عزاداری با طعم بیت‌المال!

یادداشت روز به قلم احسان پور طاهریان؛

عزاداری با طعم بیت‌المال!

شاید برای شماهم اتفاق افتاده باشد که گاهی در فضای مجازی و در صفحات اطلاع‌رسانی ادارات و نهادهای دولتی گوناگون، خبرهایی را مشاهده کنید که در ساعت‌های اداری، باحضور کارمندان و با سخنرانی یکی از روحانیون معظم و دعوت از مداحان اهل بیت، اقدام به برپایی مراسم جشن یا عزاداری به مناسبت ولادت یا شهادت یکی از امامان معصوم علیهم‌السلام نموده و برگزارکنندگان چنین برنامه‌هایی، این خبر را به‌عنوان‌ انعکاس فعالیت‌های مهم خود با هزاران آب و تاب و گزارش تصویری در فضای مجازی منعکس کرده و احتمالاً توقع تقدیر و تشکر به‌خاطر انجام یک کار فرهنگی را هم دارند!

متأسفانه در سال‌های اخیر این موضوع تبدیل به رویه‌ی همیشگی بسیاری از دستگاه‌های اجرایی و نهادهای دولتی شده و در وقت و زمانی‌ که متعلق به بیت‌المال بوده و علی‌القاعده کارکنان و کارمندان می‌بایست همه‌ی وقت خود را صرف انجام امور مربوط به مردم و رفع مشکلات آنان نمایند، به برپایی مراسماتی نظیر زیارت عاشورای هفتگی، سخنرانی بین نمازهای جماعت، عزاداری، سینه‌زنی، آموزش احکام و مواردی از این دست در ساعت اداری می‌پردازند و هرگز به این موضوع فکر نمی‌کنند که برگزاری چنین برنامه‌هایی در ساعات اداری تا چه اندازه می‌تواند واکنش‌های منفی مردم و مراجعه‌کنندگان را در پی داشته باشد.

طبیعتاً اگر هدف از برپایی این برنامه‌ها، شرکت کارمندان و کارکنان ادارات در عزاداری برای اهل‌بیت علیهم‌السلام باشد، برنامه‌های مختلفی در سطح شهر و در زمانی غیر از ساعت اداری وجود دارد که کارمندان دولت درصورت تمایل می‌توانند در آن برنامه‌ها شرکت کنند و باید به این نکته توجه نمایند که وقتی بسیاری از بزرگان و مراجع، حتی برگزاری نماز جماعت در ساعات اداری را برخلاف تکریم ارباب رجوع دانسته و خالی از اشکال نمی‌دانند، ضرورتی وجود ندارد که خدمت به مردم و رفع معضلات و مشکلات آنان، معطل چنین برنامه‌هایی بماند.

به‌طور کلی در باب موضوع عزاداری‌ها و حواشی و انحرافاتی که طی قرون گذشته به آن وارد گردیده، حرف‌ها و مطالب زیادی گفته و نوشته شده است، اما آن‌چه که پس‌از انقلاب و به‌خصوص در سال‌های اخیر بسیار پررنگ‌تر از گذشته درحال وقوع است، انجام عزاداری‌ها و برنامه‌های مناسبتی در ایام مختلف اعم از ملی و مذهبی، با اعتبارات دولت و حاکمیت و از وقت و زمان و امکانات متعلق به بیت‌المال می‌باشد که برگزاری مراسم و برنامه‌های گوناگون به مناسبت‌های مختلف در ادارات دولتی و نهادهای خدمات‌رسانی به مردم، بخش کوچکی از این رویه بوده و انتقادات بسیاری از مردم و به‌خصوص نخبگان و فعالان مذهبی، سیاسی و اجتماعی را برانگیخته است.

مراسم‌هایی نظیر عزاداری در ایام محرم و فاطمیه، اعتکاف در مساجد، جشن‌های نیمه‌ی شعبان، راهپیمایی اربعین، زیارت عاشورا و بسیاری دیگر از برنامه‌هایی که تعدادشان کم نیست و گاهی نیز با مسائل سیاسی و تبلیغاتی مخلوط می‌گردند، از جمله مواردی هستند که اگر به‌جای هزینه نمودن از محل بودجه‌های عمومی و نهادهای مختلف مانند شهرداری‌ها و یا نهادهای انقلابی، به‌صورت خودجوش و از هزینه‌های مردمی برگزار شوند، تأثیرگذاری بسیار مناسب‌تری داشته و شائبه‌های سیاسی بودن آن‌ها که به وفور از سوی افکار عمومی جامعه مطرح می‌شود را به حداقل ممکن خواهد رساند.

انجام هزینه‌های سنگین از سوی حاکمیت در برپایی موکب‌ها در مراسم و مناسبت‌های مذهبی و به خصوص در ایام اربعین و پشتیبانی از هیأت‌های مذهبی در طول‌سال و از بودجه‌ی عمومی، نشان می‌دهد که این موارد صرفاً به برگزاری برنامه‌های مذهبی در ساعات کاری ادارات دولتی محدود نمی‌شود و عزاداری‌ها به نوعی درحال تبدیل به یک مراسم حکومتی بوده و جنبه‌ی سیاسی آن پررنگ‌تر شده و وجهه‌ی مردمی آن که سال‌ها و قرن‌ها نسل‌به‌نسل به دوران کنونی منتقل و به صورت خودجوش برگزار می‌شده را کمرنگ‌تر نموده است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و دلسوزان که دغدغه‌های دینی دارند، همین موضوع منجر به دوری جوانان و نوجوانان از برنامه‌های مذهبی و اعتقادی خواهد شد.

آن‌چه که مسلّم است، فلسفه‌ی وجودی همه‌ی برنامه‌ها و مراسم مذهبی، رسیدن به کمال انسانی، رشد و تعالی اخلاق در جامعه و افزایش رفتارها و صفاتی نظیر صداقت، وفای به عهد، امانت‌داری و همچنین کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی مانند فساد اخلاقی، طلاق، اعتیاد، سرقت و مواردی از این دست می‌باشد که انجام این‌گونه برنامه‌ها توسط نهادهای متعلق به بیت‌المال که ضرورت تأسیس آن‌ها، صرفاً خدمت‌رسانی به ارباب رجوع بوده و شأنی جز خدمت و رفع مشکلات مردم برای آن‌ها وجود ندارد، نه‌تنها ثوابی برای آن متصور نخواهد بود، بلکه به میزان قابل توجهی مردم را نسبت به اعتقادات دینی و مذهبی و همچنین به نهادهای متعلق به نظام بدبین خواهد کرد.

payamgooyesemnan