وزارت نفت و سازمان مالیاتی زیر ذره بین

یادداشت روز به قلم مهران سعادت؛

وزارت نفت و سازمان مالیاتی زیر ذره بین

هفته گذشته رئیس جمهور شخصا به وزارت نفت رفت  و با مدیران ارشد این وزارت خانه دیدار داشت. اینکه رییس جمهور در یک وزارت خانه حضور پیدا کند نشان دهنده شرایط خاص و انتظارات ویژه رییس جمهور از آن ارگان است. همیشه این وزارت خانه مورد توجه بوده و اکنون نیز زیر ذره بین رئیس جمهور است. اولین مسئله این است که نفت و سوخت های فسیلی مهمترین منبع درآمدی کشور است و مدیریت ناصحیح در این ارتباط می تواند بودجه را با کسری شدید مواجه نماید. و دوم اینکه شائبه حقوق های نجومی در این وزارت خانه نسبت به سایر  وزارت خانه بیشتر است. به این دلیل که درآمدهای زیاد در این سازمان وجود دارد و عدم نظارت صحیح سبب می شود که ما شاهد فساد و نابرابری باشیم. از سوی دیگر به نظر می رسد در سال های اخیر در این وزارت خانه کاهش یافته و وزارت نفت نتواسته از تمام ظرفیت لازم این ارگان برای کسب درآمد استفاده نماید.

بنابراین نیاز بود که رییس جمهور در آستانه انتخابات مجلس و همچنین در ایام نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۴ رییس جمهور کارنامه مناسبی ارائه دهد. قطعا وجود حقوق های نجومی در دولت و به ویژه وزارت نفت با شعار های دولت مردم سازگار نیست و رئیس جمهور قبل از اینکه این پدیده در سایر وزار تخانه ها تسری پیدا کند جلو این پدیده را بگیرد. حضور رئیس جمهور در وزارت نفت می تواند برای سایر ارگان های دولتی که از قوانین عدول می کنند هشدار دهنده باشد. این در حالی است که مجلسیان برای جلب نظر مردم به وظیفه نظارتی خود تاکید بیشتری پیدا کنند و با تمرکز و سوال از این وزارت خانه به دنبال نشان دادن کارایی مجلس فعلی هستند.

انتخابات مجلس شورای اسلامی نزدیک است و مهمترین رویداد ماه های باقی مانده از سال حتما انتخابات مجلس است.  نمایندگان فعلی مجلس و کاندیداها  مجلس آتی این روز ها در تکاپو هستند تا  با گذر از تایید صلاحیت ها خود را برای کارزار انتخابات آماده نمایند. این در حالی است که مجلس یازدهم کار های روی زمین مانده زیاد دارد که یکی از مهمترین های تصویب بودجه سال آتی است. نمایندگان حال حاضر باید نشان دهند که در بودجه چقدر به فکر مردم هستند و دوباره رای اعتماد مردم را دریافت نمایند اما سوال این است مجلس حاضر در حوزه اقتصاد چه کار نامه ای داشته است. این در حالی است که دولت سیزدهم نیز در نیمه دوم راه هست و در نیمه دوم نیرو های تازه نفس را به کار گرفته است دکتر فرزین در بانک مرکزی و دکتر منظور در سازمان مدیریت و برنامه ریزی. دکتر منظور از سازمان مالیاتی به سازمان برنامه بودجه آمد. در این میان چهره جوانی به نام دکتر سبحانیان بر کرسی مالیات ستانی کشور نشسته و مدعی است که حدود ۵۲ درصد از درآمد بودجه کشور از مالیات تامین شده است. این خبر می تواند نوید بخش تحول در امور بودجه و کاهش وابستی بودجه به نفت است. در طول نیم قرن گذشته  سهم درآمد مالیاتی از کل درآمد کشور در سال به ۴۰ در نیز نمی رسید. در صورت صحیح بودن این ادعا می تواند به تغییر در ساختار بودجه امیدار بود.

هر چند دولت در شرایط رکود اقتصادی باید این موضوع را مد نظر قرار دهد که مالیات‌ستانی شدید با تورمی که در اقتصاد ایران داریم ممکن است خشنود جامعه نباشد چرا که اکثر مردم به خصوص عموم مردم جامعه به دلیل تورم در حال پرداخت مالیات تورم هستند بنابراین همه اقشار کشور مالیات پنهان را پرداخت می‌کنند و هیچ گریزی از پرداخت مالیات پنهان به واسطه تورم وجود ندارد. فشار مالیاتی و فشار تورمی ممکن است سبب نارضایتی عمومی و حتی عدم مشارکت مردم در انتخابات شوند، اما قسمت خوب ماجرا این است که دولت با تبیین درست این موضوع یعنی اخذ مالیات از دارندگان درآمد‌های بالا و جلوگیری از فرار‌های مالیاتی باید به مردم اطمینان خاطر بدهد که مالیات اخذ شده را در توسعه کشور و تامین زیر ساخت‌های مورد نیاز عموم جامعه هزینه می‌کند.

دولت باید به مردم اعلام کند که این طرح کمک کننده به اقتصاد است چرا که اگر جامعه هدفی که باید مالیات بر مجموع درآمد پرداخت کنند درست هدفگیری شوند و مد نظر قرار بگیرند این طرح به توزیع ثروت در جامعه و تامین زیر ساخت‌های عمومی کمک می‌کند بنابراین برای جلوگیری از فضا سازی‌هایی که ممکن است افکار عمومی را نسبت به تصویب یک پایه مالیاتی دیگر درگیر کند دولت باید به موضوع ورود کند و در این موضوع شفافیت کامل به خرج دهد.

در مجموع باید گفت که هم درآمد مالیاتی و هم درآمد نفتی پایه های اساسی درآمدی کشور هستند و دولت ها بایستی این دو بخش را به دقت رصد و ارزیابی نماید تا با افزایش درآمد کشور، کسری بودجه کاهش و در نتیجه تورم کنترل شود. این رویه می تواند یکه نوع اصلاح اقتصادی محسوب شود و نوید بخش یک اقتصاد پویا  و رو به رشد و توسعه باشد.

payamgooyesemnan