گفتگوی روز با مجید غایبی (گزارشگر: علیرضا عربی)

سمنان از نظر پیشینه تاریخی و جاذبه‌های گردشگری جزو ۱۰ شهر برتر ایران است و باید به این ظرفیت‌ها توجه شود

گردشگری به عنوان صنعتی که با بخش های مختلف اقتصادی، فرهنگی، محیط زیست، کشاورزی و خدمات در تعامل است، می تواند به منزله یکی از ابزارهای اصلی توسعه و اشتغالزایی در استان سمنان مورد توجه قرار گیرد.

صنعت گردشگری و اقتصاد مربوط به آن اکنون دچار تغییر و تحول شده است و به گفته کارشناسان باید برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه اقتصادی، صنعت گردشگری را به عنوان رکن اصلی توسعه مدنظر قرار دهند.

گردشگری را می توان در هفت حوزه تفریحی، درمانی، فرهنگی، مذهبی، ورزشی، تجاری، سیاسی و شاخه‌های زیرمجموعه این گروه‌ها تعریف کرد و بر اساس این تقسیم بندی در کشور و استان سمنان ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر وجود دارد.

براساس آمار، کشور ایران جزو ۱۵ کشور برتر دنیا از لحاظ جاذبه‌های فرهنگی، طبیعی، مذهبی و زیارتی است، اما در رتبه‌ بندی‌های جهانی در میان ۱۳۹ کشور رتبه ۱۱۴ را به خود اختصاص داده است و به لحاظ درآمد گردشگری نیز در رتبه ۷۰ جهان قرار دارد که نشان‌دهنده سهم ناچیز کشور در این صنعت جهانی است.

بر اساس آمار ۱۶ درصد از جمعیت جهان گردشگر هستند که تعداد آنها حدود ۱.۲ میلیارد نفر است. در این میان حدود ۲۲۰ میلیارد دلار هزینه حمل و نقل این تعداد گردشگر در جهان است.

در ایران هدفگذاری در صنعت گردشگری رساندن تعداد گردشگران ورودی به ۲۵ میلیون نفر است.

با اندک تامل و قیاس بین درآمد نفتی کشور و صنعت گردشگری می توان به جرات گفت که گردشگری سود خالصی است که نصیب کشور می شود و مانند نفت پایان پذیر نیست.

با توجه به اهمیت صنعت گردشگری و وجود ظرفیت های گردشگری در استان سمنان استفاده از یک رویه مناسب برای برنامه ریزی های مناسب و کارآمد و اولویت بندی سرمایه گذاری در مناطق مختلف این استان ضروری است.

به اعتقاد صاحبنظران در صنعت گردشگری آنچه که اهمیت دارد گردشگران خارجی است که می تواند ارز را به کشور وارد کند و توسعه صنعت گردشگری در استان سمنان نیازمند بازنگری زیرساخت های اقتصادی است، گردشگر به حمل و نقل مطلوب، اقامتگاه مناسب و رستوران هایی با استانداردهای بین المللی از مبدا تا مقصد نیاز دارد.

صنعت گردشگری در مقایسه با دیگر صنایع و کشاورزی جزو صنایع کم آب است ولی هم تراز کشاورزی و صنعت رونق اقتصادی ایجاد می کند.

اگر استان سمنان را براساس شاخص های توسعه گردشگری مانند میزان برخورداری از جاذبه های طبیعی، جاذبه های تاریخی، فرهنگی و موقعیت جغرافیایی ممتاز به دلیل قرار گرفتن در مسیر گذرگاهی و معبر ورود به مشهد مقدس بررسی کنیم با کمی تامل متوجه می شویم استان سمنان با داشتن آثار تاریخی شناسایی شده و اثر تاریخی، طبیعی و معنوی ثبت ملی شده هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را در جذب گردشگر پیدا کند.

استان سمنان آثار معنوی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده دارد اما یک نمایشگاه دایمی برای نشان دادن و حفظ آداب و رسوم چندین هزار ساله این استان وجود ندارد که اگر باشد گذشته و هویت استان نسل به نسل منتقل می شود و به فراموشی سپرده نمی شود و هم نقطه عطفی برای جذب گردشگر، اشتغالزایی و رونق اقتصادی است.

