصول نیز می تواند به طور جدی سلامت افراد را تهدید کند. نیکوتین موجود در این سیگارهای الکترونیکی اعتیاد آور است و نوجوانان به علت سیستم عصبی حساس تر، به راحتی به این ماده وابسته شده و اضطراب و کاهش تمرکز را به دنبال خواهد داشت. در موضوع سیگارهای الکترونیکی غفلت و عدم آشنایی والدین نسبت به مضررات آن باعث فراگیر شدن این موضوع در بین جوانان شده است.

افزایش استفاده از سیگار الکترونیکی در ایران و به ویژه در میان نوجوانان، یک بحران جدی است که باید مورد توجه قرار گیرد. این پدیده نه تنها تهدیدی برای سلامت فردی و جسمانی است، بلکه آسیب‌های فرهنگی، اجتماعی و روانی قابل توجهی را به دنبال دارد. لذا نیاز است تا در وهله ی اول والدین نسبت به این موضوع آگاهی پیدا کنند؛ چرا که آگاهی از تکنولوژی‌های جدید می‌تواند والدین را در همراهی با فرزندان در این عصر رو به رشد کمک کند. همچنین برای مقابله با این بحران نیاز است که اقدامات جدی در سطح اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی انجام و تحقیقات بیشتری برای درک رابطه پیچیده بین سلامت روان و مصرف سیگار الکترونیکی صورت پذیرد. آگاهی‌بخشی در مورد مضرات سیگار الکترونیکی، اصلاح قوانین مربوط به فروش و تبلیغات این محصولات و همچنین تقویت برنامه‌های پیشگیری از مصرف دخانیات می‌تواند در کاهش شیوع این پدیده در جامعه مؤثر واقع شود. در پایان مهم ترین موضوعی که نباید نادیده گرفته شود آگاهی بخشی دانش آموزان در محیط مدرسه توسط مشاوران می باشد.

payamgooyesemnan