گزارش روز ( گزارشگر: سلماز عرب عامری)

گرانی دارو دردیست که درمان ندارد

گرانی و کمبود دارو این روزها در شرایطی به مشکل جدی برای کشور تبدیل و به سرگردانی بیماران در داروخانه‌ها منجر شده که با شروع فصل سرما احتمالا تقاضا برای بسیاری از داروها به‌ویژه آنتی بیوتیک‌ها که اکنون در بازار با مشکل روبه‌رو است افزایش می‌یابد.

این در حالی است که لااقل در چند ماه گذشته با تصمیماتی که در حوزه آزادسازی قیمت ارز در حوزه دارو گرفته شده و دولت قیمت‌گذاری را از ارز دولتی به نیمایی تغییر داد، انتظار می‌رفت تولید دارو در کشور افزایش یابد، اما به نظر می‌رسد این اتفاق نیفتاده است.

برخی فعالان این صنعت معتقدند درست است که دولت مبنای قیمت ارز را تغییر داده، ولی هنوز قیمت‌گذاری دستوری است و در بسیاری داروها قیمت‌ها تناسبی با رشد قیمت ارز ندارند. به عقیده این گروه وقتی دولت قیمت ارز را در این صنعت بیش از ۵ برابر افزایش داده، یعنی نیاز به سرمایه در گردش در شرکت‌های دارویی به همین میزان افزایش یافته است و از سوی دیگر رشد سایر هزینه‌های تولید را نیز باید در نظر گرفت. این در حالی است که قیمت دارو در بسیاری اقلام عملا به این نسبت رشد نکرده است و این نشان می‌دهد سیاست درست دولت که می‌رفت فرصت ویژه‌ای را برای صنعت دارو ایجاد کند، به تهدیدی برای این صنعت تبدیل شده است.

از سوی دیگر دولت بعد از آزادسازی قیمت ارز دارو، با راه‌اندازی سامانه‌ای تحت عنوان «دارویار» قول داده بود نیازهای دارویی کشور را شناسایی و با نظارت دقیق بر بازار، مانع از هرگونه اشکال در تامین نیاز مصرف‌کنندگان شود، اما حالا بعد از گذشت چند ماه از این اقدام، مشخص شده نه تنها این دو تصمیم دولت نتیجه‌بخش نبوده، بلکه حتی نتیجه معکوس داشته است به‌طوری‌که در گذشته کشور با کمبود داروهای تولید داخل روبه‌رو نبود و بیشتر مشکلات جامعه در تامین داروهای وارداتی احساس می‌شد، اما حالا مردم برای خرید برخی داروهای ساده نیز با مشکل روبه‌رو هستند.

در گزارش اقتصادی امروز به همین موضوع پرداخته و نظر شهروندان را در خصوص کمبود و گرانی دارو جویا شدیم که در ذیل از منظرتان می گذرد؛

زهرا همتی مادر کودک هشت ساله که برای سومین بار در دو هفته اخیر مریض شده گفت: با وجود استفاده از ماسک در مدرسه و سر کلاس درس ، دخترم برای سومین بار متوالی مریض شده است؛ که جدای از مشکل ابتلا به سرماخوردگی ویروسی، با مشکل تامین دارو نیز مواجه هستیم.

به گفته او دکتر برای مسیر درمان آنتی بیوتیک تجویز کرده بود که برای تهیه آن به سه داروخانه مراجعه کرده تا توانسته دارو را خریداری کند.

یازرلو هم استانی دیگری هم گفت: پسرم مریض شده دکتر آنتی بیوتیک آموسی کلاو نوشته رفتم داروخانه میگویند چند روز دیگه میرسد و در حال حاضر ندلریم، میگم آقا من نیامدم لباس بخرم آمدم دارو بخرم و پسرم عفونت ریه هاش رو درگیر کرده ، میگه نیست، خب از مسئولین سوال می کنم ما باید چکار کنیم به میکروبها بگیم صبر کنید تا دارو برسد.

وی ادامه داد: مردم از گرانی ها کم در تنگنا هستند که با نبود دارو هم مواجه شده ایم حال که هوا رو به سردی میر ود و مدارس باز شده و ویروس آنفلانزا همه گیر چرا مسئئئولین برای تامین دارو اقدامی اساسی انجام نمی دهند.

یکی از داروخانه داران سمنان که نخواست نامش فاش شود گفت: دلیل اصلی نبود دارو را نمی‌دانیم و به ما اطلاع دقیقی نداده اند. ویزیتورهایی که برای توزیع و تحویل دارو می آیند ، می شنویم که دارو به ویژه سرم و آنتی بیوتیک کمیاب شده است.