به گفته کارشناسان ایجاد نمایشگاه دایمی فروش صنایع دستی با جانمایی مناسب در شهر که نمایانگر هنر و پیشه مردم کویر است موجب جذب توریسم می شود.

هم افزایی دستگاه های اجرایی و همکاری با بخش خصوصی به منظور ترمیم و بازسازی حداقل نیمی از هزار آثار تاریخی به جا مانده در این استان و تامین زیرساخت های لازم برای استفاده از ظرفیت های طبیعت گردی، آب درمانی و کویر نوردی نقش مهمی در جذب گردشگران داخلی و خارجی و رونق اقتصادی در استان سمنان دارد.

پس از فراهم کردن زیرساخت ها، شناسایی استان به گردشگران اقدام مهمی است که در اولین قدم می توان از صنایع دستی و قاب عکس اماکن تاریخی در اهدای هدایا به مسوولان استفاده کرد، البته ناگفته نماند که برخی دستگاه های اجرایی انصافا در این بخش خوب عمل کرده اند. و در کنار فراهم کردن زیرساخت و معرفی این استان ضروریست زیباسازی فضای عمومی و ساخت المان های شهری متناسب با آداب و رسوم و اقلیم این منطقه مدنظر قرار گیرد.

فرهنگ سازی و آموزش به شهروندان درباره نحوه برخورد با گردشگر و تبیین آنها از دیگر نکات کلیدی برای جذب گردشگر است و ضروریست در این زمینه نیز اقدامات فرهنگی صورت گیرد.

انجمن دوستداران میراث‌ فرهنگی و طبیعی سمنان با هدف شناسایی، مرمت، حفاظت و معرفی آثار تاریخی سمنان، احیای فرهنگ، سنت‌ها و آداب و رسوم مردم سمنان و همچنین نگهداری و شناسایی میراث طبیعی شهر، فعالیت خود را از سال ۱۳۹۳ آغاز کرده است.

به طور کلی فعالیت های انجمن را می توان در حوزه های میراث فرهنگی-توسعه‌ی گردشگری-صنایع دستی و حفاظت از آثار تاریخی و محیط زیست نام برد.

برای آشنایی بیشتر با این انجمن و اطلاع از عملکرد و فعالیت های آنان در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری گفتگویی با مدیر عامل این انجمن انجام دادیم که به نظر می رسد.

*لطفا خودتان را به طور مختصر معرفی بفرمایید

به نام خداوند جان و خرد       کزین برتر اندیشه بر نگذرد

مجید غایبی  هستم. مدیرعامل انجمن دوستداران میراث فرهنگی و طبیعی سمنان، کارشناس برق قدرت و کارشناسی ارشد میکرو و نانو الکترونیک.

*لطفا رزومه و فعالیت ها و افتخارات خود را در زمینه ی گردشگری، برای خوانندگان عزیز ما بفرمایید.

۲۲ سال سابقه خدمت در شرکت برق منطقه ای سمنان در قسمتهای مختلف داشته‌ام و از سال ۱۳۹۳ فعالیت اجتماعی و میراث فرهنگی گردشگری و محیط زیستی را در کنار وظایف سازمانی خود انجام داده ام و سعی کردم در اوقات فراغت به امور انجمن بپردازم.

*چه چیزی باعث شد که شما در زمینه ی گردشگری وارد شدید و علاقه مندی و فعالیت نشان دادید؟

از دوران نوجوانی به تاریخ میراث فرهنگی و گردشگری علاقه داشتم و در دوران جوانی با دیدن تخریب هایی که در بافت تاریخی اتفاق می افتاد غمگین و ناراحت می شدم و همیشه به دنبال راهی می گشتم تا بتوانم جلوی این اتفاقات را بگیرم از خود سوال می کردم چرا شهرهای دیگر مثل اصفهان و شیراز و یزد آثار خود را درست کرده‌اند ولی ما داریم تخریب می کنیم؟ چرا ما همیشه به این شهرها مسافرت می کنیم ولی کسی به شهر ما مسافرت نمی کند ؟ متاسفانه در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ تخریب ها شدت گرفت . در سال ۹۳ با مشورت آقای دکتر علی خیرالدین ایشان پیشنهاد تشکیل یک انجمن مردمی را دادند که من هم با خوشحالی قبول کردم و هیات موسس با کمک و راهنمایی ایشان تشکیل شد.

