بازخوانی دیدار کواکبیان و قلیچدار اوغلو در ترکیه

کاندیدای حزب جمهوری خلق ترکیه چگونه رقیب جدی اردوغان شد؟

بازخوانی دیدار کواکبیان و قلیچدار اوغلو در ترکیه

مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم سالاری به همراه تعدادی از اعضای شورای مرکزی حزب، تابستان سال ۱۳۹۸ به ترکیه سفر کردند تا با برخی احزاب ترکیه دیدار و گفتگو کنند. یکی از این دیدارها، دیدار کواکبیان با کمال قلیچدار اوغلو، دبیرکل حزب جمهوری خلق ترکیه و رقیب امسال رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بود. کواکبیان همچنین با جودت ییلماز معاون بین‌الملل دبیرکل حزب عدالت و توسعه ترکیه یا همان حزب رجب طیب اردوغان هم دیدار کرده بود.
حزب جمهوری خلق ترکیه قدیمی‌ترین حزب سیاسی در ترکیه و مهم‌ترین حزب چپ میانه این کشور است که گرایش‌های ملی‌گرایانه، سوسیال دموکرات و لائیک دارد. این حزب در نهم سپتامبر سال ۱۹۲۳ از سوی مصطفی کمال آتاترک رهبر جمهوری نوین ترکیه تأسیس شد. پیش از انتخابات پارلمانی اخیر ترکیه، ۱۶۹ صندلی از مجموع ۶۰۰ صندلی در مجلس ملی ترکیه را تصاحب کرده بود و حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه است.
مروری بر سخنان کمال قلیچدار اوغلو در دیدار دبیرکل حزب مردم سالاری در چهار سال پیش نشان می دهد که این حزب از همان زمان با تقویت پایه های حزبی و افزایش سهم خود در پارلمان ترکیه با نفوذ روی طبقات ضعیف ترکیه، به دنبال حضور موثر در عرصه سیاست و شکست دادن اردوغان در انتخابات بود و مسیری که در نزدیک به چهار سال گذشته طی کرد، دبیرکل این حزب را به مهمترین رقیب اردوغان تبدیل کرد و انتخابات ترکیه را به دور دوم برد.
در دیدار هیات حزب مردم‌سالاری با کمال قلیچداراوغلو دبیرکل حزب جمهوری خلق ترکیه که همان زمان هم در خبرها به عنوان مهم‌ترین رقیب حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه معرفی شده بود، در مقر مرکزی حزب جمهوری خلق ترکیه در آنکارا، دکتر مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم‌سالاری به تفصیل هدف از سفر به آنکارا را تشریح کرد و گفت: تجربه توسعه سیاسی و استقرار دموکراسی و انتخابات حزبی در ترکیه، فرصت مغتنمی برای فعالیت احزاب ایران است. کمااینکه احزاب می‌توانند در توسعه روابط کشورهای منطقه کمک کنند.
وی نقش زنان در شورای مرکزی حزب مردم‌سالاری و نقش جوانان در تصدی شاخه‌ها و تشکیلات استانی این حزب را یادآور شد و گفت: ما به دنبال نظام انتخابات حزبی و تغییر قانون انتخابات در پارلمان ایران هستیم. دبیرکل حزب مردم‌سالاری با دعوت از کمال قلیچدار ‌اوغلو برای سفر به ایران، به روزنامه ارگان حزب مردم‌سالاری و سایت خبری «مردم‌سالاری آنلاین» و وجود چندین کانال حزبی در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: کنگره حزبی ما حدود ۶۰۰ عضو دارد که انتخاب مستقیم دبیرکل و ۳۱ عضو شورای مرکزی را برعهده دارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پیشین با اشاره به فشار حداکثری دولت ترامپ در تحریم ایران گفت: تحریم‌های خارجی موجب انسجام بیشتر احزاب و جبهه‌های سیاسی در داخل می‌شود و لذا همه احزاب قانونی در ایران از اجرای گام سوم در کاهش تعهدات برجامی ایران در صورت عدم پایبندی اروپا به تعهدات خود حمایت می‌کنند.
در ادامه این نشست، کمال قلیچدار اوغلو با ابراز خرسندی از سفر دبیرکل و اعضای هیات حزب مردم‌سالاری به ترکیه از انتقال تجربیات احزاب کشورهای همسایه استقبال کرد و گفت: حزب جمهوری خلق ترکیه حدود یک میلیون و دویست هزار عضو رسمی دارد و به عنوان بزرگترین حزب رقیب حزب حاکم در انتخابات اخیر شهرداری‌ها در استانبول، آنکارا و ازمیر پیروزی‌های خوبی به دست آورده است. وی به آموزش منظم حزبی و جلسات استانی حزب جمهوری خلق اشاره کرد و گفت: ما به صورت رسمی دیدگاه‌های خودمان را در سیاست‌های داخلی و خارجی منتشر می‌کنیم و علی‌رغم نظر دولت گفته‌ایم باید سازمانی از کشورهای ایران، عراق، روسیه، سوریه و ترکیه برای حل مشکلات منطقه‌ای تاسیس شود.
دبیرکل حزب جمهوری خلق ترکیه، دریافت بودجه دولتی را علاوه بر دریافت حق عضویت و کمک‌های مردمی به عنوان مهم‌ترین منبع مالی این حزب دانست و گفت: ما بر مبنای تفکر سوسیال دموکراسی حرکت می‌کنیم و طبقات ضعیف مردم ترکیه از ما حمایت می‌کنند.

