یادداشت روز به قلم ابوالقاسم کواکبیان؛

پرواز کبوتر اقتصاد با دو بال علم و تجربه

مدت‌هاست بسیاری از اقتصاددانان باسواد و دل‌سوز به مسئولان توصیه می‌کنند که باید برای بهترشدن وضع اقتصادی، از روش‌های پیشرفتۀ علمی سود جست؛ ولی ظاهراً مردانی که زمام امور اقتصادی کشور را در دست دارند، مرغشان یک پا دارد و خیال ندارند به این‌همه افزایش قیمت‌ها توجهی کنند. آیا به‌راستی با خود نمی‌اندیشند کشوری که قرار بود و قرار است قدرت اول منطقه باشد، بی‌ارزش‌ترین پول منطقه را دارد؟ آیا آنان نمی‌دانند با صدهزار دینارِ کویت می‌توان یک بنز آخرین مدل خرید؛ ولی با صدهزار ریال ایرانی شاید بتوان یک پفک‌نمکی خرید؟! آیا مسئولانی که دل‌سوزان جامعه را متهم به غرب‌گرایی می‌کردند از این نظر که می‌گفتند به چین و روسیه نباید اعتماد داشت، اخیراً متوجه نشدند رئیس‌جمهور چین با بن‌سلمان نرد عشق می‌بازد و نسبت به جزایر سه‌گانه نظر می‌دهد؟ آیا زمانی که عده‌ای دل‌سوزْ از کاسبان تحریم صحبت می‌کردند و این کاسبانْ سنگ چین و روسیه را به سینه می‌زدند، واقعاً خبر نداشتند هر کشوری در پی منافع ملی خودش است و یک عده از بی‌وطنان می‌خواهند دراین‌میان از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و بار خود را ببندند؟
خوانندگان فهیم این یادداشت نیک می‌دانند که یکی از عوامل بسیار مهمی که باعث پیشرفت و توسعۀ جوامع می‌شود، داشتن مدیران کارآمد است که با هوش سرشار و تجربۀ عالی خود جامعه‌شان را به‌سوی آبادانی و رفاه همگانی سوق می‌دهند و اصولاً مدیرانی موفق هستند که امور را با مشورت‌گرفتن از دیگران و گوش‌کردن به سخنان منتقدان اداره می‌کنند و در پی بهترشدن کار خود در حیطۀ مدیریتشان هستند.
بدیهی است خودرأیی و استبداد به رأی، یکی از آسیب‌های بسیار مهم موجود در مدیریت است که باعث خسارت‌های جبران‌ناپذیری می‌شود؛ همان گونه که حضرت علی(ع) در همین باره می‌فرمایند: «باید برای ادارۀ جامعه با مردم مشورت کرد و خود را شریک عقل آنان نمود؛ در غیر این صورت، هرکسی مستبدبه‌رأی باشد، محکوم به هلاکت است.» از طرفی، امام‌صادق(ع) از قول نبی اکرم(ص) می‌فرمایند: «هرکس در مصدر امور قرار بگیرد و بداند جایگاه او آنجا نیست و دیگران بهتر از او مدیریت می‌کنند، به خداوند و رسول خداوند و همۀ مؤمنان خیانت کرده است.»
بنابراین کارها باید به‌دست کاردان و مدیریت جوامع باید به‌دست مدیران لایق باشد و اگر غیر از این باشد، آن جامعه به‌سوی فلاکت و نابودی خواهد رفت؛ لذا هم‌اکنون یکی از مشکلات جدی در کشورمان بحث اقتصادی است؛ طوری‌که گرانی و مشکلات معیشتی دامن مردم ما را گرفته و روزی نیست که مردم شاهد افزایش قیمت لوازم مصرفی و خوراکی خود نباشند. بدیهی است دید اقتصادی مدیران و مجهزبودن آنان به علم روز کارساز خواهد بود؛ لذا هم‌اکنون که زمان تعیین بودجه است، افراد کارآزموده باید طوری برنامه‌ریزی کنند که جلوی سیل بنیان‌کن گرانی را بگیرند. از سوی دیگر، باید کسانی که در تنظیم رابطۀ ما با کشورهای جهان نقش دارند، علم و تجربۀ کافی داشته باشند؛ لذا همان گونه که پزشکی، مهندسی، خیاطی، بنایی و معماری به علم و تجربه نیاز دارد، همۀ مسائل کشورداری ازجمله اقتصاد و ارتباط با کشورهای دیگر نیز محتاج تخصص و تجربه به‌ویژه علم و آگاهی است؛ بااین‌حال، کمک‌گرفتن از خرد جمعیِ همۀ متخصصان در رشته‌های گوناگون می‌تواند به اداره‌کنندگان جامعه کمکی شایان کند؛ برای مثال، وقتی رئیس‌جمهور کشورمان اعتقاد دارد در پاکدشت و رباط‌کریم بیکاری ریشه‌کن شده است، باید دولتمردان از این دو شهر الگو بردارند و در صدها شهر دیگر که هزاران بیکارِ سردرگریبان زندگی را در آن‌ها آه می‌کشند، نقشۀ راهی تهیه کنند تا بیکاری در کل کشور ریشه‌کن شود.
لذا اگر به این‌گونه آمارهای غیرواقعی دل ببندیم که مثلاً ما میلیون‌ها مسکن می‌سازیم، میلیون‌ها شغل ایجاد می‌کنیم و ریشۀ بیکاری را خواهیم کند یا این‌گونه بگوییم که ما چون قطاری در حال حرکت و پیشرفت هستیم و عده‌ای ازخدابی‌خبر به ما سنگ می‌اندازند، از آن‌سو، سکۀ نوزده‌میلیون‌تومانی و دلار ۳۷هزارتومانی را نبینیم و دقت نورزیم که طی دو هفته اکثر خودروها به‌طور میانگین پنجاه تا صدمیلیون گران شده‌اند، آنگاه چشم باز می‌کنیم و می‌بینیم در کنار تحریم‌های ناجوانمردانۀ آمریکا و اروپاییانِ ازخدابی‌خبر، چین کمونیستِ بی‌خدا هم در فکر منافع خود است و اینْ مردم ما هستند که آرام‌آرام ارزش کار و نیروی بازوی آنان و ارزش فکر و تخصص و تحصیلات آنان به‌سمت صفر نیل پیدا می‌کند. دراین‌میان، مالکان و صاحبان ده‌ها اتومبیل و هزاران سکۀ طلا روزبه‌روز پول‌دارتر می‌شوند و به زمین و زمان فخر می‌فروشند؛ لذا برای ادارۀ کشور، به مدیرانی با علم و تخصص و تجربۀ کارآمد نیاز داریم؛ زیرا علم و تجربه چون دو بال یک کبوتر هستند که در صورت نقصان هرکدام، پرواز غیرممکن است.

payamgooyesemnan