*کمی در خصوص انجمن دوستداران میراث فرهنگی و طبیعی برای خوانندگان ما بگویید؟

انجمن از سال ۱۳۹۳ فعالیت خود را شروع کرد و در ۱۳۹۴/۵/۵ با شماره ۴۹۷ ثبت رسمی شد و مجوز فعالیت از فرمانداری سمنان دارد. اعضای هیات مدیره فعلی انجمن آقایان دکتر علی خیرالدین رییس هیات مدیره، مهندس محمد زحمتکش نایب‌رییس، مهندس حمیدرضا عباسی خزانه‌دار، دکتر حمید محمدیان سمنانی، حامد مداح، خانم ناهید جواهری و بنده عضو هیات مدیره هستیم. آقای دکتر فتح الله قدس بازرس اصلی و خانم مرضیه والی پور بازرس علی البدل هستند. البته در سال‌های گذشته افراد دیگری عضو هیات مدیره انجمن بودند از جمله آقای دکتر کاظم شربتدار، مهندس منصور بیرقی، آقای حمید پناهیان، مهندس محمد بخشایی و مهندس فرید مداح.  انجمن با کمک مردمی و پرداخت حق عضویت به صورت اختیاری توسط برخی از اعضاء اداره می شود. اعضا در کارگروه های ششگانه به صورت تیمی فعالیت‌های گسترده‌ای انجام می دهند.از سال ۱۳۹۳ تاکنون بیش از ۶۰۰ برنامه اجرا کرده ایم که با زحمات و تلاش‌های مسوولین و اعضای کارگروه ها بوده و به نوبه خود در اینجا از تک تک افراد تشکر و قدردانی می‌کنم. چون این عزیزان بدون کوچکترین چشمداشتی کارها را پیش بردند و برنامه‌ها را اجرا نمودند.

*در حال حاضر چند عضو دارد و چه اهدافی را دنبال می کند؟

انجمن ۴۰۰ عضو دارد و اهداف زیر را دنبال می کند.  برنامه های فرهنگی هنری ادبی ، زبان سمنانی ، گردشگری و تورهای سمنان گردی و طبیعت گردی ، پاکسازی محیط زیست و بناهای تاریخی ، مرمت بناهای تاریخی ، جذب سرمایه گذار ، معرفی صنایع دستی فرهنگ و آداب و رسوم سمنان ، توسعه گردشگری ، حفظ بناهای تاریخی و بافت تاریخی ارزشمند سمنان ، معرفی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی و هنرهای سمنان.

*به نظر شما بزرگترین مشکل توسعه گردشگری در استان چیست؟

نداشتن طرح جامع گردشگری و برنامه مدون برای توسعه گردشگری، عدم آگاهی و شناخت کافی مسوولین و مردم شهر از ظرفیت‌های موجود و مزایای توسعه گردشگری ،تک محوری و عدم اتحاد در بین مسوولین برخی دستگاه ها ،عدم رعایت قانون و احترام نگذاشتن به حریم بناهای تاریخی ، نداشتن اتاق فکر با حضور نخبگان جامعه.

*انجمن دوستداران میراث فرهنگی برای رفع این مشکلات چه اقداماتی انجام داده است؟

در این سال‌ها سعی کردیم با اطلاع رسانی و اجرای برنامه های مختلف سطح آگاهی عمومی را بالا ببریم. جلسات مختلفی را با مسوولین برگزار کردیم و درخواستها و مطالبات را مطرح و پیگیری نمودیم.