وی ادامه می دهد: در مورد انواع شربت ها هم گفته شده به دلیل گرانی شیشه، توزیع شربت های دارویی با مشکل مواجه شده است. این اتفاق بسیار بدی است به ویژه در این فصل که با شیوع ویروس آنفولانزا و کرونا و آنفولانزای اطفال مواجه هستیم.

سارا هم استانی دیگری هم گفت: گران شدن و کمبود دارو از جمله معضلاتی است که چند وقتی است شهروندان با آن دست به گریبان هستند و این گرانی و کمبود زمانی حساس‌ و تبدیل به مساله‌ای بغرنج می‌شود که داروهای بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج را شامل شود. اگرچه گرانی و کمبود در همه اقلام سخت و آزاردهنده است اما این مهم در بحث دارو مسئله‌ای کاملاً متفاوت است چراکه خانواده و بیمار انتظار ندارند در کنار همه رنج و مشقت‌های بیماری، دردسرهای تأمین دارو را هم به جان بخرند.

وی افزود: یکی از بستگانم دچار بیماری ام اس است علاوه بر اینکه داروی مورد نیازش را پیدا نمی کند می گوید در تهران از بازار سیاه پیدا کرده اما قیمتش چندین برابر قیمت اصلی دارو است و همین کمبود ها باعث افزایش بی رویه قیمت ها و دلالی می شود.

وی در پایان گفت: مردم این روزها حال و روز خوشی ندارند و اکثر بیماری ها حاصل استرس و فشارهای عصبی درجامعه است که بهتر است دولت در جهت رفع مشکلات مردم قدم بردارد تا شاهد گسترش بیماری و در ادامه آن کمبود و گرانی دارو نباشیم.

علی یکی دیگر از بیماران مبتلا به ام اس نیز از نبود داروهای خاص این گروه از بیماران گلایه مند و اضافه می کند: افزایش هزینه های سرسام آور دارو یک طرف، نایاب شدن آن مشکل بزرگ تری است که این روزها را برای ما سخت تر کرده است.

وی ادامه داد: متاسفانه هر روز به دلیل یک مشکل جدید باید دچار استرس و تنش شویم و مسئولین هم هیچ توجهی به مشکلات مردم ندارند به گونه ای که در حالحاضر عده کثیری از مردم با کمبود دارو و از طرف دیگر با گرانی بی رویه آن روبرو هستند و دارو نیاز اساسی هر بیماری است که اگر به دلیل نبود یا فقر تامین نشود فرد بیمار شرایط سختی را سپری خواهد کرد و در بسیاری از موارد باعث مرگ شخص می شود.

مهسا بانوی دیگری هم گفت: من جراحی پلک انجام دادم و باید یک کرم خاصی رو تهیه کنم که جای بخیه روی پلکم نمونه ولی متاسفانه داروخانه ها این کرم رو ندارند و می گویند دیگه این کرم وارد نمی شود.

وی افزود: از تهران پیگیری کردم تا شاید بتوانم این دارو را تهیه کنم اما متاسفانه موفق نشدم و تنها یک نفر گفت می توانم از فردی که به صورت قاچاق دارو ئارد می کند تهیه کنم که با ایشان تماس گرفتم گفتند یک کرم ۵۰۰ هزار تومانی را به مبلغ ۲ میلیون و پانصد هزار تومان به من میدهند اگر این بازار سیاه و دلالی نیست پس اسمش چیست؟ چرا دولت برای مردم کاری نمی کند اکثر مردم گرفتاری بازار سیاه داروها هستند و باید داروی مورد نیازشان را به مبلغی هنگفت تهیه کنند که این امر بسیار نگران کننده است.

سمانه دختر جوانی که مادرش بیماری سرطان دارد و پدرش کارگر است هم گفت: خانواده‌های کارگری برای تأمین دارو با مشکلات بسیار مواجهند؛ بیماران زمانی که برای تحویل دارو به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند عده‌ای داروهایی نایاب را با چند برابر قیمت به آنان می‌دهند.

وی افزود: در حال حاضر بسیاری از آنکولوژیست‌ها به خاطر کمبود دارو زیر بار پذیرش بیمار جدیدِ مبتلا به سرطان نمی‌روند و بیماران را شیمی‌درمانی نمی‌کنند. بیماران سرطانی در کنار درد بیماری‌شان، بایستی به اجبار درد انتظار تأمین دارو را که بسیار رنج‌آورتر است تحمل کنند.

