فرصت سوزی شهرداری و میراث در بهره برداری از تپه تاریخی چال خندق(دژ چرمنه) سمنان

یادداشت روز به قلم سجاد غریبی؛

فرصت سوزی شهرداری و میراث در بهره برداری از تپه تاریخی چال خندق(دژ چرمنه) سمنان

برج چرمنه یکی از پرحرف و حدیت‌ترین پروژه‌های شهری می باشد که در محوطه تاریخی چال خندق سمنان ساخته شده است. محوطه باستانی چال خندق یا دژ چرمنه در خیابان حکیم الهی واقع شده است. به دلیل حفر خندق در این منطقه در دوره اسلامی، این اثر به عنوان چال خندق معروف شده است و در ۹ اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۲ با شماره ۸۶۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در کاوش حدودا یک‌ماهه تیم باستان‌شناسی دانشگاه تهران از چال خندق، برای نخستین بار ابعاد تاریخی اثر و لایه‌هایی از دوره‌های تاریخی اشکانی و ساسانی در این محوطه تاریخی مورد تحلیل و بررسی باستان‌شناسانه قرار گرفت. البته به ‌دلیل پیچیدگی خاص، ویژگی‌های منحصر به‌فرد و کمبود اعتبار، تاکنون امکان پژوهش کامل و پیشرفته بر روی این اثر مهیا نشده است.
برج چرمنه یک مجتمع شیشه‌ای است که با هدف توسعه فرهنگی و گردشگری در حال ساخت می باشد و بناست در بالای این مجتمع فضایی برای رصد ستارگان مهیا شود تا شهروندان و همچنین گردشگران از آن‌ها بهره‌مند شوند؛ اما به دلیل احداث در حریم این محوطه تاریخی، طی سال‌ها نتوانسته به سرانجام برسد.
قرار گرفتن سازه برج چرمنه، در کنار دژ تاریخی چرمنه، سبب نارضایتی دوست‌داران میراث فرهنگی و آثار تاریخی شده است. علاقه‌مندان آثار تاریخی سمنان، چند سالی است که خواهان انتقال برج از این محوطه تاریخی هستند. آنها برای رسیدن به هدف خود از شهرداری تقاضا دارند که، برج شیشه‌ای چرمنه را که سازه‌ای فلزی و ناهمگون است، از حریم محوطه تاریخی دژ چرمنه انتقال دهند تا این تپه باستانی در معرض دید عموم مردم قرار گیرد. این گروه، همچنین خواستار کار کاوش در این محوطه تاریخی برای روشن شدن زوایای تاریک این محوطه تاریخی هستند.
در دوره اول سفر ریاست جمهوی به سمنان، مهندس ضرغامی وزیر میراث فرهنگی در بازدید از این مجموعه برای نجات‌بخشی تپه تاریخی چال خندق (دژ چرمنه)، پاک‌سازی سطح تپه، سامان‌دهی فضای اطراف، حصارکشی، نصب تابلوی معرفی و… تاکید نمود.  وی همچنین تاکید داشت که وضعیت بنای شیشه‌ای کنار تپه تاریخی چال خندق، زیبنده یک تپه تاریخی نیست و نیازمند سامان‌دهی می باشد.
سال گذشته شورای اسلامی شهر سمنان نظر موافق خود را برای جمع آوری سازه حریم دژ چرمنه و درخواست طرح جایگزین به همراه برآورد هزینه و گرفتن تایید میراث‌ فرهنگی را به شهرداری سمنان ارائه نموده، تا پس از ارائه طرح، نشستی با مسئولان میراث فرهنگی در خصوص نوع همکاری و مشارکت در خصوص دژ تاریخی چرمنه برگزار شود.
در همین راستا یکی از اعضای شورای شهر نیز اعلام نمود که آب کشاورزی و باغات اطراف این اثر باعث نشست و تخریب این اثر ملی می‌شود و لازم است میراث فرهنگی برای تملک زمین های اطراف و حفظ این بنای تاریخی بودجه بیشتری را به این امر اختصاص دهد.
امید است با توجه به اینکه سمنان به عنوان نماینده ایران در اتحادیه بین المللی شهرهای جاده ابریشم ایران انتخاب شده است، انسجام بیشتری جهت رسیدگی به بناهای تاریخی در سمنان ایجاد شود.

payamgooyesemnan