*دلیل عمده عدم توسعه گردشگری در استان چیست؟

برای توسعه گردشگری باید همه یک صدا شوند و گردشگری از شعار خارج شود. به عنوان مثال برای آزادسازی کاروانسرای شاه عباسی سمنان همه یک صدا شدند تا به نتیجه برسند. شهرداری ، شورای شهر ، میراث فرهنگی ، مردم و سازمان‌های مردم نهاد همه با هم مطالبه کردند .در تمامی امور هم باید به همین شکل یک صدا باشیم. شهرداری و شورای شهر باید به کمک میراث فرهنگی بیایند .. شیراز- اصفهان و یزد که در این خصوص موفق بوده‌اند شهرداری‌های آن شهرها پای کار بودند. تمام بافت تاریخی این شهرها توسط شهرداری کف سازی، بدنه سازی و سنگ فرش شده. وقتی در اصفهان در بافت تاریخی قدم می زنید تا به یک مکان تاریخی برسید مشاهده می کنید تمام خیابان‌های اطراف آن سنگ فرش شده است و زیبایی فضای سبز و مبلمان شهری در آن دیده می‌شود که حس طراوت و شادابی را به گردشگر القا می‌کند و همین باعث می‌شود که گردشگر نه یک بار بلکه چندین بار برنامه سفر به اصفهان داشته باشد. ما هم بافت تاریخی فرهنگی منحصر به فردی داریم که جز ۵ بافت تاریخی ارزشمند ایران است ، بزرگترین بافت تاریخی استان را داریم ، کوچه پس کوچه های آن منحصر به فرد است ، سابات های آن را در هیچ کجای دیگر نمی توان یافت ولی متاسفانه در سال‌های گذشته به بهانه‌های مختلف بخش‌های زیادی از آن را تخریب کردیم . بناهای خشتی خود را که نشانه گر هویت معماری و فرهنگی اجتماعی ما بود تخریب و به جای آن ساختمان هایی با نماهای جدید در کوچه پس کوچه ها ساختیم ، میتوانستیم این ۳۵۰ هکتار بافت تاریخی خشتی را با رعایت اصول استاندارد حفظ کنیم و ساختمان‌های جدید را در دیگر نقاط شهر و خارج از بافت تاریخی بسازیم. اگر این کار را می‌کردیم و برنامه‌ریزی درستی داشتیم الان یکی از بزرگ‌ترین شهرهای خشتی جهان بودیم و به همین سبب گردشگران زیادی از سراسر جهان جذب می کردیم. هنوز هم دیر نشده و لکه هایی ارزشمند از این پهنه بزرگ باقی مانده، باید اینها را حفظ کنیم.

*برای رسیدن به گردشگری پایدار در استان باید چه برنامه ای اجرا شود؟

گردشگری وقتی پایدار می‌شود که اقتصادی باشد و کمترین مخاطرات را داشته باشد .در دنیای امروز گردشگری را صادرات نامریی می نامند . یکی از مهمترین مسایل در دنیای امروزی حفظ محیط زیست است.  توسعه صنعتی و به خصوص صنایع آلوده محیط زیست  سلامت مردم را به خطر انداخته است .در حال حاضر پس از گذشت سه دهه از توسعه صنعتی در سمنان به برخی مخاطرات آن پی برده‌ایم. اگر همین سرمایه گذاری در ۳۰ سال گذشته در توسعه گردشگری سمنان اتفاق می افتاد، الان شاهد درآمدهای پایدار برای همه مردم شهر بودیم.

*آیا در استان سمنان می‌توانیم در حوزه مدرنیته با کشورهای دیگر وارد رقابت شویم؟

بستگی دارد مدرنیته را چگونه تعریف کنیم و از چه زاویه ای به آن نگاه کنیم. ولی با خلاقیت و ابتکار و میدان دادن به جوان‌ترها و هنرمندان امکان پذیر است. سمنان یکی از شهرهای هنرمند پرور است. بهترین سفال های ایران و جهان را تولید می‌کنیم. سال گذشته به عنوان یکی از سه کاندید شهر خلاق سفال در یونسکو بودیم ولی به دلیل کم کاری و بی‌تفاوتی برخی مسوولین این فرصت‌ها را داریم از دست می‌دهیم. با وجود این همه هنرمند سفال و سرامیک در شهر سمنان باید از در و دیوار شهر سفال ببارد. اگر دستگاه‌های متولی همت کنند و به عنوان شهر خلاق سفال و سرامیک در یونسکو معرفی شویم ارزش افزوده بسیاری برای شهرمان به ارمغان می آورد. به نظر من مدرنیته را باید با فرهنگ و آداب و رسوم منطقه خودمان ادغام کنیم آن وقت محصولی منحصر به فرد خواهیم داشت و می توانیم رقابت کنیم. صرفاً انتقال مدرنیته به تنهایی نمی تواند جذب گردشگر کند . به عنوان مثال استفاده از سیستم هوشمند حمل و نقل عمومی که با جمعیت ، ظرفیت ، شهرسازی و فرهنگ بومی ما همخوانی داشته باشد می تواند کمک بزرگی به کاهش ترافیک ، حفظ محیط زیست و سلامت مردم ، بهینه سازی منابع مالی شهرداری و شهروندان و بسیاری از منافع دیگر باشد و منحصر به فرد بودن آن حتی گردشگران را نیز به شهر سمنان جذب کند که این کار نیاز به مطالعات علمی و پژوهشی دارد که متاسفانه تهیه طرح ها و برنامه های عملی و بلند مدت در دستور کار نیست و اکثر طرح ها و پروژه ها بدون مطالعه با اهداف کوتاه مدت انجام می شود.