وی ادامه داد: دلالان دارو از استیصال مردم سوءاستفاده می‌کنند؛ یا کالاهای دارویی بی‌کیفیت است یا نمونه‌های باکیفیت را باید با چند برابر قیمت در شرایط اضطرار تهیه کرد.

وی تاکید کرد: تأمین انسولین، داروهای تزریقی، داروهای ضدسرطان و داروهای بیماری‌های خاص، برای خانواده‌های کارگران و بازنشستگان کشور دشوار خواهد بودو  بار اصلی افزایش نرخ دارو بر دوشِ مصرف‌کننده‌ی نهایی یعنی کارگر و بازنشسته است و اگر تدبیری نیاندیشند ممکن است سهم پرداختی خانواده‌های کارگری به سرعت چند برابر شود؛ تمام زنگ‌های خطر برای درمان کارگران به صدا درآمده است.

این خانم جوان در پایان گفت: بالا رفتن سهم پرداختی کارگران در خدمات کلینیکی، پاراکلینیکی و بستری را کنار بگذاریم، همین افزایش چندبرابری نرخ دارو، کمر طبقه‌ی کارگر را خم کرده است؛ بازنشسته‌ی حداقل‌بگیری که یک بیمار سرطانی در خانه دارد، چطور باید روزگار بگذراند؟!

موسوی یک بیمار میانسال هم گفت: ۵ قلم داروی تجویزشده شامل چند داروی ضدویروس و آنتی بیوتیک، ۴۷۸ هزار تومان پرداخت کرده‌ام و سهم بیمه از این میزان پرداختی، تنها ۴۳ هزار تومان (کمتر از ۱۰ درصد) بوده است.

وی افزود: واقعا دولت چه می کند درد مردم را نمی بیند یا دارو وجود ندارد یا برای چند قلم داروی پیش پا افتاده باید مبالغی سنگین پرداخت شود واقعا افرادی که بیماری خاص دارند چطور داردهای خود را تامین می کنند.

بیمار دیگری از افزایش شدید قیمت داروها گلایه می‌کند و عملکرد بیمه‌ها در پوشش قیمت آنها را ضعیف عنوان کرده و می‌گوید: برای آلرژی فرزندم چهار قلم داروی ضدحساسیت خریداری کرده‌ام که هیچ یک از آنها تحت پوشش بیمه نبود و به صورت آزاد و به مبلغ ۲۷۲ هزار تومان حساب شد.

وی ادامه داد: مردم مشکل دارند چرا گوش شنوایی نیست چرا مسئولین و دولت خودشان را به خواب زده اند توان مردم تمام شده دیگر تحمل این حجم از گرانی ها را ندارند.

وی ادامه داد: خط فقر ۱۸ میلیون به بالا اعلام شده با این وجود اگر فردی بیمار در منزل داشته باشد از پس هزینه های دارو بر نمی آید چه برسد که بتواند زندگی خود را پیش ببرد.

متاسفانه مشکل اصلی صنعت دارو در ایران دخالت دولت‌ها در این بازار به هر نحو ممکن است. این در حالی است که اگر بازار در شرایط آزاد قرار بگیرد خودبه‌خود تعادل در آن شکل می‌گیرد. در توضیح این مطلب باید افزود تولیدکنندگان ایرانی ۹۰ درصد از تولید دارو را بر عهده دارند و حتی موفقیت‌های بسیاری در تولید داروهای تراز جهانی کسب کرده‌اند، اما دخالت دولت‌ها در این صنعت باعث شده رغبتی به تولید داروهای پیش پا افتاده هم نداشته باشند. در این شرایط دولت باید تامین داروی کشور را به‌طور کامل بر عهده داروسازان داخلی قرار دهد و در عین حال با آزادسازی صادرات اجازه دهد این شرکت‌ها از ابزارهای خود برای کسب بازارهای جهانی نیز استفاده کنند که این موضوع علاوه بر صرفه‌جویی ارزی، باعث تامین ارز مورد نیاز صنعت نیز می‌شود.