در دیدار دبیرکل حزب مردم‌سالاری با معاون دبیرکل حزب عدالت و توسعه چه گذشت؟
دکتر مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم‌سالاری در همان سفر، همچنین در دیدار با جودت ییلماز معاون بین‌الملل دبیرکل حزب عدالت و توسعه ترکیه (رجب ‌طیب اردوغان) بر ضرورت تبادل تجربیات حزبی دو کشور همسایه ایران و ترکیه تاکید کرد. به گزارش «مردم‌سالاری آنلاین»، در این دیدار که در دفتر مرکزی حزب عدالت و توسعه در آنکارا و با حضور نماینده شهر مرزی  وان و آقای فیض‌اللهی معاون سیاسی سفارت ایران در ترکیه انجام شد، دبیرکل حزب مردم‌سالاری با ابراز خرسندی از این دیدار اظهار داشت: مردم ایران از زمانی که مرحوم نجم‌الدین اربکان و حزب رفاه و پس از آن حزب عدالت و توسعه، زمام امور را در ترکیه به دست گرفتند، شاهد توسعه روابط ایران و ترکیه بودند. لذا در اولین سفر حزبی ما به دنبال تقویت هرچه بیشتر روابط به ویژه استفاده از تجربیات ترکیه در زمینه نظام انتخابات حزبی هستیم.  عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پیشین، با اشاره به حمایت ایران از اردوغان در جریان کودتا در ترکیه، از مواضع بین‌المللی و منطقه‌ای حزب توسعه و عدالت و دولت آنکارا علیه تحریم‌های یک‌جانبه و ظالمانه ترامپ تشکر کرد و گفت: مذاکرات آستانه و روابط خوب ایران و ترکیه و روسیه در کمک به سوریه می‌تواند الگوی مناسبی برای روابط منطقه‌ای باشد. کواکبیان در ادامه به چهار نوع انتخابات در ایران و نحوه حضور احزاب اشاره کرد و گفت: البته در پارلمان ایران مدت‌هاست که به دنبال تغییر نظام انتخاباتی و تقویت ساختار حزبی در ایران هستیم.
جودت ییلماز نیز در این دیدار به تفصیل در مورد نحوه عضوگیری و چگونگی آموزش تعداد ۱۰ میلیون عضو حزب عدالت و توسعه، چگونگی تامین مالی احزاب به میزان درصد سهم آنان در پیروزی پارلمانی و شهرداری‌ها و نقش جوانان و زنان و چگونگی ائتلاف با سایر احزاب سخن گفت و افزود: ما از شکست اخیر در شهرداری‌های استانبول و آنکارا عبرت گرفتیم و به خودانتقادی روآوردیم.
معاون بین‌الملل اردوغان در حزب عدالت و توسعه در مورد همکاری‌های دوجانبه ایران و ترکیه و ضرورت افزایش مبادلات تجاری سخن گفت و اظهار داشت: امیدوارم در سفر به تهران بتوانیم از تجربیات انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران به عنوان مهم‌ترین کشور منطقه استفاده کنیم.
شایان ذکر است دبیر کل حزب مردم‌سالاری و هیات همراه در آن سفر، در دفاتر حزب سعادت ترکیه و حزب وطن ترکیه در آنکارا هم حضور یافته و به صورت جداگانه با آقایان تمل کارا ملا اوغلو، دبیر کل حزب سعادت و دوغو پرینچک، دبیر کل حزب وطن ملاقات و گفت‌وگو کردند. در این ملاقات‌ها که با حضور فیض اللهی، معاون سیاسی سفیر ایران در ترکیه صورت گرفت به تفصیل در مورد نحوه جذب اعضا، چگونگی آموزش حزبی، چگونگی انتخاب ارکان حزب و حضور در مراکز قدرت بحث و گفت‌وگو شد. در این دیدارها دکتر مصطفی کواکبیان پس از تشریح هدف سفر، وجود انتخابات برپایه نظام حزبی را از جمله دلایل رشد احزاب در ترکیه دانست و برضرورت تبادل تجربیات احزاب دو کشور تاکید کرد.