*اگر بخواهیم جایگاه گردشگری استان سمنان را در کشور یا جهان ارتقا بخشیم، باید چکار کرد؟

باید به ظرفیت هایی که داریم توجه کنیم و برنامه بلند مدت داشته باشیم.

*سوال این جاست تاکنون چقدر توانستیم از ظرفیت فراوان و منحصربفرد استان در بخش های مختلف برای توسعه اقتصادی و صنعت گردشگری استفاده کنیم؟

واقعیت این است که تا کنون هیچ استفاده‌ای از ظرفیت‌ها نکرده ایم. حتی برخی از این ظرفیت‌ها را تهدید دیدیم. مثلاً برخی یک خانه خشتی قدیمی را یک تهدید می دانند!  یکی از ظرفیت‌های بی‌نظیر وجود دانشکده گردشگری در دانشگاه سمنان است که تاکنون هیچ استفاده‌ای از آن جهت توسعه گردشگری شهر نشده است.  قلعه هایی که داریم ظرفیت مناسب به فرد است. هیچ کس از وجود این قلعه ها اطلاعی ندارد ، کویر جنگل کوه و آسمان ظرفیت است از هیچ کدام از این ها استفاده‌ای نکرده‌ایم چون هیچ برنامه مدونی نداریم . به محوطه باستانی چال خندق در محلات سمنان که همان دژ چرمنه معروف در شاهنامه است را با ساختن برج شیطان به این شکل بی احترامی می کنیم ، محوطه‌ای که ۲ بار کار باستان شناسی در آن انجام شده است و آقای دکتر رضوانی اگر اشتباه نکنم در سال ۱۳۹۶ مقاله ای چاپ کردند و پس از بررسی ابزارهای سنگی ۱۵ هزار ساله در این محل کشف کردند. در سال ۱۳۹۹ هم  با باستان شناسی روی تپه به لایه‌هایی از دوره پارت ها رسیده اند که اینها قابل توجه است ، تپه تاریخی ثبت ملی شده است ولی شهرداری در کنار آن یک برج آهنی دقیقاً در حریم قانونی آن احداث کرده، هر گردشگری برای دیدن این منطقه باستانی آمده از ساخت این برج تعجب کرده است ، الان هم شهرداری با هزینه چند میلیاردی با وجود این همه مشکلات مالی قصد تکمیل کردن این برج را دارد. مطمئن باشید این موضوع در تاریخ سمنان ثبت خواهد شد و کسانی که به تاریخ و فرهنگ این شهر خیانت کرده‌اند در آینده نامشان بر سر زبان ها خواهد بود. پیشنهاد شفاف ما به شهرداری جمع آوری و فروش آهن آلات فرسوده این برج است که سال‌ها در معرض باد و باران بوده و چندین میلیارد به درآمد شهرداری اضافه می‌ شود.  پیشنهاد بعدی انتقال آن به نقطه دیگر از شهر است.

*پرسشی که کارشناسان امر مطرح می کنند این است که مدیریتهای مربوط چرا نتوانسته اند تاکنون برنامه منسجم و کارشناسی و هدفمند برای توسعه صنعت گردشگری استان تدوین کنند تا راهبردهای آن گام به گام اجرایی شود و امروز نهایت بهره برداری را از این ظرفیت کرده باشیم؟

به نظر رخوت ، بی تفاوتی و بی انگیزگی باعث شده تاکنون برنامه ای نداشته باشیم. خارج از بدنه کارشناسی هم که می‌توان مطالبه گر باشند نظرات مختلف است. یکی می گوید اولویت آب است، یکی می‌گوید صنعت، دیگری می‌گوید فقط معدن،  آن یکی فریاد می‌زند راه و یکی می‌گوید آموزش عالی و همه در حد شعار باقی مانده است تا زمانی که نیازها،  اولویت بندی و کارشناسی نشود و اهداف مشخص نشود، کارها با کندی پیش می رود و دیر به نتیجه می رسیم.