به علاوه قیمت‌گذاری دارو نیز بر عهده تولیدکنندگان قرار بگیرد و دولت به‌جای دخالت در این صنعت بر بازار نظارت کند. در خلال دهه‌های گذشته نتیجه این مداخله، تنها مصرف بی‌رویه دارو در داخل، قاچاق دارو به بازارهای منطقه و مشکلات مالی داروسازان بوده و هنوز با آنکه دولت یک تصمیم درست در این صنعت گرفته، نتوانسته قدم‌های بعدی را درست بردارد. دولت بعد از آزادسازی قیمت ارز به جای آنکه بیمه‌ها را درگیر کند، قیمت‌گذاری را همچنان ادامه داده و این موضوع تا حدی باعث دلسردی تولیدکنندگان نیز شده است، چراکه آنان تا همین چند مدت پیش تمام تلاش خود را برای متقاعد کردن دولت در امر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به کار گرفته بودند تا بلکه از این گذر سایر دخالت‌های دولتی در صنعت دارو نیز کمرنگ و به تدریج محو شود، اما این طور نشد.

شهروند دیگری هم با اشاره به افزایش لجام گسیخته قیمت دارو گفت: دارو از نیازهای استراتژیک بودن و نخوردن آن باعث می شود بدون شک هزینه درمان بالاتر و بیمار درد بیشتری بکشد.

وی ابراز داشت: برخی از شهروندان بیمه درمانی ندارند و البته افزایش فرانشیز پزشکان باعث شده است تا مردم به صورت خود درمانی اقدام به خرید دارو از داروخانه ها کنند که این کار نیز اشتباه است.

این شهروند درادامه افزود: گاهی مشاهده می شود قیمتی بر روی دارو درج شده است اما داروخانه با قیمت بالاتری آن را به بیمار می دهد که بدون شک درد بیمار بیشتر می شود.

او به نکته ای جالبتر در وضعیت سلامت و درمان اشاره کرد و گفت: اگر برای ساعتی به برخی از درمانگاه هایی که در نزدیکی آنها داروخانه وجود دارد مراجعه و آنجا حضور داشته باشید ، مشاهده می کنید تا سرم درمانی و استفاده از سرم های تقویتی برای بیماران بیش از انتظار واقعی  تجویز می شود و بنظر می رسد پزشک درمانگاه طرف قرار داد داروخانه است.

وی که نسبت به این موضوع گلایه مند بود گفت: من پزشک نیستم که برای درد بیماران تجویز کنم اما وقتی می بینم از هر ۵ بیمار ۴ نفر با حجم زیادی دارو و سرم از داروخانه برمی گردد این نکته به ذهنم می رسد که پزشک با داروخانه طرف حساب است و برای درمانگاه نیز درآمد زایی می کند.

بیماردیگری هم در خصوص موضوع گزارش ما گفت: بیمار پیوند کلیه هستم که خوشبختانه پارسال پیوند کلیه انجام دادم و بعد از دوسال دیالیز که با درد و رنج فراوان همراه بود، تا حدودی سلامتی ام را به دست آوردم اما نگرانم کلیه  ام را از دست بدهم .

وی از افزایش هزینه ها و گران شدن سرسام آور داروها گلایه می کند و می افزاید: متاسفانه با کمیاب و گران شدن داروهای پیوند کلیه فشار به  خانواده ام چند برابر شده است، داروها قبلا دو ماهه و به راحتی در دسترس بود اما حالا  فقط ۱۵ روزه داروخانه به من این داروها را می دهد و هر دفعه پزشک باید این داروها را تجویز کند ، هزینه ویزیت پزشک،  منتظر بودن در صف و از کار افتادن در این روزهای دیگر بماند و نگران هستم با این وضعیت اگر نتوانم داروهای خود را به موقع تهیه کنم کلیه ام را از دست بدهم.

وی با بیان این که یکی از داروهای بیماران کلیوی سلسپت است می افزاید: تعویض داروی سلسپت و جایگزینی آن با داروی ایرانی که آن هم ۱۵ روزه به قیمت داروی خارجی داده می شود به خودی خود احتمال ناسازگاری با بدن  را دارد ، دکتر هم این موضوع را تایید کرده که احتمال پس زدن کلیه وجود دارد و گفته باید داروی ذخیره داشته باشید! با خودم می گویم چطور و از کجا وقتی داروها سهمیه ای است و  طبق سیستم می دهند،  دارو ذخیره کنم، جالب تر آن که پزشک می گوید برو شهر دیگری پیدا کن.

وی افزود: گرانی و افزایش چند باره قیمت دارو، نبود و کمبود داروهای خارجی و حتی برخی از داروهای داخلی حاکی از نابسامانی در حوزه دارویی است؛ ماجرایی که این روزها به کلافی سردرگم تبدیل شده است و همه مصرف‌کننده ها در این روزها از شرایط سخت گرانی و کمبود آن می‌گویند.

payamgooyesemnan