تمل کارا ملا اوغلو، دبیر کل حزب سعادت نیز با اشاره به ۱۷۰ هزار عضو این حزب در سراسر کشور ترکیه و برگزاری کنگره‌های استانی حزب از شورای مشورتی حزب سعادت سخن گفت و تاکید کرد این شورا همواره مواظب است تا حزب سعادت هیچگاه از معیارهای معنوی و مذهبی و منطبق با شریعت و اصول مبنایی نجم‌الدین اربکان عدول نکند. وی از یک کمیته‌ای به نام کمیته «حیثیت» در این حزب نام برد که نقش هیات داوری در رسیدگی به تخلفات اعضا را دارد. وی در موضوع سوریه به صراحت از مواضع دولت کنونی ترکیه انتقاد کرد. دوغو پرینچک، دبیر کل حزب وطن نیز با اشاره به ۶۴ هزار عضو این حزب و سوابق تاریخی و دیرینه فرهنگی مردم ترکیه با مردم ایران گفت: خوشبختانه حزب وطن همواره مدافع گسترش روابط ترکیه با ایران بوده است و با هرگونه تنشی در روابط فیمابین مخالفت کرده است.

کواکبیان پس از بازگشت از ترکیه در مجلس چه گفت؟

مصطفی کواکبیان پس از بازگشت از سفر ترکیه، روز سوم شهریور ماه ۹۸ در نطقی در مجلس شورای اسلامی گفت: در ایام تعطیلات مجلس توفیق داشتم سفری به آنکارا داشته باشم و با دبیران کل احزاب این کشور ملاقات و گفت‌وگو کردم و احساس کردم یکی از بزرگترین ضعف ما در مقوله توسعه سیاسی این است که در جمهوری اسلامی انتخابات پارلمانی ما جنبه حزبی ندارد؛ امیدوارم در این فرصت باقیمانده مجلس دهم بتوانیم این نقیصه را جبران کنیم و همان اصلاح قانون انتخابات که شورای نگهبان هم قبول دارد را در دستور کار قرار دهد هرچند که ظاهرا چندان دلسوزی زیادی در بدنه دولت و هیات رئیسه مجلس در این زمینه یعنی در مقوله توسعه سیاسی و انتخابات برمبنای نظام حزبی مشاهده نمی‌شود ولی بدانیم که تنها راه برون رفت از بسیاری مشکلات هم صرفا همین موضوع است.

payamgooyesemnan