*به نظر شما چه راهکاری باید اتخاذ شود تا ورود بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در مرمت آثار تاریخی و تبدیل خانه های تاریخی به اماکن گردشگری افزایش یابد؟

بخش خصوصی زمانی وارد عرصه می‌شود که منفعت اقتصادی را حس کند. این چند نفری هم که الان آمده اند واقعا عاشق بوده اند و امیدوارم شروع خوبی داشته باشند که الگویی برای دیگران بشوند. جا دارد از همین جا از آقایان شهرام ذوالفقاری، آقای عاشور، آقای محسن مداح، آقای ماشاالله عمید، آقای عزیزالدین، آقای کاشیان، آقای مزینانیان و بقیه عزیزان که شاید نامشان خاطرم نباشد نامی ببرم و از طرف خودم و انجمن تشکر نمایم. بخشی زیادی از خانه‌های تاریخی در اختیار مردم است و مالک شخصی دارد و عمدتاً مشکلات وراثتی دارند. از همه همشهریان و مردم عزیز تقاضا دارم خودشان دست به کار شوند و خانه آبا و اجدادی خود را مرمت کنند. مطمئن هستم در هر خانواده و طایفه ای حداقل یک نفر علاقه مند به میراث فرهنگی و گردشگری وجود دارد و آن یک نفر می تواند متولی شود و نماینده خانواده باشد تا خانه آبا و اجدادی خود را بازسازی کند و برای خود اشتغال ایجاد کند. باور کنید امسال در شیراز و برخی شهرهای گردشگر پذیر، خانه های معمولی را شبی ۲ تا ۳ میلیون تومان اجاره می دادند.

*در خصوص اقدامات انجمن در شناسایی میراث فرهنگی استان مختصری بگویید.

همانگونه که در ابتدای عرایضم گفتم انجمن فعالیت های زیادی داشته است ولی واقعاً محدودیت‌های مالی زیادی داشته ایم که امکان انجام تمام برنامه ها وجود ندارد ولی تلاش خودمان را می‌کنیم با وجود تمام مشکلات و محدودیت ها تاثیر گذار باشیم.

*برگزاری جشنواره های مختلف و تورهای گردشگری از جمله اقدامات انجمن دوستداران میراث بوده است. آیا برای امسال برنامه های متنوع و جدید دیگری در این حوزه پیش بینی شده است؟

برنامه های روتین که هر سال در حال برگزاری است را امسال هم در دست اجرا داریم از قبیل برنامه شب های حافظ در چهارشنبه آخر هر ماه و برنامه شکوه دوباره زبان سمنانی در چهارشنبه دوم هر ماه. برنامه‌های ۳۰ دی و هفته‌های فرهنگی سمنان و جشنواره گل نرگس و تورهای سمنان گردی طبق روال گذشته ادامه دارد. در فکر اجرای رویداد سمنان ۲۰۲۵ هم هستیم که انشاالله با موافقت هیات مدیره در آینده برنامه‌ریزی خواهیم کرد. یکی از خانه های تاریخی سمنان در محله کهن دژ را هم با کمک خیرین و اعضای هیات مدیره و اعضای انجمن در سال ۱۳۹۷ خریداری کرده ایم که انشالله امسال مرمت آن را آغاز می کنیم تا هم دفتر انجمن باشد و هم پایگاه فرهنگی در بافت تاریخی سمنان.

*شما در جایی عنوان کرده بودید که بهترین راه برون‌رفت از مشکلات اقتصادی و توسعه شهر، جذب گردشگر است. کمی در این خصوص توضیح دهید و راهکار شما چیست؟

به ازای هر ۱۰ گردشگر دو شغل مستقیم ایجاد می‌شود .در دنیای امروز در کشورهای در حال توسعه گردشگری بیش از ۵۰ درصد سهم اشتغال را ایجاد کرده و درآمدهای بسیار خوبی برای مردم به وجود آمده است. اگر گردشگری در سمنان رونق بگیرد فقط در بخش صنایع دستی می‌توانیم هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کنیم .من همیشه مشهد را مانند ظرفی می دانم که ما ایرانی ها پس انداز سالیانه خود را حداقل سالی یکبار به داخل این ظرف می‌اندازیم . هر ساله حدود ۳۰ میلیون نفر به مشهد سفر می کنند و ببینید چه اشتغالی آنجا ایجاد شده است. اصفهان و شیراز و یزد و تبریز و چند شهر دیگر هم همینطور ، بخش زیادی از درآمدهای مردم این شهرها از مسافران زائرین و گردشگران تامین می‌شود. مردم این شهر ها یاد گرفته اند چگونه از راه گردشگری مذهبی ، تفریحی ، فرهنگی ، تاریخی درآمد کسب کنند.

