یادداشت روز به قلم روح اله ساعدی؛

کار، فرهنگ و پژوهش

همه ساله در هفته آخر آذر ماه به منظور گرامیداشت مقوله پژوهش، مراسم ویژه‌ای در سطح دانشگاه برگزار می‌شود. در این مراسم ضمن معرفی برگزیدگان عرصه پژوهش و فناوری در زمینه‌های مختلف از جمله برگزیدگان دانشگاه در جشنواره‌های ملی، مخترعین، مبتکرین، نگارندگان پایان‌ نامه‌ها و رساله‌های برتر دانشجویی، کتابداران نمونه، کارشناسان نمونه آزمایشگاه، مجله علمی پژوهشی برتر، مولفین و مترجمین کتب برتر دانشگاهی و پدید آورندگان مقالات کیفی برتر، از تلاش این عزیزان قدردانی می شود.

اما واقعیت اینکه علیرغم توجه به مقوله پژوهش جایگاه امروز این عنوان مهم در تولید و کسب و کار در کشور چقدر است؟! چقدر پژوهشگران برتر دانشگاهها توانسته اند وارد بازار کار شوند؟!

چندی پیش یکی از دوستان دانشگاهی می گفت؛ از مدتی قبل به دلیل یک نیازمندی شغلی، به دنبال نیروی کار بودم. با تعداد زیادی از کاریابی ها صحبت کردم. در شبکه های اجتماعی و روزنامه فراخوان دادم و از طریق دوستان و آشنایان، سفارش کردم که اگر نیرویی با توانمندی های مد نظر وجود داشت معرفی کنند تا پس از بررسی های اولیه بکارگیری شوند. تعداد زیادی معرفی شده اند و مراجعه کرده اند، و حتی برخی از آنان نفرات برتر دانشگاهی و صاحب تالیف و پژوهش بودند!

نتیجه این شد که تعدادی از مراجعین به شدت به فضای انجام کار مورد نظر، علاقه مند بودند و انگیزه ی لازم برای رفتن به دنبال فرصت های شغلی در بین این کارجویان وجود داشت. بعضی از مراجعین دارای  تخصص های تحصیلی بسیار خوب در زمینه مورد همکاری بودند. یعنی استعداد و علم انجام فعالیت شغلی در آنها وجود داشت و بسیاری از آنها،با میزان حقوق پیشنهادی و توافق شده مشکلی نداشتند. به این معنی که به تناسب فعالیت شغلی و میزان حقوق دریافتی پی برده بودند و به این تناسب رضایت منطقی داده بودند. اما در پایان دو مشکل اساسی پیش آمد، که تقریبا شرایط توافق نهایی برای پیدا کردن یک نیروی مناسب از سوی این دوست گرامی و مشغول شدن کارجو با تحصیلات تکمیلی و پژوهشی در یک زمینه شغلی را با مانع جدی مواجه کرد. اول؛ فاقد تجربه بودن علیرغم علم بالا و فقدان مهارت های توسعه فردی در کارجویان متناسب با مشاغلی که به دنبال آن بودند. و دوم: وجود زمینه هایی از راحت طلبی شغلی نه در همه ی کارجویان بلکه در بعضی از آنها! به این معنی که علیرغم مناسب بودن همه ی شرایط یک شغل، بخش زیادی از کارجویان، کارها و مشاغل میز و صندلی دار را به کارهای میدانی یا فیزیکی ترجیح می دادند! آنها با مقایسه ی بدون توجیه خودشان با دوستانشان که سالهاست در یک فضای شغلی مشغول فعالیت هستند از همین ابتدا بلندپروازی های آنچنانی برای رسیدن یک شبه به آن دستاوردهای چندساله را داشتند و نهایتا حاضر بودند با همین تفکر و با داشتن سوابق دانشگاهی و پژوهشی، هفته ها، ماهها یا حتی سالها، منتظر کوبیده شدن در و التماس یک کارفرما برای نشستن آنها پشت یک میز و آغاز یک روند مدام همراه با موفقیت در آن شغل باشند.

واقعیت اینکه همگان به آمار نه چندان مناسب و حتی غیرواقعی بیکاری در استان واقفیم و ایمان داریم، که علیرغم همه ی حقی که بسیاری از جوانان ما در مسیر شغل یابی دارند، متأسفانه عملکردها به دلیل مشکلات متعدد پیش زمینه ای و علیرغم دلسوزی بسیاری از مسئولین، موفق نبوده است. همیشه معتقدیم این خجالت و شرم ابدی در تاریخ برای این برهه و این قطعه از تاریخ اجتماعی و اقتصادی استان و کشور ایران همیشه باقی خواهد ماند که نتوانستیم از پس تقاضای به حق جوانان این کشور و این استان در مسیر ارائه فرصت های مطلوب شغلی به آنها برآییم. اما این ماجرای نه چندان خوشایند یک روی دیگری هم دارد و آن، عدم توجه به دو مقوله ی مهم در فضای کاریابی جوانان ماست؛ اول، فقدان تجربه و برخی تنبلی ها در افزایش توانمندی ها و شاخصه های توسعه فردی و دوم، ماجرای مهم فرهنگ و عدم توجه به نقش پژوهش در مسیر کسب و کار به معنای واقعی که مسئولین و نخبگان این استان وظیفه دارند، فرهنگ سازی در مسیر انتخاب های شغلی مناسب را برای این عزیزان  را جدی بگیرند. این فرهنگ است که برخی تنبلی ها را از جوانان ما دور می کند، نگاه آنها را به مشاغل و تناسب آن با توانمندی هایشان و حتی پژوهش ها و تالیفات آنان را تغییر می دهد. چرا که از یک شاخه به شاخه ی دیگر پریدن های مدام این عزیزان در مسیرهای شغلی را قطع می کند، و توقعشان از شغل را با توقعشان از پشت میز نشینی یا حقوق های آنچنانی بدون زحمت به توازن و تعادل می کشاند، و البته هجوم یکباره ی آنها به بعضی مشاغل و اشباع شدگی این مشاغل را در یک برهه ی خاص یا در یک منطقه ی جغرافیایی خاص کنترل می کند.

البته هستند بعضی از جوانهای خلاق و پژوهشگر که در این مسیر چه شاهکارهایی  انجام نداده اند. چرا؟! چون آنان با جسارت و جرأت از بعضی مرزهای تخیلی کار و فرهنگ توقعات غیرمنطقی عبور کرده اند و مشاغل خوب با درآمدهای بسیار خوب به وجود آورده اند. علیرغم بعضی ریسک ها و عدم همراهی ها، اما آنقدر فرصت های خوبی در این زمینه در استان کویری و علم پرور سمنان وجود دارد که می توان از آنها بهره جست.  باید همگی از تجربه های پژوهشگران موفق این خطه و کشور بیاموزیم، که با افزایش توانمندی ها و توسعه فردی و بالفعل کردن پژوهش ها و تحقیقات به کسب و کارهای موفق، شاید در سالهای آتی دیگر،خبرهای خوبی از موفقیت های باورنکردنی این عزیزان پژوهشگر به همدیگر بدهیم.

payamgooyesemnan