*امسال علی رغم حضور مسافران و گردشگران به شهر سمنان، متاسفانه شاهد نقاط ضعف بسیاری در ارائه خدمات مناسب و جذب بیشتر گردشگر بودیم. آیا قبول دارید کم کاری دستگاه های اجرائی مربوطه و سنگ اندازی برخی افراد باعث جذب گردشگر در سمنان شده است؟

همانطور که فرمودید امسال مردم پس از دو سال خانه نشینی به مسافرت نوروزی رفتند. خود من هم از شهرهای شیراز -اصفهان و بوشهر بازدید داشتم. طبق آمار رسمی بوشهر امسال پذیرای بیش از ۶ میلیون نفر مسافر نوروزی بود که من با چشم خودم جمعیت را دیدم .در شیراز و اصفهان هم به همین شکل بود و چند میلیون نفر گردشگر آماده بود. کرایه منزل معمولی و آپارتمانی ۷۰ متر به شبی ۲ تا ۳ میلیون تومان رسیده بود. مردم این شهرها درآمدهای بسیار خوبی از این فرصت کسب کردند. اما درشهرسمنان سکوت و خلوتی خیابان ها را شاهد بودیم. با جود این همه آثار تاریخی و جاذبه طبیعی متاسفانه نتوانستیم برای جذب گردشگر برنامه‌ریزی کنیم.  امسال در بین مردم و فضای مجازی شاهد بودیم همه از نابسامانی ورودی های شهر گلایه‌مند بودند. اتفاقات زیادی باید رقم بخورد تا گردشگر جذب شود ، به نظر من این همه گردشگر و مسافر که از شهرهای دیگر دیدن کردند برای سال آینده بی شک شهر دیگری را انتخاب خواهند کرد . برای نوروز سال آینده از همین الان باید برنامه داشته باشیم . برای تمام ایام سال باید برنامه داشته باشیم.

*به نظر شما در حال حاضر جایگاه سمنان به لحاظ پیشینه تاریخی و نیز نقاط گردشگری در رده چند قرار دارد؟

به جرات می‌توانم بگویم سمنان از نظر پیشینه تاریخی و جاذبه‌های گردشگری جزو ۱۰ شهر برتر ایران است ولی باید به این ظرفیت‌ها توجه شود.

*از دیدگاه شما نقش شهرداری و شورای شهر برای فراهم نمودن بستر های لازم در بافت تاریخی چه می تواند باشد؟

نقش شهرداری و شورای شهر بسیار مهم است. هر ساله میلیاردها تومان بودجه شهرداری مصوب می‌شود و کارهای نسبتاً خوبی در شهر انجام می‌شود. ولی پروژه هایی هم داشته‌ایم که با اقبال عمومی روبرو نشده و موفق نبوده و باعث حیف و میل بیت المال شده است و نیاز به نام بردن نیست چون همه میدانند.  شهرداری به خوبی برای زیباسازی قسمت هایی از شهر در این سال‌ها تلاش کرده، ولی واقعاً قسمت‌های جنوبی شهر و بافت ارزشمند تاریخی مغفول مانده ، شورا و شهرداری از اختیارات قانونی خود می توانند استفاده کنند و بافت تاریخی و خشتی سمنان را حفظ نمایند.  اختصاص بودجه بیشتر- تصویب قوانین تشویقی برای مرمت بناها و خانه‌های تاریخی همکاری و تسهیل سرمایه گذاران این بخش-  تشکیل اتاق فکر با فعالان گردشگری و سازمان‌های مردم نهاد و نخبگان- نصب تابلوهای راهنما برای اماکن تاریخی به صورت تک بنا – اولویت بندی پروژه ها بر اساس بودجه- المان های شهری متناسب که امسال نسبت به سال‌های گذشته از نظر کیفی و کمی رشد قابل توجهی داشته است-  سوق دادن المان های شهری به سمت شهر خلاق سفال و سرامیک -پرهیز از طرح‌ها نظرات و پروژه‌های سلیقه‌ای – تهیه نقشه راه و طرح جامع گردشگری و هدف‌گذاری تکمیل پروژه های نیمه کاره و خانه های در تملک شهرداری – ورود شهرداری و به زیباسازی سنگفرش بدنسازی ایجاد فضای سبز آبنما و نورپردازی در بافت تاریخی به مانند شهرهایی مثل اصفهان شیراز و یزد.

*آیا انجمن در حوزه بوم گردی هم وارد شده است؟

تا به حال وارد کار اجرایی نشده ایم، چون فلسفه تشکیل انجمن های مردمی کار اجرایی نیست بلکه مطالبه گری است. کار اجرایی باید به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران واگذار شود ولی به هر حال در آینده ممکن است با تصویب هیات مدیره و اعضا وارد کارهای اجرایی هم بشویم و البته منع قانونی برای انجام ندارد.

*درباره مزیت های بوم گردی کمی توضیح دهید؟

بوم گردی در اصل به این مفهوم است که یک گردشگر یک یا چند روز را در کنار خانواده‌ای با فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت با آنچه خود دارد بگذراند و با مردمان بومی مناطق مختلف آشنا شود. ولی امروز با ایجاد قوانین بسیار زیاد و دست و پاگیر شکل اصلی آن تغییر کرده و بیشتر شبیه به اقامتگاه سنتی شده است. با توسعه بوم گردی هم اشتغال زیادی ایجاد می‌شود و هم درآمدهای پایدار را برای خانواده‌ها به ارمغان می آورد و هم توسعه فرهنگی و آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه صورت می گیرد.

*برای جذب گردشگر داخلی و خارجی در این حوزه چه امکانات و زیرساخت هایی نیاز است؟

برای جذب گردشگر داخلی و خارجی امکانات و زیرساخت هایی نیاز است. ما ظرفیت‌های زیادی داریم اول باید به این ظرفیت ها رسیدگی کنیم با این مفهوم که به سرعت بافت تاریخی را به صورت استاندارد و با رعایت اصول میراثی و مرمتی بازسازی کنیم ، خانه های تاریخی را مرمت کنیم ،  کوچه پس کوچه ها، سابات ها ، آب انبارها ، یخچال ها گذرها را مرمت کنیم ،  ظرفیت هایی همچون کویر کوه جنگل هم داریم که باید سرمایه‌گذار بیاوریم تا با ایجاد کمپ های گردشگری آماده جذب و پذیرایی از گردشگران بشویم . یکی از مشکلات اساسی سمنان کمبود اقامتگاه و هتل است که باید در این بخش هم سرمایه گذاری شود. برای اقامت گاه ظرفیت بالای خانه های تاریخی را داریم که می‌تواند به سرعت این اتفاق بیفتد.  تابلوهای راهنمایی نصب شود ،  راهنمای های گردشگری ساماندهی شوند. سپس باید یک تیم تبلیغاتی حرفه ای برای تهیه تیزرهای معرفی جاذبه های گردشگری سمنان شروع به کار کرد. خوشبختانه اکنون از ظرفیت رسانه‌ای و فضای مجازی می توان استفاده بسیار خوبی کرد.

*نظر شما در خصوص روزنامه پیام استان سمنان؟

بنده روزنامه پیام را از زمانی که هفته‌نامه بود مطالعه می کردم و الان به وجود این روزنامه خوب افتخار می‌کنم و از همه دست اندرکاران این مجموعه سپاسگزارم.

*سخن آخر.

خدایا چنان کن سرانجام کار                 تو خشنود باشی و ما رستگار

و سخنی از شیخ علاءالدوله سمنانی: صد خانه اگر به طاعت آباد کنی                      به زان بود که خاطری شاد کنی

گر بنده کنی لطف آزادی را                   بهتر که هزار بنده آزاد کنی

*به نظر می رسد باید جریانی راه اندازی شود تا شهروندان و مردم نسبت به آثار تاریخی و طبیعی شهر خود حساسیت پیدا کنند. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟

بله کاملا درست است. با جریان سازی و فرهنگ سازی می توان مردم را باید به این مهم حساس کرد تا خودشان پای کار بیایند.

payamgooyesemnan